6.1 De wet
afspraken
In de hoofdstukken 4 en 5 over het concurrentiebeding en het relatiebeding heeft u kunnen lezen aan welke wettelijke voorwaarden u moet voldoen als u de werknemer wilt beperken in zijn werkzaamheden na het einde van de arbeidsovereenkomst. Als u met de werknemer afspraken wilt maken over nevenwerkzaamheden gedurende het arbeidscontract, bent u daarin vrij. De wet stelt hieraan geen voorwaarden.
Hoewel er geen wettelijke bepalingen zijn over het nevenwerkzaamhedenbeding, moet u zich volgens de wet altijd als een ‘goed werkgever’ gedragen en de redelijkheid in acht nemen als u afspraken maakt met de werknemer.
6.1.1 Goed werkgeverschap
nietig
Wilt u met werknemers een nevenarbeidbeding overeenkomen, dan moet u altijd de belangen van de werknemer afwegen tegen die van uw organisatie. Beperkt het beding een werknemer te veel, dan zal de rechter het namelijk nietig verklaren als de werknemer naar de rechter stapt.
Nevenwerkzaamhedenbeding en parttimers
Houd er rekening mee dat het opleggen van een nevenwerkzaamhedenbeding aan parttimers en oproepkrachten vaak onredelijk is, omdat zo’n beperking hen in financiële problemen zou kunnen brengen. Als parttimewerk niet genoeg oplevert, moet de werknemer wel ander werk erbij kunnen doen. Een nevenarbeidbeding kan de werknemer dan te veel schaden in zijn financiële situatie.
Toestemming
onverbiddelijk
Heeft u in het contract een bepaling opgenomen die nevenwerk verbiedt, dan wil dat nog niet zeggen dat u in de praktijk onverbiddelijk met die regel om moet gaan. Werknemers kunnen u dan namelijk om toestemming vragen om niet-concurrerende werkzaamheden te verrichten.
verbieden
Zijn de nevenwerkzaamheden niet concurrerend, dan kunt u dit nog steeds verbieden als de werkzaamheden van uw organisatie door het nevenwerk in het gedrang komen. Denk aan een werknemer die uitgeblust op zijn werk verschijnt, omdat hij in zijn vrije tijd allerlei klussen voor andere werkgevers oppakt en hierdoor minder goed presteert.
Werktijd en vrije tijd
Een nevenwerkzaamhedenbeding geldt zowel gedurende de werktijd als in de vrije tijd van de werknemer. Een werknemer met een nevenwerkzaamhedenbeding mag niet onder werktijd een klusje voor een andere baas doen, maar óók buiten de reguliere werktijd mag dat niet zomaar.
De werknemer moet bij mogelijkheden voor nevenwerk evengoed redelijk en billijk handelen. Dit betekent ook dat zelfs als er geen verbod op nevenwerk is bedongen, een rechter bepaalde werkzaamheden kan verbieden.
6.1.2 Arbeidstijden en fiscaliteit
fiscale regels
Ook als in de arbeidsovereenkomst niets over nevenwerkzaamheden is afgesproken, moet de werknemer u op de hoogte stellen van zijn nevenwerkzaamheden (al doet u er goed aan om daar zelf naar te vragen). Dit heeft twee redenen. U moet rekening houden met fiscale regels en een eventuele overtreding van de Arbeidstijdenwet (ATW).
Arbeidstijdenwet
boete
Als een werknemer bij twee verschillende werkgevers werkt, mag hij nog steeds niet meer uren werken dan maximaal is toegestaan in de ATW. Bij een overtreding van de ATW riskeert uw organisatie een boete. Spreek daarom met de werknemer af dat hij ook zelf in de gaten houdt of hij de ATW niet overschrijdt. Desondanks blijft uw organisatie aansprakelijk voor een overtreding van de arbeidstijdenregels.
De werknemer die bij meer dan één werkgever arbeid verricht, is verplicht aan iedere werkgever uit eigen beweging tijdig de inlichtingen te verstrekken die nodig zijn voor de naleving van de Arbeidstijdenwet.
Fiscale regels
loonheffingen
loonheffingskorting
Er is ook aandacht nodig voor de belasting van het loon. Door het nevenwerk kan immers de situatie ontstaan dat een werknemer inkomen bij twee verschillende werkgevers ontvangt. Dit loon wordt bij het berekenen van de loonheffingen niet bij elkaar opgeteld. Pas bij de jaarlijkse aangifte inkomstenbelasting door de werknemer zelf, zal hij beide inkomens moeten opgeven. De werknemer kan de heffingskorting voor de loonbelasting/premie volksverzekeringen slechts door één werkgever laten toepassen. Meestal kiest een werknemer ervoor om de loonheffingskorting toe te laten passen bij de werkgever bij wie hij het meest verdient.
Boete of ontslag bij overtreding van beding
boetebeding
Door een boetebeding te koppelen aan het nevenwerkzaamhedenbeding kunt u een boete opleggen als de werknemer het nevenwerkzaamhedenbeding overtreedt. Let erop dat de boete voldoende afschrikt. In hoofdstuk 14 leest u meer over het boetebeding.
Ontslag kan ook mogelijk zijn, bijvoorbeeld als de werknemer als gevolg van de verregaande nevenarbeid slecht presteert op het werk. Of als hij concurrerend werk verricht voor een eigen bedrijfje dat hij heeft opgericht. Of ontslag serieus een optie is, hangt af van de situatie.