2.3 Invloed van werknemers

Werknemers hebben steeds meer verwachtingen als het aankomt op arbeidsvoorwaarden en daarnaast is het tegenwoordig gebruikelijker om af en toe van baan te wisselen dan vroeger. Door deze ontwikkelingen is het erg belangrijk geworden om goede arbeidsvoorwaarden te bieden. Daardoor groeit het aantal onderwerpen dat bij cao is geregeld gestaag.

secundaire

De ene werknemer is echter de andere niet, en dus zal ook niet iedere werknemer belang hechten aan dezelfde arbeidsvoorwaarden. Werknemers vinden het vaak prettig als ze zelf kunnen kiezen hoe ze hun werk inplannen, hoe ze dit combineren met hun privéleven en van welke (secundaire) arbeidsvoorwaarden ze gebruikmaken.

2.3.1 À la carte

cafetariamodel

Om op de behoeften van zo veel mogelijk werknemers te kunnen inspelen, heeft de zogenoemde ‘cao à la carte’ – ook wel flexibel arbeidsvoorwaardensysteem, ruilsysteem of cafetariamodel genoemd – een grote vlucht genomen. Dit is een cao – of een deel ervan – die niet meer alles tot in de puntjes voorschrijft, maar waarin de werknemers op sommige punten zelf keuzes mogen maken. Een werknemer kan dan bijvoorbeeld kiezen om per dag een half uur langer te werken, om zo voor vrije tijd te sparen. Of een werknemer levert loon in in ruil voor meer vakantiedagen.

2.3.2 Werking

uitwisselbaar

keuzepakket

subjectieve waarde

Bij de cao à la carte zijn bepaalde arbeidsvoorwaarden uit de cao tegen elkaar uitwisselbaar. De elementen die individuele werknemers kunnen inleveren – de zogenoemde ‘input’ of de ‘bron’ – worden via een bij cao vastgestelde verrekeningsmethode in geld of in dagen uitgedrukt. Dit geld of deze dagen kan de werknemer vervolgens gebruiken voor een nader vast te stellen doel uit het keuzepakket, ook wel de ‘output’ genoemd.

Kostenneutraal

Doordat een werknemer zijn arbeidsvoorwaarden zo kan uitkiezen dat ze passen bij zijn wensen, stijgt de subjectieve waarde van het arbeidsvoorwaardenpakket. Ondertussen behoudt het in termen van geld dezelfde waarde. Door de verrekeningsmethode en het ruilen van input tegen output, is het een kostenneutraal systeem. De kosten voor de werkgever zijn dus bij elke werknemer hetzelfde, alleen kan de samenstelling van het pakket per werknemer verschillen.