2.1 Focus op externe ontwikkelingen
externe ontwikkelingen
WOR
De eerste belangrijke tip is om uw energie te steken in externe ontwikkelingen in plaats van in interne gevolgen. Het is voor uw OR heel verleidelijk om u te richten op de interne gevolgen van een organisatieverandering. Dat is verleidelijk omdat de gevolgen concreet en voorspelbaar zijn. U heeft een voorstel in handen en weet welke stappen u moet doorlopen. Die stappen zijn vastgelegd in de Wet op de ondernemingsraden (WOR) en andere wetgeving. Dat biedt zekerheid.
Voorbeeld 1: Extern heeft invloed op intern
Het sociaal team van een gemeente moet anders gaan werken. De burgers van de gemeente krijgen in de toekomst meer eigen verantwoordelijkheid. Nu bepaalt de leidinggevende van het team nog welke zorg burgers krijgen. Straks moeten de medewerkers van het team burgers advies geven over de manier waarop ze zo lang mogelijk zelfstandig blijven. De bestuurder vraagt de OR om advies over de verandering. De functie van leidinggevende binnen het sociaal team komt namelijk te vervallen en dus moeten die werknemers opnieuw solliciteren.
functieprofiel
Als uw OR de traditionele aanpak gebruikt, wacht u in het voorbeeld hierboven op het voorgenomen besluit van de bestuurder. U zorgt ervoor dat u het nieuwe functieprofiel te pakken krijgt, en geeft daar input op. Daarnaast overlegt u met de vakbonden over de regeling voor herplaatsers. Zo komt u op voor de rechten van uw achterban.
Het nadeel van de traditionele aanpak is dat de OR een afwachtende rol aanneemt. De bestuurder bepaalt immers het tempo van het advies. Daarnaast heeft de OR hoofdzakelijk een uitvoerende rol.
invloed
Vanuit die traditionele aanpak richt u zich op plannen die al vastliggen, en dat beperkt uw invloed. Tot slot ervaart u waarschijnlijk tijdsdruk, omdat uw bestuurder haast heeft met uw advies. Hij kan dan zo snel mogelijk zekerheid geven aan werknemers over de invulling van de verandering. Al met al een weinig effectieve rol voor uw OR.
Verplaats de focus van intern naar extern
interne gevolgen
Het kan ook anders. Uw OR kan zich richten op de externe ontwikkelingen. In deze aanpak richt u zich niet op het interne gevolg van een verandering, maar op de oorzaak: de ontwikkeling zelf. Als u adviseert op de externe ontwikkelingen, krijgt u inzicht in de belangrijkste uitdagingen voor uw organisatie. Daarmee kunt u verschillende adviesaanvragen in samenhang zien, en stuurt u makkelijker op hoofdlijnen.
advies- aanvraag
Deze hoofdlijnen hebben een langere looptijd, dan wanneer u moet acteren op korte interne beslissingen die uw OR te laat bereiken. Daardoor hoeft u niet van adviesaanvraag naar adviesaanvraag te hollen. U hoeft niet meer te wachten tot u een aanleiding heeft om advies te geven. U kunt één van de ontwikkelingen kiezen en daarin zelf initiatief nemen.
U kunt de nieuwe aanpak uit voorbeeld 1 toepassen op uw praktijk. In plaats van te wachten op het initiatief van uw bestuurder zet u zelf het onderwerp ‘de zelfstandige werknemer’ op de agenda van het overleg. In paragraaf 2.2 leest u hoe u de bestuurder daarin het beste benadert.