1.2 Recht op informatie, overleg en initiatief
ongevraagd
De OR heeft altijd recht op informatie en op overleg, ongeacht het onderwerp. Als OR-lid moet u tenslotte altijd over de juiste informatie kunnen beschikken om bijvoorbeeld uw advies- of instemmingsrecht goed te kunnen inzetten. Hetzelfde geldt voor overleg met de werkgever: bij een advies- of instemmingsplichtig besluit heeft uw OR recht op minimaal één overleg. Tot slot mag uw OR altijd zelf het initiatief nemen om voor een bepaald onderwerp aandacht bij de bestuurder te vragen. Zo kunt u hem ongevraagd adviseren. Ook hiervoor geldt dat de OR en bestuurder hierover minimaal één keer overleggen; de bestuurder moet hierop (schriftelijk) reageren.
Maak gebruik van het recht op overleg, want het biedt u de mogelijkheid om eigen punten aan te dragen voor de agenda. Als u dit middel handig inzet, kunt u over elk onderwerp in ieder geval één keer rond de tafel.
1.2.1 Het informatierecht
relevant
Zonder informatie is een OR machteloos. Vandaar dat in de wet is geregeld dat de OR recht heeft op alle informatie die redelijkerwijs nodig is om zijn taken te vervullen (artikel 31, lid 1 WOR). Het spreekt voor zich dat uw bestuurder zijn advies- en instemmingsaanvragen altijd moet voorzien van alle relevante informatie. Zonder relevante informatie is het voor u onmogelijk om zinvol met uw bestuurder te overleggen en tot een afgewogen advies of besluit te komen.
Goed geïnformeerde ondernemingsraad
gefundeerd
draagkracht
Het recht op informatie is hoe dan ook een zeer belangrijke bevoegdheid voor uw OR. Dat zal uw bestuurder kunnen beamen. In de eerste plaats omdat hij blij zal zijn met een goed gefundeerd akkoord voor zijn plannen. Daarnaast kan uw OR zelfs voor een verbetering van zijn voorgenomen besluit zorgen. Bijvoorbeeld omdat uw raad ervoor kan zorgen dat de wensen van de achterban worden meegenomen. Dat zorgt voor meer draagkracht en tevredenheid onder de werknemers. Belangrijke informatie over de organisatie die uw OR minimaal nodig heeft, is de jaarrekening, het jaarverslag, begrotingen, exploitatieoverzichten en beleidsplannen.
1.2.2 Het overlegrecht
Een heel belangrijke bevoegdheid voor de OR is het recht om te mogen overleggen. Uw bestuurder en OR zijn verplicht om minimaal eenmaal met elkaar te overleggen over elke advies- of instemmingsaanvraag die hij uw OR doet. Ook over elk schriftelijk initiatiefvoorstel van uw OR moet verplicht een overleg met uw bestuurder plaatsvinden.
Uw OR en de bestuurder moeten overleggen over elk punt dat in een overlegvergadering op de agenda staat. Als uw OR deze overlegmomenten goed voorbereidt, kunt u hiermee misschien zelfs meer bereiken dan via uw advies- en instemmingsrecht.
1.2.3 Het initiatiefrecht
balans
regie nemen
Het is vaak de bestuurder die de agenda van de overlegvergadering bepaalt, en daarmee dus ook de onderwerpen waar u zich over moet buigen. Om hierin een betere balans te bereiken, kunt u gebruikmaken van het initiatiefrecht (artikel 23, lid 2 WOR) en zelf onderwerpen op de agenda zetten voor de overlegvergadering. Daarnaast geeft het initiatiefrecht uw OR de bevoegdheid om uw bestuurder, buiten de overlegvergadering om, voorstellen te doen over ieder onderwerp dat de organisatie aangaat (artikel 23, lid 3 WOR). Uw OR kan dus ook de regie nemen door zelf voorstellen te doen die van invloed kunnen zijn op het beleid van uw bestuurder. Via het initiatiefrecht kunt u uw eigen agenda vormgeven en aandacht opeisen voor alle onderwerpen die uw OR belangrijk vindt.
Eerst achterban raadplegen
nadruk
Het is niet altijd verstandig om uw bestuurder tijdens de overlegvergadering te verrassen met initiatiefvoorstellen. Uw OR doet er beter aan om zowel uw achterban – die u, als het goed is, betrokken heeft bij uw initiatiefplannen – als uw bestuurder vooraf te laten weten waar u nadruk op wilt leggen. Als uw bestuurder van goede wil is, kan hij dan nog meedenken over hoe uw voorstel te realiseren is.