3.2 Hay

matrix

De Hay-methode van systeemhouder Hay Group gebruikt een (beperkt) aantal functiefamilies: vakgebieden die op verschillende (zwaarte)niveaus kunnen voorkomen in uw organisatie. Per functiefamilie ontwikkelt Hay een generieke functiebeschrijving en een matrix met indelingscriteria. Het voordeel van het systeem is dat het internationaal is. Dat kan interessant zijn als u veel met buitenlandse werknemers werkt of als u vestigingen in het buitenland heeft.

3.2.1 Indeling

Om de zwaarte van een functie te bepalen, meet de Hay-methode drie hoofdkenmerken:

Kennis en kunde

Kennis en kunde bestaan bij Hay uit drie dimensies:

• Praktische of technische kennis: de mate waarin een werknemer moet beschikken over praktische vaardigheden (zoals het opvolgen van procedures of werkinstructies), vakkennis (zoals salarisadministratie of programmeren), maar ook uit kennis die door ervaring (en niet door studie) is opgedaan.
• Plannen, organiseren en integreren van (bestuurlijke) kennis: de mate waarin een werknemer mensen en middelen inzet om zijn doelen te realiseren. Hoe omvangrijker en complexer deze activiteiten zijn, hoe meer bekwaamheid van een werknemer wordt gevraagd.
• Communicatie- en beïnvloedingsvaardigheden: de mate waarin de functie een beroep doet op het vermogen van de werknemer om mensen (zowel individueel als in groepsverband) te begrijpen, beïnvloeden en motiveren.

Probleembehandeling

Probleembehandeling bestaat uit twee dimensies:

• Vrijheid van denken: het kader waarbinnen het denken van de werknemer mag plaatsvinden. Deze vrijheid wordt immers beperkt door organisatie-, afdelings- of functiedoelen, het organisatiebeleid en door procedures, methoden, instructies en voorschriften.
• Complexiteit van de problematiek: de mate waarin oplossingen voor problemen die zich voordoen binnen de functie bekend of beschikbaar zijn of dat de werknemer juist zelf oplossingen moet zien te bedenken en scenario’s moet kunnen schetsen.

Verantwoordelijkheid

Verantwoordelijkheid bestaat uit drie dimensies:

• Vrijheid van handelen: de mate waarin de werknemer bevoegd is of mogelijkheden heeft om zelfstandig maatregelen te treffen en beslissingen te nemen.
• Aard van de invloed: de mate waarin de werknemer directe en beslissende invloed heeft op de eindresultaten.
• Omvangsgebied: het deel van de organisatie waarop een werknemer met deze functie de meeste invloed heeft.

3.2.2 Toepassen

indelings­matrix

Het Hay-systeem maakt gebruik van referentiefuncties. Aan de hand van deze referentiefuncties worden voor uw organisatie functiebeschrijvingen gemaakt die zo generiek zijn dat ze alle functies dekken die op een bepaald gebied voorkomen. Alle generieke functiebeschrijvingen vormen samen de zogeheten indelingsmatrix voor uw organisatie.

Aan de hand van de indelingsmatrix kunt u vervolgens een in uw organisatie voorkomende functie in een functiegroep indelen: door de functie dus te vergelijken met de typeringen in de matrix die Hay voor u heeft opgesteld.