6.2 Een benchmark uitvoeren
functieniveau
Het internet biedt tal van mogelijkheden, al dan niet via speciaal daarvoor ontwikkelde websites, om snel en zonder of met beperkte kosten een indicatie te krijgen van marktconformiteit op functieniveau.
Let wel op: de inhoud van bijvoorbeeld de functie van controller binnen een relatief kleine organisatie kan behoorlijk afwijken van diezelfde functie binnen een grote internationaal opererende organisatie.
6.2.1 Benchmark op basis van functie-inhoud
tools
Als uw organisatie een gefundeerde benchmark wil uitvoeren op basis van de inhoud (zwaarte) van een functie, is het een optie om gebruik te maken van de diensten, tools of databases van gespecialiseerde organisaties. Zij kunnen op basis van de gewogen of ingeschatte zwaarte van de betrokken functies een goed overzicht bieden van functies met een gelijke zwaarte in de gewenste vergelijkingsmarkten.
Functiewaarderingssysteem
functiewaarderingssystemen
Voor een benchmark die gericht is op de zwaarte van functies wordt vaak gebruikgemaakt van functiewaarderingssystemen. Daarbij wordt op basis van scores de relatieve functiezwaarte vastgesteld met functiekenmerken zoals:
- afbreukrisico;
- complexiteit;
- communicatiepatroon;
- leidinggeven;
- benodigd kennisniveau.
Op deze manier vergelijkt de werkgever appels met appels en wordt de eerdergenoemde controller uit het mkb niet verward met een controller van een grote international opererende organisatie.
6.2.2 Voorbereiding benchmark
gewenste resultaat
mediaan
Voorafgaand aan de start van de benchmark moet u de volgende vragen beantwoorden om het gewenste resultaat te krijgen:
- Gaat het om een vergelijking van één functie, meerdere functies of het totale functiehuis?
- Welk onderdeel van het arbeidsvoorwaardenpakket moet gebenchmarkt worden? Het vaste salaris of het totaalsalaris (vast en variabel)? Of: alleen de primaire of ook de secundaire arbeidsvoorwaarden?
- Moeten de huidige salarisniveaus worden vergeleken of (ook) de schaalmaxima van de functies?
- Met welke markt of markten moet de vergelijking worden gemaakt?
- Geldt voor alle functies dezelfde referentiemarkt?
- Welke inzichten zijn gewenst? Is alleen inzicht in het gewenste niveau (mediaan of een ander niveau) van arbeidsvoorwaarden nodig of ook inzicht in de verschillen tussen organisaties?
Strategie
organisatiestrategie
Besteed van tevoren genoeg aandacht aan de strategische component. Dat doet u door uzelf af te vragen op welk niveau uw organisatie de competitie wil aangaan met andere organisaties. Kijk voor antwoorden goed naar de organisatiestrategie.
Ligt de mediaan van de referentiemarkt op het gewenste niveau van uw organisatie? Of past juist een hoger of lager niveau beter bij de strategie van uw organisatie? Stel daarbij de vraag: wat zijn de ambities van uw organisatie?
Om met een open en onbevangen blik naar de antwoorden op bovenstaande vragen te kunnen kijken, is het belangrijk om deze strategische vragen te stellen voordat de uitkomsten van de benchmark bekend zijn. Aan de hand daarvan komt u achteraf tot bruikbare inzichten.
Het begrip ‘mediaan’ stamt uit de wiskunde en betekent: de middelste waarde in een reeks getallen. Ook wel: de middelste van een gesorteerde rij getallen, dan wel het gemiddelde van de twee middelste getallen.