4.1 Advies
maatregel
Stel in overleg met de zwangere werkneemster zo nodig technische of organisatorische maatregelen vast om de risico’s voor haar eigen gezondheid en die van haar kindje weg te nemen. Als deze taak bij de leidinggevende ligt, zorg er dan voor dat hij zich gesteund voelt door de organisatie. Een papieren leidraad, bijvoorbeeld in de vorm van een protocol of zwangerenbeleid, helpt hierbij.
deskundige
Arbowet
Ook is het van belang dat de leidinggevende advies kan inwinnen, bijvoorbeeld bij een interne deskundige zoals u of de bedrijfsarts of arbodienst. Als de aanpassingen of maatregelen gevolgen hebben voor collega’s, spreekt het voor zich dat de leidinggevende dit met hen bespreekt. Algemeen uitgangspunt is dat de zwangere haar werkzaamheden onveranderd en veilig kan voortzetten. De Arbowet helpt daarbij en schrijft voor welke maatregelen u achtereenvolgens kunt nemen en hoe u dit het beste kunt doen (zie hoofdstuk 1).
Als u de werkneemster geen veilig en gezond werk kunt bieden, moet uw werkgever haar vrijstellen van werk. Dit is echter ingrijpend voor zowel werkgever als werkneemster. Vaak is het beter om de zwangere werkneemster tijdelijk een andere functie te laten vervullen.
Afspraken
betrokkenen
Als de leidinggevende en de werkneemster afspraken maken, is het belangrijk dat die afspraken worden gedeeld met direct betrokkenen. Als de leidinggevende bijvoorbeeld met de zwangere werkneemster afspreekt dat zij een gedeelte van haar taken niet hoeft uit te voeren, is het wel van belang dat collega’s dit weten, anders bestaat de kans dat het effect van tijdwinst wegvalt tegen toegenomen spanningen tussen de zwangere en haar collega’s.
Daarnaast moet het vermijden van risico’s tijdens en na de zwangerschap onderdeel zijn van het arbo- of zwangerenbeleid en het OR-overleg. Als arboprofessional heeft u hierin een bewakende en coördinerende rol.
Overwerk, nachtdiensten en ploegendiensten
Een zwangere werkneemster is gebaat bij regelmaat en rust. Overwerk, nachtdiensten en ploegendiensten passen daar niet echt bij. In de Arbeidstijdenwet is daarom geregeld dat een zwangere werkneemster recht heeft op een bestendig en regelmatig werk- en rusttijdenpatroon. Ook kan een zwangere werkneemster niet verplicht worden tot overwerk en nachtdiensten, tenzij de werkgever de noodzaak hiervan kan aantonen. Daarnaast staan in veel cao’s aanvullende maatregelen tegen onregelmatig werk voor zwangere vrouwen.