10.5 Rol van de OR
gesprekspartner
Een functiewaarderingssysteem hoort een verlengstuk te zijn van de strategie en de doelstellingen van een organisatie. De directie bepaalt de richting; de specifieke invulling ervan is meestal een zaak van de leidinggevenden. Zonder steun vanuit de gehele organisatie zal het systeem echter nooit goed werken. De ondernemingsraad is daarom vanaf het begin van het traject een logische gesprekspartner. De OR heeft bovendien wettelijk vastgelegde mogelijkheden om voorstellen van de werkgever over het systeem af te wijzen en zo de invoering ervan tegen te houden of te pleiten voor aanpassing.
10.5.1 Instemmingsrecht
rechter
In de Wet op de ondernemingsraden (WOR) is vastgelegd dat de werkgever voor het invoeren, wijzigen of intrekken van een functiewaarderingssysteem de instemming nodig heeft van de ondernemingsraad. Keurt de raad de plannen af, dan zit de organisatie dus in een lastig parket en resteert alleen nog de gang naar de rechter.
Mate van invloed verschilt
cao
Het instemmingsrecht van de OR is niet altijd even zwaarwegend. Soms vermeldt de cao zeer gedetailleerde afspraken, bijvoorbeeld over de te volgen procedures en de kwaliteitseisen van de functiebeschrijving. In die gevallen is de rol van de OR vanzelfsprekend kleiner. Andersom kan echter ook: de cao kan de directie verplichten om de ondernemingsraad uitvoerig bij het invoeren of wijzigen van een functiewaarderingssysteem te betrekken.
10.5.2 Adviesrecht
beoordelen
Een nieuw functiewaarderingssysteem betekent in de praktijk vaak een belangrijke wijziging in de organisatie van een organisatie of de verdeling van de bevoegdheden. De OR kan dan gebruikmaken van zijn adviesrecht. De ondernemingsraad moet bijvoorbeeld beoordelen of het functiewaarderingssysteem niet wordt misbruikt om een voor de werkgever gewenste situatie te creëren. Zo kan een lagere waardering er tijdens een reorganisatie voor zorgen dat een functie vervalt. De ondernemingsraad zal dan willen nagaan of het systeem goed wordt toegepast.
controleren
In het algemeen controleert de OR of in de functiebeschrijvingen informatie is opgenomen die niet essentieel is. Dat kan bijvoorbeeld het geval zijn bij bepaalde competenties of als een werkgever prestatiegericht wil beoordelen. In beide gevallen kan de OR gebruikmaken van zijn adviesrecht.
10.5.3 Informatierecht
deskundigen
onafhankelijk
De OR heeft altijd recht op informatie om zijn werk goed te kunnen doen. Dit is bijvoorbeeld van belang bij het inschakelen van externe deskundigen tijdens het functiewaarderingsproces. U moet de ondernemingsraad hierover vooraf van op de hoogte brengen, zodat de raad kan nagaan of de deskundigen onafhankelijk zijn. De OR mag ook zelf iemand naar voren schuiven. Het staat de raad hoe dan ook vrij om initiatieven te ontplooien en op deze manier invloed uit te oefenen op het proces.
In verband met zijn zorgtaken zal de ondernemingsraad ook altijd willen controleren of het functiewaarderingssysteem op basis van gelijke behandeling plaatsvindt.