4.5 Gevolgen van verhuizing voor werknemers
wijziging van plaats
instemmingsrecht
Als een werkgever de organisatie wil verhuizen, moet hij dit plan eerst voorleggen aan de OR voor advies. De OR heeft namelijk recht op een adviesaanvraag bij een voorgenomen wijziging van de plaats waar de organisatie haar werkzaamheden uitoefent (artikel 25, lid 1f WOR). Een verhuizing moet zo min mogelijk nadelige gevolgen hebben voor werknemers. Verhuist de organisatie over een grotere afstand, dan zijn de gevolgen voor het woon-werkverkeer van werknemers een bijzonder aandachtspunt voor de OR. Ook krijgen werknemers te maken met andere arbeidsomstandigheden, en voor de aanpak daarvan heeft de OR instemmingsrecht (artikel 27, lid 1d WOR).
Aandachtspunten
investeringen
compensatieregeling
aanvullend
De OR doet er goed aan om bij een voorgenomen verhuizing op onder andere de volgende punten te letten:
- Wat zijn de motieven van de werkgever om te verhuizen? Gaat het om een verlaging van de vaste lasten, een betere bereikbaarheid, een uitbreiding of juist inkrimping van werkplekken?
- Zijn er grote investeringen mee gemoeid en hoe wil de werkgever deze financieren?
- Hoe vangt de werkgever de gevolgen voor de werknemers op, bijvoorbeeld op het gebied van woon-werkverkeer, en hoe gaat de werkgever werknemers bij een grotere reisafstand compenseren? Denk bijvoorbeeld aan een compensatieregeling, een verruiming van de kilometervergoeding of werknemers (gedeeltelijk) in werktijd laten reizen.
- Zijn er werknemers die moeten verhuizen? Welke vergoedingen en faciliteiten krijgen ze? Zijn er alternatieven voor degenen die niet kunnen of willen meeverhuizen?
- Veranderen door de verhuizing de werkzaamheden van de werknemers?
- Worden er nieuwe technologieën ingevoerd?
- Worden de werknemers betrokken bij de inrichting van de werkplek?
- Is er een geactualiseerde risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) gemaakt van de nieuwe werkplek?
Mogelijk heeft de OR ook recht op aanvullende advies- en instemmingsvragen bij bovenstaande punten. Dit is onder meer het geval als de werkgever vanwege de verhuizing een grote investering wil doen (artikel 25, lid 1h WOR), een belangrijk krediet wil aantrekken (artikel 25, lid 1i WOR) of belangrijke technologische voorzieningen wil invoeren (artikel 25, lid 1k WOR).
Arbeidsomstandigheden
actualisatie RI&E
Een bedrijfsverhuizing brengt ook nieuwe arbeidsomstandigheden met zich mee, bijvoorbeeld als de werkgever wil overstappen van vaste werkplekken naar flexplekken. De OR heeft instemmingsrecht bij de invoering, wijziging of intrekking van arboregelingen. Deze situatie vraagt ook om een actualisatie van de RI&E en het plan van aanpak. De OR kan erop aansturen dat de werkgever de RI&E herziet en laat actualiseren of aanvullen, voordat hij zijn plannen voor een verhuizing definitief maakt. Een verhuizing biedt ook kansen om slechte arbeidsomstandigheden op te lossen. De OR kan bij de werknemers navraag doen wat voor hen belangrijke aandachtspunten zijn en dit meenemen in het overleg met de werkgever.
Op rendement.nl/hrdossier vind je tools om de arbeidsrisico’s van de organisatie in kaart te brengen en aanvullend tot een goed plan van aanpak te komen.
Compensatie
niet weigeren
redelijkheid
Niet alle werknemers willen of kunnen meeverhuizen. Werknemers kunnen echter niet zomaar weigeren om vanuit een nieuwe locatie te gaan werken. Als in de arbeidsovereenkomst staat dat de werknemer zijn werkzaamheden op verzoek van de werkgever ook vanuit een andere locatie moet verrichten, kan de werkgever van werknemers verlangen dat zij met het werk meeverhuizen. De standplaats is dan geen arbeidsvoorwaarde. Is de standplaats wel een arbeidsvoorwaarde, dan moet er gekeken worden naar de redelijkheid per werknemer. De werkgever moet dan kijken naar alle omstandigheden, zoals de extra reistijd, de privésituatie van de werknemer, eventuele alternatieven en de compensatie die de werkgever de werknemer aanbiedt.
De compensatie kan naast het vergoeden van extra reistijd, onder werktijd reizen en een thuiswerkvergoeding, ook een verhuiskostenvergoeding en een ‘blijfbonus’ zijn.
Beëindiging
arbeidsovereenkomst
Kan de werkgever in redelijkheid niet van de werknemer verlangen dat hij de compensatieregeling accepteert, dan kan dit uiteindelijk leiden tot een beëindiging van de arbeidsovereenkomst. De werkgever zal de werknemer dan een (mogelijk hoge) ontslagvergoeding moeten betalen.