1.2 Overeenkomst van opdracht
vastleggen
bijzonder
Schakelt uw organisatie een zzp’er in, dan is het goed om de werkafspraken vast te leggen in een overeenkomst van opdracht. Hoe dun de grens tussen de arbeidsovereenkomst en een overeenkomst van opdracht is, blijkt al uit de wettelijke definitie voor de overeenkomst van opdracht. In artikel 7:400 BW staat dat het gaat om een overeenkomst waarbij werkzaamheden worden verricht ‘anders dan op basis van een arbeidsovereenkomst’. Daarnaast vermeldt de wet dat het tot stand brengen van werk van stoffelijke aard (aannemingsovereenkomst), het bewaren van zaken (bewaarnemingsovereenkomst), het uitgeven van werken (uitgeefovereenkomst) of vervoeren van personen of zaken (vervoersovereenkomst) niet onder de overeenkomst van opdracht vallen. Deze specifieke werkzaamheden zijn immers in aparte wettelijke bepalingen geregeld en vormen ook bijzondere overeenkomsten. Bij de overeenkomst van opdracht gaat het dus voornamelijk om de dienstverlenende sector.
1.2.1 Gezagsverhouding
aanwijzingen
Het onderscheid tussen de arbeidsovereenkomst en de overeenkomst van opdracht is vaak lastig, omdat de opdrachtgever bij een overeenkomst van opdracht ook gerechtigd is tot het geven van aanwijzingen over de uitvoering van de opdracht (artikel 7:402 BW). Ook is de opdrachtnemer verplicht om de opdrachtgever op de hoogte te houden van zijn werkzaamheden (artikel 7:403 BW). Daarnaast bepaalt artikel 7:404 BW dat de feitelijke opdrachtnemer gehouden is de opdracht zelf uit te voeren, tenzij uit de overeenkomst van opdracht blijkt dat hij zich ook door anderen kan laten vervangen.
verschil
De hiervoor genoemde elementen die bij de overeenkomst van opdracht horen, kunnen in bepaalde situaties makkelijk worden gezien als een gezagsverhouding in een arbeidsovereenkomst. De grens blijft dus dun.
1.2.2 Arbeidsrechtelijke bescherming
Het grootste verschil tussen een arbeidsovereenkomst en een overeenkomst van opdracht is dat een opdrachtnemer bij die laatste geen arbeidsrechtelijke bescherming heeft. Dat houdt in dat de opdrachtgever en opdrachtnemer veel meer tijdelijke contracten met elkaar kunnen sluiten dan het arbeidsrecht toestaat. Bijzonder in de overeenkomst van opdracht, is dat de wet onderscheid maakt tussen een professionele en een niet-professionele opdrachtgever. Denk aan aanstaande echtgenoten die een fotograaf een opdracht geven om foto’s te maken van hun huwelijk (niet-professionele opdrachtgever). Een niet-professionele opdrachtgever krijgt zelfs enige bescherming in de wet. Zo is een niet-professionele opdrachtgever niet gehouden tot betaling van een schadevergoeding bij vroegtijdige opzegging van de opdracht.
Vergoeding
gebruikelijk
Ten aanzien van de vergoeding zijn er ook specifieke bepalingen in de wet opgenomen (artikel 7:405 BW). Als er in de overeenkomst van opdracht geen afspraken over de vergoeding zijn opgenomen, moet de vergoeding gelijkstaan aan wat daarvoor gebruikelijk is. Is de opdrachtnemer (in het voorgaande voorbeeld een fotograaf) geen professional, dan is de opdrachtgever dus geen vergoeding verschuldigd als daarover geen afspraken zijn gemaakt.
De opdrachtgever is verplicht om de onkosten van de opdrachtnemer te vergoeden (artikel 7:406 BW), die gemaakt zijn bij de uitvoering van de opdracht. Dit geldt ook als er sprake is van een niet-professionele opdrachtnemer die zonder vergoeding werkt.