9.5 Vonnis via de rechter
kantonrechter
Als er geen arbitrageregeling is getroffen tussen de cao-partijen, is de kantonrechter de aangewezen instantie voor geschillen over de arbeidsovereenkomst en de cao. Tegen een uitspraak van de kantonrechter is hoger beroep bij de rechtbank mogelijk en cassatie bij de Hoge Raad. De Hoge Raad oordeelt echter niet over de juistheid van de inhoud van een cao, maar bijvoorbeeld wel over de wijze waarop de partijen de inhoud moeten uitleggen. Volgens het overeenkomstenrecht kunnen de betrokken partijen eisen indienen over:
- wanprestatie;
- nakoming;
- ontbinding;
- schadevergoeding.
Inspectie SZW controleert naleving cao’s
inspectiedienst
Inspectie SZW doet onderzoek naar naleving van cao’s in het kader van het programma Aanpak schijnconstructies en cao-naleving 2014-2018. Door dit programma heeft Inspectie SZW de taak gekregen om sociale partners te ondersteunen bij het toezicht op de naleving van cao-bepalingen. In 2014 en 2015 deed Inspectie SZW 42 onderzoeken naar de naleving van cao’s in verschillende sectoren. In 17 gevallen ondernam de inspectiedienst direct actie, meestal vanwege onderbetaling.
Concurrentie
Bij de onderzoeken naar de naleving van cao-bepalingen werd vooral gelet op de beloning, toeslagen en functie-indelingen die werkgevers toepassen op werknemers en uitzendkrachten. Het komt namelijk nog regelmatig voor dat werknemers bewust te laag ingeschaald worden en daardoor te weinig loon krijgen. Dit leidt tot oneerlijke concurrentie op de arbeidsmarkt.
Na de uitslag van de 42 onderzoeken werd er in 17 gevallen gestart met een vervolgprocedure. Dit heeft er voor een deel van de werknemers toe geleid dat de werkgever alsnog het loon moet betalen waar zij volgens de cao recht op hebben.
Schadevergoeding
schade
schikking
De Wet op de cao kent nog een bijzondere schadevergoedingsregeling. Werkgeversorganisaties én werknemersverenigingen kunnen – naast de schade die zij zelf lijden – ook de schade vorderen die hun leden lijden. De verenigingen hebben in dit kader een eigen vorderingsrecht. Dit houdt in dat ze niet alleen de schade kunnen vorderen die ontstaat door het niet naleven van de cao, maar ook de schade die ontstaat door het niet naleven van de wet. Uiteraard staat het de partijen vrij om een schikking te treffen en onderling de betaling van een schadevergoeding te regelen zonder dat de rechter eraan te pas komt.