1.4 Andere bevoegdheden van de OR

claimen

Er zijn drie manieren waarop de medezeggenschap extra bevoegdheden kan claimen of krijgen. Deze bevoegdheden hebben dezelfde juridische waarde als de bevoegdheden die de OR heeft op basis van de Wet op de ondernemingsraden:

• via een met de werkgever overeengekomen ondernemingsovereenkomst, ook wel ‘convenant’, (zie rendement.nl/ordossier voor een voorbeeldovereenkomst) met daarin afspraken over uw aanvullende bevoegdheden;
• via een vermelding in de cao;
• op basis van andere wetten.

1.4.1 Op basis van een convenant

bindend

De OR én de PVT kunnen met de bestuurder extra bevoegdheden afspreken en afspraken maken over de toepassing van de bepalingen uit de WOR (artikel 32, lid 2 WOR). Als de bestuurder en medezeggenschap deze afspraken vastleggen en ondertekenen, zijn ze bindend. Dat geldt ook voor toekomstige bestuurders en leden. Is er geen beperkte looptijd in de overeenkomst vastgelegd, dan zijn de afspraken alleen terug te draaien bij wederzijds goedvinden of bij zwaarwegende organisatiebelangen.

Convenant niet afdwingbaar

Een convenant of ondernemingsovereenkomst wordt vaak gesloten om de bevoegdheden van de PVT te versterken of om van de medezeggenschap een volwaardige onderhandelingspartner te maken bij het vast- en bijstellen van de arbeidsvoorwaarden. Het is echter niet zo dat de PVT of OR een convenant kan afdwingen. De bestuurder moet er zelf ook van overtuigd zijn dat een dergelijke overeenkomst een goede zaak is. Dat bevordert ook de kans van slagen.

1.4.2 Op basis van afspraken in de cao

extra rechten

De WOR maakt het mogelijk om in een collectieve arbeidsovereenkomst extra rechten en bevoegdheden aan de OR of PVT toe te kennen. In sommige cao’s wordt daar al flink gebruik van gemaakt. Uw OR moet de eigen cao dus goed kennen om optimaal gebruik te kunnen maken van uw bevoegdheden. In feite is kennis van de cao voor elk OR-lid van belang. Uw OR moet immers de naleving van de cao in uw eigen organisatie bewaken. Net als in de ondernemingsovereenkomst geldt voor de cao: bepalingen die de wettelijke rechten van de medezeggenschap beperken zijn niet geldig!

1.4.3 Op basis van de wet

bevoegdheid

Er zijn een aantal wetten die de OR en PVT extra rechten toekennen. Voorbeelden hiervan zijn de Arbeidstijdenwet, de Arbeidsomstandighedenwet (Arbowet) en de Wet arbeid en zorg (WAZO). Daarbij is een extra bijzondere bevoegdheid gecreëerd: het overeenstemmingsrecht. Bij dit recht ontbreekt voor de bestuurder de mogelijkheid om in beroep te gaan als de OR of PVT niet instemt met een voorgestelde regeling.

Alleen in overeenstemming

vangnet­regeling

Een goed voorbeeld hiervan is de zogenoemde maatwerkregeling. Volgens de Arbowet moet de werkgever zich bij de uitvoering van de wettelijke arbotaken laten bijstaan door deskundigen. Dat kan de werkgever doen via een arbodienst die de vier wettelijk verplichte kerndeskundigen in dienst heeft (vangnetregeling). Hij mag ook zelf deze deskundigen inhuren (maatwerkregeling), waaronder in ieder geval een bedrijfsarts. De bestuurder kan alleen kiezen voor de maatwerkregeling als er overeenstemming is met de medezeggenschap. Meer hierover leest u in hoofdstuk 10 van dit dossier.