2.7 De RI&E
arbeidsrisico
verplichting
In hoofdstuk 1 heeft u al kunnen lezen dat u uw werknemers moet beschermen tegen risico’s op de werkvloer. Dit houdt ook in dat u het werk zo moet inrichten en organiseren dat het geen negatieve invloed heeft op de zwangerschap of borstvoeding. Arbeidsrisico’s voor de zwangerschap, het ongeboren kind en de zwangere of net bevallen werkneemster brengt u in kaart in de RI&E (zie ook hoofdstuk 6). Het opstellen van een RI&E is u als arboprofessional natuurlijk niet onbekend. Het is een wettelijke verplichting die voortvloeit uit de Arbowet.
Specifieke risico’s
Op de zwangerschap en het ongeboren kind kunnen een aantal specifieke arbeidsrisico’s van invloed zijn (zie ook hoofdstuk 4 en 5). Denk hierbij aan:
- zware lichamelijke belasting;
- blootstelling aan gevaarlijke stoffen en infectierisico’s;
- werkstress;
- ploegendienst en nachtwerk;
- extreme kou of hitte;
- lawaai;
- trillingen;
- werken onder overdruk;
- ongevallen;
- agressie en geweld.
Branche-informatie
brancheonderzoek
Een tip is om de al in de branche aanwezige kennis te gebruiken, zoals het branchespecifieke RI&E-instrument en brancheonderzoek. U bent natuurlijk niet de enige organisatie met zwangere werkneemsters! Als u op een rijtje heeft gezet welke risico’s er zijn, weet u ook welke maatregelen u kunt treffen.
Regels gelden ook voor vrijwilligers
zwangerenbeleid
Vrijwilligers vormen vaak een aparte groep binnen een organisatie. Officieel vallen zij niet meer onder de Arbowet, tenzij er ernstige risico’s zijn. Voor kwetsbare groepen – zoals zwangere en recent bevallen vrouwelijke vrijwilligers – geldt de arbowetgeving juist weer wel. Uw werkgever is immers verantwoordelijk en aansprakelijk voor hun gezondheid en veiligheid. Als u toch een apart zwangerenbeleid heeft, is het dus verstandig – en ook wel zo handig – om dit beleid eveneens te laten gelden voor uw vrijwilligers. Dat is voor u niet veel extra werk en zo weet u zeker dat de vrijwilligers net zo goed zijn beschermd als de werknemers. Natuurlijk kunt u binnen dit algemene beleid enkele uitzonderingen maken. Houd bij vrijwilligers ook rekening met de grotere risico’s. Zij hebben vaak minder ervaring en het komt ook voor dat de vrijwilliger het werk – en dus de risico’s – minder serieus neemt.
Leerlingen en stagiairs zijn overigens geen vrijwilligers. De arbowetgeving stelt hen volledig gelijk met reguliere werknemers.
Apart zwangerschapsbeleid
Naast de wettelijke regelgeving en de maatregelen die voortvloeien uit de RI&E, kunt u ervoor kiezen een apart zwangerschapsbeleid voor uw organisatie op te stellen. Of dit gewenst is, hangt uiteraard af van een aantal factoren in uw organisatie, zoals de samenstelling van het personeel en de aard van de werkzaamheden en daarmee de risico’s.