U bent hier

8.2 Consequenties

Dit artikel is eerder verschenen als Themadossier HR Rendement
Publicatiedatum: mei 2024

maximaal tien jaar lang

Het zijn van eigenrisicodrager voor de WGA houdt in dat uw organisatie vanaf het moment dat een werknemer een WGA-uitkering krijgt, daar maximaal tien jaar lang de kosten voor draagt, en verantwoordelijk is voor zijn re-integratie. Dit is inclusief overlijdensuitkeringen aan nabestaanden van de werknemers met een WGA-uitkering die onder het eigen risico van de werkgever vallen.

UWV neemt stokje over

rol beperkt

Die verantwoordelijkheid blijft ook van toepassing als de werknemer uit dienst gaat of uw organisatie stopt met het eigenrisicodragerschap (zie ook paragraaf 8.4). Na die periode van (maximaal) tien jaar neemt UWV het stokje van uw organisatie over.

Het zelf gaan dragen van het arbeidsongeschiktheidsrisico heeft als gevolg dat de Whk-premie omlaaggaat, omdat uw organisatie het WGA-deel van die premie niet meer hoeft te betalen.

Verzekering

raadzaam of noodzakelijk

Als eigenrisicodrager voor de WGA hoeft uw organisatie niet per se ook daadwerkelijk zelf de lasten te dragen. U kunt er namelijk voor kiezen om het WGA-risico (deels) privaat te verzekeren. In veel gevallen is dat raadzaam of zelfs noodzakelijk.

Zeker bij een kleine organisatie kan een onverwacht hogere WGA-instroom ineens voor flinke financiële problemen zorgen.

Bij de afweging van wat rond het specifieke arbeidsongeschiktheidsrisico wenselijk is en hoe de kostenafweging uitpakt, zal de grootte van uw organisatie een belangrijke rol spelen.

Verzekeringspremie

niet kosten­besparend

Een verzekering voorkomt dat uw organisatie zelf langdurig voor hoge kosten opdraait. Daar kan uiteraard wel een flinke verzekeringspremie tegenover staan, wat het eigenrisicodragerschap uiteindelijk misschien niet kostenbesparend maakt. Wel heeft u op die manier meer de hand in de re-integratie van de betreffende (ex-)werknemers, en kunt u misschien via die weg kosten besparen.

Privaat

vaak scherpere premies

Vanwege het grote financiële risico dat het eigenrisicodragerschap met zich meebrengt, is de te maken keuze dus feitelijk tussen publiek of privaat verzekeren. Bij de private verzekering betaalt u alsnog een verzekeringspremie, alleen dan niet aan UWV. Private verzekeraars bieden echter vaak scherpere premies dan UWV als uw organisatie het arbeidsongeschiktheidsrisico laag weet te houden. En door het willen concurreren met UWV en andere verzekeraars, zullen zij hun premies sowieso op scherp stellen. Maar bij een stijging van de WGA-instroom zal dat ook een stijging van de private premies inhouden, waardoor uw organisatie mogelijk weer duurder uit is dan bij UWV. Private verzekeraars bieden wel vaak extra dienstverlening ter beperking van de WGA-instroom vanuit uw organisatie.

Keuze voor private verzekeraar

niet alleen de premie

goede vergelijking

Neem bij het afsluiten van een private verzekering voor het WGA-risico niet alleen de verzekeringspremie mee in uw afweging, maar ga ook goed na wat uw organisatie hier allemaal voor ontvangt van de verzekeraar en wat de voorwaarden van de verzekering zijn. Kijk bijvoorbeeld goed wat de geboden dienstverlening van de verzekeraar is rond risico- en schadelastbeperking. Zorg ervoor dat u een goede vergelijking maakt tussen mogelijke verzekeraars.


Doelgroep

bepaalde werknemers

Uw organisatie kan het WGA-risico dragen voor álle werknemers: voor die met een vast dienstverband en die met een flexibel dienstverband. Voor bepaalde werknemers kan uw organisatie echter geen WGA-eigenrisicodrager worden. Dat is het geval voor werknemers die in dienst zijn op grond van de Wet sociale werkvoorziening (WSW). Ook personeel dat in dienst is bij een aan uw organisatie verbonden rechtspersoon waaraan de uitvoering van de WSW is overgedragen, blijft onder de UWV-verzekering vallen.

Beleid

effect

Uw organisatie zal als eigenrisicodrager uiteraard veel directer het effect van een goed preventie- en re-integratiebeleid voelen. Maar ook als het arbeidsongeschiktheidsrisico bij UWV verzekerd is, kan een goed beleid helpen. Een lagere instroom in de WGA heeft immers effect op de hoogte van de verschuldigde Whk-premie, afhankelijk van de grootte van de organisatie direct of indirect.

Of uw organisatie er al dan niet voor heeft gekozen om de WGA-lasten zelf te dragen, werknemers zijn sowieso gebaat bij een goed preventie- en re-integratiebeleid.

Taken

UWV blijft uitvoerder

welke uitkering

Ook al is uw organisatie eigenrisicodrager voor de WGA, UWV blijft de uitvoerder van de Regeling werkhervatting gedeeltelijk arbeidsgeschikten. Dat is ook logisch omdat het artsen en arbeidsdeskundigen zijn – onafhankelijke partijen – die moeten bepalen hoe arbeids(on)geschikt de betreffende (ex-)werknemer is en wat zijn resterende verdiencapaciteit is. Dat betekent dat UWV verantwoordelijk is voor het bepalen of de (ex-)werknemer recht heeft op een WGA-uitkering, en zo ja, op welke uitkering dan precies (zie ook hoofdstuk 6), wat de hoogte van die uitkering is en de bijbehorende uitkeringsduur.

financiële belangen

Het verschil bij eigen risico dragen is dat alle bijbehorende kosten voor uw rekening komen en u als werkgever de uitkering dus moet betalen. Omdat hier grote financiële belangen mee gemoeid kunnen zijn, heeft u de mogelijkheid om bezwaar te maken tegen een beslissing die UWV neemt rondom de uitkering. De (ex-)werknemer zelf heeft die mogelijkheid uiteraard ook.

Let op dat zodra UWV bepaalt dat het recht op een WGA-uitkering voor een (ex-)werknemer eindigt, er ook een einde komt aan de verplichtingen rond zijn re-integratie.

Betalen

factuur van UWV

Ook in het geval dat uw organisatie eigenrisicodrager is, loopt uitbetaling van de WGA-uitkering via UWV. Uw organisatie ontvangt hiervoor vervolgens een factuur van UWV.

Het is – op verzoek! – ook mogelijk dat uw organisatie als eigenrisicodrager de WGA-uitkering zelf aan de (ex-)werknemer betaalt. Uw organisatie moet dan de daarbij behorende administratie voeren en u kunt vervolgens bepaalde kosten bij UWV declareren. Als de werknemer nog deels bij uw organisatie werkt en loon ontvangt, is het gebruikelijk dat de WGA-uitkering ook via uw organisatie loopt.

maximaal de helft

Als de (ex-)werknemer recht heeft op de loonaanvullingsuitkering (zie paragraaf 6.3), komen alleen de kosten van de vervolguitkering (zie paragraaf 6.4) voor uw rekening. U kunt dan bij UWV het verschil tussen de betaalde loonaanvullingsuitkering en de vervolguitkering declareren.

Verhalen

50% van verzekerings­premie

50% van fictieve premie

netto verrekenen

Als eigenrisicodrager kan uw organisatie ervoor kiezen om maximaal de helft van de WGA-kosten te verhalen op de werknemers. Het betreffende bedrag wordt ingehouden op hun nettoloon. Om welk bedrag het precies gaat, hangt ervan af of het arbeidsongeschiktheidsrisico al dan niet privaat is verzekerd:

  • Het risico is verzekerd: uw organisatie kan maximaal 50% verhalen van de verzekeringspremie voor het WGA-risico. Hierbij telt alleen de verzekeringspremie die specifiek is bestemd voor het WGA-risico. Dus als de verzekering meer dekt dan dat, moet u de verzekeraar vragen welk deel van de premie betrekking heeft op het WGA-risico.
  • Uw organisatie draagt het risico zelf: u kunt maximaal 50% verhalen van het zogeheten fictieve premiepercentage over het premieloon van de werknemers. Dit fictieve premiepercentage wordt (in 2024) berekend door de geschatte WGA-uitkeringen aan werknemers in 2024 te delen door het verwachte premieloon in 2024, óf door de betaalde WGA-uitkeringen aan (ex-)werknemers in 2023 te delen door het premieloon in 2023. Blijkt dat het fictieve premiepercentage op basis van de schattingen voor 2024 afwijkt van dat op basis van de daadwerkelijke cijfers over 2024, dan kunt u het te veel of te weinig verhaalde in 2025 netto verrekenen met de werknemers.

Let op dat het fictieve premiepercentage aan een maximum is gebonden. Voor kleine werkgevers is dat 1,5 keer de sectorale WGA-premie die zou gelden bij publieke verzekering via UWV. Voor (middel)grote werkgevers is dat 1,5 keer de WGA-premie die zou gelden bij verzekering via UWV.

Als uw organisatie er niet voor kiest om de WGA-kosten te verhalen op werknemers – want dat is geen verplichting – ziet de Belastingdienst dat niet als een fiscaal voordeel. Uw organisatie hoeft het niet-verhaalde bedrag dus niet in de loonheffingen te betrekken.

Re-integratie

kosten vergoed

Tijdens het WGA-eigenrisicodragerschap is uw organisatie verantwoordelijk voor de re-integratie van de (ex-)werknemer en alle bijbehorende kosten. Bij het verzorgen van (de begeleiding van) de re-integratie kunt u denken aan zaken als scholing en sollicitatietrainingen. Bepaalde kosten kunnen door UWV vergoed worden, ook als u eigenrisicodrager bent. Denk bijvoorbeeld aan aanpassingen aan de werkplek die nodig zijn. Verder hoeft u de werknemer niet per se bij uw organisatie zelf te re-integreren, maar kan (en na verloop van tijd moet) dat ook bij een andere werkgever gebeuren: de zogeheten re-integratie tweede spoor.

Hoe eerder de werknemer (meer) kan werken, hoe eerder UWV zijn WGA-uitkering naar beneden kan bijstellen en eventuele private verzekeringspremies omlaag kunnen. Dat scheelt uw organisatie dus geld!

Werknemer

afspraken vastleggen

onenigheid

Uw organisatie moet erop toezien dat de werknemer zich er ook zelf voor inzet weer (meer) aan het werk te kunnen en dat hij zijn re-integratieverplichtingen nakomt. Samen maakt u afspraken over hoe de re-integratie zal plaatsvinden en wat het uiteindelijke doel ervan is. Die afspraken moet u schriftelijk vastleggen. Als de werknemer zijn re-integratieverplichtingen niet nakomt, kan uw organisatie een sanctie opleggen, zoals het korten op of schorsen van de uitkering voor maximaal acht weken. Als eigenrisicodrager voor de WGA is UWV niet nodig voor het opleggen van een sanctie. Anders dan bij de Ziektewet (zie paragraaf 5.2) kan uw organisatie dan worden gelijkgesteld met een zelfstandig bestuursorgaan in de zin van de Algemene wet bestuursrecht (AWB). Hierbij gelden wel diverse voorwaarden (zie het kader hierna). En UWV moet van de sanctie op de hoogte gesteld worden.

voorwaarden

Bij onenigheid over de re-integratie kunt u ook samen met de (ex-)werknemer een zogeheten deskundigenoordeel aanvragen bij UWV. Daarnaast kan mediation een goed middel zijn om tot een oplossing te komen.

WGA-eigenrisicodrager als bestuursorgaan

bezwaar­procedure

eerlijk en professioneel

Om als zelfstandig bestuursorgaan op grond van de AWB te functioneren, moet uw organisatie aan bepaalde voorwaarden voldoen. Zo moet een eventuele sanctie worden opgelegd door een objectieve functionaris. Ook moet uw organisatie een goede klachtenprocedure hebben. Die procedure biedt de werknemer gelegenheid tot het indienen van klachten over de gang van zaken. Verder moet uw organisatie een onafhankelijke bezwaar- en beroepsprocedure hebben. De bezwaarprocedure is bedoeld voor het maken van bezwaar tegen inhoudelijke beslissingen. Bij een ongewenste uitslag van de bezwaarprocedure kan de werknemer vervolgens in beroep gaan. In de AWB vindt u de precieze regels voor het opzetten van zo’n klachten- of bezwaarprocedure. Eén en ander moet garanderen dat de werknemer zijn recht tot het indienen van een klacht, bezwaar of beroep kan benutten en er naar aanleiding daarvan eerlijk en professioneel wordt gehandeld. Bij alle genoemde taken mag uw organisatie er ook voor kiezen om ze uit te besteden.

Melding

aanvragen

Ook als eigenrisicodrager voor de WGA moet u UWV laten weten dat uw organisatie met een arbeidsongeschikte werknemer te maken heeft. U moet dat op de eerste werkdag na 42 weken ziekte doen. Als de werknemer een Ziektewetuitkering ontvangt, zult u de melding richting UWV echter op een ander moment (hebben) moeten doen (zie paragraaf 3.1). U doet die ziekmelding online via de Verzuimmelder op het werkgeversportaal van UWV of via Digipoort via uw eigen administratie die is gekoppeld aan de database van UWV. Na 88 weken ontvangt de werknemer van UWV informatie over het aanvragen van een WIA-uitkering. Hiervoor moet uw organisatie de nodige gegevens aanleveren (zie ook paragraaf 2.2).

U bent verplicht om wijzigingen in de situatie van uw organisatie of van de (ex-)werknemer door te geven aan UWV. UWV op zijn beurt informeert u bij veranderingen rond de te betalen WGA-uitkering.

Aangifte

code 40

Bij het eigenrisicodragerschap voor de WGA is de rol van uw organisatie feitelijk beperkt: uw organisatie betaalt de WGA-uitkering, op aangeven van UWV. Dus veel extra administratie komt daar niet bij kijken. De salarisadministrateur moet de betaalde WGA-uitkeringen in de aangifte loonheffingen verwerken, net als eventuele aanvullingen hierop die de werknemers ontvangen.

Voor de uitkering wordt dan ‘Code soort inkomstenverhouding/inkomenscode’ code 40 gebruikt: ‘Uitkering in het kader van de Regeling werkhervatting gedeeltelijk arbeidsgeschikten (WGA)’.

Inkomstenverhouding

tegemoet­koming

Hierbij is het raadzaam om de WGA-uitkering in een andere inkomstenverhouding op te nemen dan eventueel regulier loon of reguliere aanvulling op de uitkering voor de werknemer. Daarmee voorkomt u namelijk dat UWV de uitkering meetelt voor het jaarloon van het LIV en uw organisatie daardoor misschien de tegemoetkoming misloopt. Op WGA-uitkeringen die uw organisatie als eigenrisicodrager betaalt, wordt verder altijd de hoge premie Aof toegepast en de lage premie Awf.

Bij een gelijktijdig eigenrisicodragerschap voor zowel de WGA als de ZW (zie hoofdstuk 5) kan het voorkomen dat uw organisatie een werknemer zowel een WGA-uitkering als een ZW-uitkering moet betalen. Laat deze uitkeringen dan in aparte inkomstenverhoudingen verwerken!