9.2 Niet naleven soorten bepalingen
Houd er rekening mee dat de werkgever niet álle bepalingen uit de cao hoeft na te leven. Dit om de simpele reden dat niet alle bepalingen voor uw organisatie zijn bedoeld. De indeling tussen obligatoire, normatieve en diagonale bepalingen helpt gelukkig bij het inzicht in welke bepalingen voor wie bedoeld zijn (zie ook hoofdstuk 7).
9.2.1 Niet naleven obligatoire bepalingen
bedrijfstak-cao
ondernemings-cao
Als de betrokken cao-partijen de obligatoire bepalingen niet naleven, kunnen zij elkaar hierop aanspreken. Als uw organisatie onder een bedrijfstak-cao valt, zult u hier in de praktijk niet zo snel iets van merken. Het is dan aan de brancheorganisatie of werkgeversvereniging om ervoor te zorgen dat de andere partij aan de verplichtingen voldoet. Heeft uw organisatie echter een ondernemings-cao, dan is de kans groter dat uw bestuurder met deze bepalingen van doen heeft. Het kan dan bijvoorbeeld op het bordje van de werkgever liggen om de werknemersorganisaties en de OR te informeren over een voornemen tot reorganisatie. Natuurlijk houdt u in dat geval de obligatoire bepalingen scherp in de gaten.
9.2.2 Niet naleven normatieve bepalingen
aanspreken
schade- vergoeding
Normatieve bepalingen zijn afspraken tussen de individuele werkgever en individuele werknemer. In principe kunnen alle werknemers – gebonden en ongebonden – de werkgever aanspreken op het niet naleven van de arbeidsvoorwaarden. Echter, alleen de gebonden werknemers kunnen nakoming van deze afspraken ook echt vorderen, bijvoorbeeld bij de rechter. Verder staan bij deze bepalingen ook de cao-partijen niet buitenspel. De werknemersorganisaties kunnen een nakoming van afspraken eisen – ook voor de ongebonden werknemers – en kunnen een schadevergoeding eisen van de werkgever.
9.2.3 Niet naleven diagonale bepalingen
Iedereen voor wie de verplichting is bedoeld, kan handhaving vorderen van de diagonale bepalingen met een collectief karakter, dus zowel de individuele werkgever en de individuele werknemer als de werkgeversorganisaties en werknemersverenigingen.
9.2.4 Vanuit de vakbond
stichting
statuten
Bovengenoemde mogelijkheden zijn gebaseerd op de Wet op de cao. Daarnaast is er via het Burgerlijk Wetboek nog een andere mogelijkheid om actie te ondernemen. Een stichting of vereniging met volledige rechtsbevoegdheid mag een rechtsvordering instellen om de belangen van anderen, bijvoorbeeld de leden van deze vereniging, te beschermen. Dat geldt bijvoorbeeld voor vakbonden. De te beschermen belangen moeten dan wel gelijk zijn aan de belangen die de vereniging op grond van haar statuten behartigt.