1.4 Samen naar een oplossing zoeken
examen
overlijden
De wettelijke regelingen bieden niet in alle gevallen een oplossing voor de werknemers en uw organisatie. Wat als een werknemer een opleiding volgt en moet studeren voor zijn examens? Wat als een werknemer langdurig mantelzorg verleent (en in de toekomst steeds meer werknemers dit gaan doen)? Wat als een werknemer na het overlijden van een naaste langere tijd niet in staat is om zijn volledige uren te werken?
1.4.1 Veilige en gezonde arbeidsomstandigheden
signalen
Als arboprofessional zet u zich in voor veilige en gezonde arbeidsomstandigheden. Bij goede arbeidsomstandigheden hoort ook een goede balans tussen werk en privé. Daarom is het belangrijk om signalen van de werkvloer, die erop wijzen dat veel werknemers moeite hebben met het vinden van een goede werk-privébalans, serieus te nemen.
Verzuimpercentage
bedrijfsarts
Vraag bij uw HR-afdeling eens de verzuimpercentages per afdeling op. Zijn die op bepaalde afdelingen erg hoog, dan kunt u overwegen om in gesprek te gaan met de bedrijfsarts. Hij mag niet ingaan op individuele gevallen, maar kan u wel vertellen of bepaalde klachten vaak terugkomen en of werknemers problemen ervaren in hun werk-privébalans.
Is dat het geval, dan kunt u overleggen met uw werkgever of het een goed idee is om een medewerkerstevredenheidsonderzoek (MTO) uit te (laten) voeren.
In het MTO kunt u vragen stellen over de balans tussen werk en privé en de behoeften die werknemers hebben. Als zij het MTO anoniem kunnen invullen, komen daar misschien interessante suggesties uit die werknemers in een gesprek niet snel zouden opperen.
ontlasten
Komt uit het MTO naar voren dat werknemers de balans tussen werk en privé als niet goed ervaren, dan is het tijd voor actie. Bekijk samen met uw werkgever welke maatregelen uw organisatie kan nemen om werknemers te ontlasten. Zaken die uw werkgever redelijk makkelijk kan invoeren, zijn flexibel roosteren (zie paragraaf 1.4.3) en thuiswerken (zie paragraaf 1.4.4).
Maatwerk
individuele afspraken
Hoe goed uw intenties ook zijn: algemene regelingen dekken niet alle situaties. Soms is het voor een werknemer niet mogelijk om terug te vallen op een bepaalde regeling. In zulke situaties moeten de leidinggevende en de werknemer individuele afspraken maken en zorgen voor maatwerk. Dat leidinggevende en werknemer samen naar een oplossing zoeken, kan uw werkgever met het oog op goed werknemerschap zelfs als zijn plicht beschouwen.
in gesprek blijven
Als werknemer en leidinggevende kiezen voor maatwerk omdat de wettelijke regelingen niet toereikend zijn, moeten zij in gesprek blijven en moeilijkheden en mogelijkheden steeds opnieuw in kaart brengen. Zo komen de partijen tot een gunstige oplossing voor werknemer én organisatie.
Het werkt twee kanten op: als de leidinggevende begrip heeft voor de situatie van een werknemer, heeft de werknemer dat voor de situatie van uw organisatie. Dit voorkomt dat iemand zich gedwongen voelt om zich ziek te melden omdat de leidinggevende geen begrip toont.
1.4.2 Het Nieuwe Werken
kantoorwerkplek
In Het Nieuwe Werken (HNW) staat niet meer het werk, maar de werknemer centraal. Hij bepaalt wanneer hij welk werk doet en ook op welke plek en op welke manier. Thuiswerken is een onderdeel van HNW, maar het omvat meer. Ook de hele inrichting van de kantoorwerkplek ziet er bij HNW anders uit. Meer over HNW leest u in hoofdstuk 3.
De theorie van Het Nieuwe Werken is alweer ruim 15 jaar oud, dus zo nieuw is het niet meer. Toch is er nog altijd geen nieuwe gangbare term in omloop, waardoor iedereen blijft spreken over HNW.
1.4.3 Flexibel roosteren
zelf bepalen
Uw organisatie kan ook voor flexibele werktijden zorgen met flexibele werkroosters. Werknemers kunnen zo – binnen bepaalde kaders – zelf bepalen wanneer ze werken. Zo kunnen ze zelf regelen hoe ze hun zakelijke en persoonlijke verplichtingen het beste op elkaar kunnen afstemmen. Hoofdstuk 2 van dit themadossier is gewijd aan flexibel roosteren.
1.4.4 Thuiswerken
niet alle soorten werk
Een andere mogelijkheid om werknemers meer flexibiliteit te bieden, is door thuiswerken toe te staan. De werknemer kiest dan zelf of hij zijn werk op kantoor of thuis doet, en dan vaak ook wanneer precies. Uiteraard zijn niet alle soorten werk geschikt om thuis te doen. Door de coronacrisis heeft het thuiswerken een vlucht genomen en veel organisaties hebben hun systemen aangepast om het thuiswerken mogelijk te maken. In hoofdstuk 4 vindt u meer informatie over thuiswerken.