1.1 Het belang van ontwikkeling
moderne mantra
overeenkomen
Iedereen moet zich ontwikkelen; het is bijna een moderne mantra. Maar waarom is dat eigenlijk zo belangrijk? Voordat u met uw werknemers aan ontwikkeling gaat werken, is het goed om te weten wat de waarde is van ontwikkeling en wat de mogelijke doelen zijn. Zowel medewerkers als teams en de hele organisatie zijn gebaat bij voortdurende, geleide ontwikkeling. Met andere woorden: de medewerkers en de organisatie hebben er belang bij dat medewerkers zich ontwikkelen. Welke ontwikkeling de organisatie wenst, hoeft echter niet overeen te komen met de wensen van de medewerker. Hier ligt voor u een belangrijke rol. Door ontwikkelingsdoelen en -methoden te kiezen die zowel waarde hebben voor de medewerker áls voor de organisatie, zorgt u ervoor dat zij samen door kunnen groeien.
Een medewerker en de organisatie kunnen ook volledig verschillende ontwikkelingsbehoeften hebben. Dan is het meestal beter als hun wegen zich scheiden (op termijn). Dat hoeft niet dramatisch te zijn: als een medewerker en u dit constateren, kunt u positief afscheid nemen.
1.1.1 De gezonde en aantrekkelijke organisatie
economie
Een organisatie die gezond wil blijven, moet zich ontwikkelen. De organisatie maakt immers deel uit van de economie en moet zich houden aan de steeds wijzigende wetgeving. Ook moet ze concurreren met andere organisaties. Vernieuwing en aanpassing zijn nodig om dat succesvol te doen.
concurrentie
doelstelling
Er kunnen veel verschillende eisen aan uw organisatie gesteld worden. Zo moet u bijvoorbeeld enerzijds aan nieuwe milieurichtlijnen voldoen, terwijl u anderzijds de productiviteit moet opvoeren om de concurrentie op prijs te kunnen aangaan. En ondertussen is uw organisatie ook nog verwikkeld in een slag om de grootste technische talenten binnen te halen en zo op kwaliteit een streepje voor te krijgen op de concurrentie. De ontwikkeling die daarvoor nodig is, is niet onder één noemer te vangen of met één specifieke doelstelling te bereiken. De ontwikkeling van organisaties is een ingewikkeld en voortdurend proces.
Ontwikkeling als arbeidsvoorwaarde
aantrekkelijk
werksfeer
Een belangrijk onderdeel, waar u zeker aandacht voor moet hebben, is dat uw organisatie aantrekkelijk blijft. Natuurlijk voor klanten of opdrachtgevers, maar ook voor uw medewerkers. Dit kan op verschillende manieren. U kunt concurrerende lonen bieden, een fraai pakket aan arbeidsvoorwaarden, veel flexibiliteit en natuurlijk een prettige werksfeer met een goed teamgevoel. Maar voor veel werknemers zijn ontwikkelingsmogelijkheden ook absoluut onmisbaar. Ontwikkelingskansen zijn als arbeidsvoorwaarde goud waard.
Medewerkers werken zelden hun hele leven voor dezelfde werkgever. Zij willen ook voor zichzelf kansen blijven creëren om door te groeien: eerst binnen en daarna waarschijnlijk ook buiten uw organisatie. Uw organisatie is een aantrekkelijke werkgever als u dit actief ondersteunt.
1.1.2 Arbeidsmarktpositie en werkplezier
nieuwe dingen
groeien
verder kijken
Niet iedere medewerker staat te springen als u hem vraagt om iets nieuws te proberen, een cursus te volgen of zich extra te laten begeleiden. Hij ziet niet dat hij bepaalde zaken kan verbeteren of hij vindt bijvoorbeeld de doelen die u stelt niet zinvol. Toch willen de meeste medewerkers wel graag groeien in hun werk en staan ze open voor nieuwe ervaringen. Het is dan ook belangrijk dat u medewerkers erop wijst dat ontwikkeling voor henzelf ook wel degelijk van groot belang is. Om hun werk binnen uw organisatie te blijven doen én om kansen te creëren om eventueel verder te kijken. Daarnaast zorgt ontwikkeling voor de broodnodige uitdaging in het werk. En dat is voor vrijwel iedere medewerker nodig om te voorkomen dat de routine een sleur wordt.
Kansen creëren
loopbaan
Medewerkers die stilstaan in hun kunnen, komen in hun loopbaan niet vooruit. Met een beetje geluk kunnen ze hetzelfde werk blijven doen. Maar ook hun werkzaamheden zullen wel eens veranderen – gedreven door ontwikkelingen van buiten. Het wordt daardoor op den duur voor deze medewerkers zelfs onmogelijk om hun huidige baan te behouden. Ontwikkeling is op professioneel gebied dus van levensbelang! Veel medewerkers willen ook graag af en toe een stap maken, in salaris, verantwoordelijkheid of werkinhoud.
Een volgende stap in de loopbaan hoeft niet altijd een stap omhoog te zijn, soms willen medewerkers juist graag verdere verdieping in hun vakgebied of gewoon eens iets anders proberen op hetzelfde ‘niveau’. Geen van deze zaken is mogelijk tenzij ze zich ontwikkelen.
behoefte
loyaliteit
positieve energie
Het kan ook voorkomen dat medewerkers willen doorgroeien in een richting waar uw organisatie simpelweg geen behoefte aan heeft. Dan kan een ontwikkeldoel zijn om kansen te creëren op de arbeidsmarkt, dus buiten uw organisatie. Het doel van de werknemer is dan uiteindelijk om te vertrekken. Dit betekent niet dat zijn ontwikkeling voor uw organisatie nutteloos is. Het is immers voor de werknemer ook gewoon een mooie arbeidsvoorwaarde. Het kan de loyaliteit die hij voelt vergroten en hij kan daardoor ook een goede ambassadeur zijn voor uw organisatie – zelfs nadat hij uit dienst is gegaan. Bovendien kunnen de ontwikkeling en de nieuwe kansen die hij daardoor krijgt hem ook veel positieve energie geven, wat zijn werk vaak ten goede komt.
Uitdaging en positieve stimulans
kwaliteit
sleur
werkplezier
Het belang van werkplezier is zeker niet te onderschatten. Medewerkers die hun werk met plezier doen, zijn productiever, leveren betere kwaliteit en zijn ook nog eens fitter en minder vaak ziek. Dat levert dus veel voordelen op voor uw organisatie! Eén belangrijke voorwaarde voor werkplezier is voldoende uitdaging. Werknemers die steeds hetzelfde werk doen, zonder dat de eisen die daaraan worden gesteld veranderen, werken routinematig. Voor sommigen is dit prettig, maar bij de meeste medewerkers gaat routine al gauw over in sleur. Ze kunnen hun werk bij wijze van spreken slapend doen. Dan blijft er weinig werkplezier over. Ontwikkelingskansen zijn een positieve stimulans en dagen medewerkers uit om iets nieuws te proberen. De sleur wordt doorbroken. Als de medewerker zich ontwikkelt op een manier die bij hem past, komt het werkplezier terug. Wie zich uitgedaagd voelt, gaat met energie aan de slag en bereikt meer.
Wettelijke verplichting en de transitievergoeding
Er zijn wettelijke bepalingen die investeren in de ontwikkeling van medewerker noodzakelijk maken. In artikel 7:611 van het Burgerlijk Wetboek (BW) is vastgelegd dat organisatie en medewerker zich moeten gedragen als goed werkgever en goed werknemer. Onder goed werkgeverschap valt onder meer dat de werkgever zijn werknemer voldoende ontwikkelingskansen biedt.
De op 1 januari 2015 in werking getreden Wet werk en zekerheid (WWZ) voegt daar nog een expliciete bepaling aan toe in het BW. In het per 1 juli 2015 geldende artikel 7:611a is vastgelegd dat de werkgever zijn werknemer in staat moet stellen om scholing te volgen om zijn functie te kunnen uitoefenen – maar ook om een andere functie in de organisatie te vervullen als zijn eigen functie vervalt of hij deze niet meer kan uitoefenen.
De WWZ bepaalt ook dat werkgevers een transitievergoeding moeten betalen als ze de arbeidsovereenkomst beëindigen na een dienstverband van twee jaar of langer. Heeft u in de tijd daarvoor geïnvesteerd in de brede inzetbaarheid van de medewerker, dan mag u die kosten van de verschuldigde vergoeding aftrekken.