1.3 Competenties preventiemedewerker

vaardigheden nodig

Bijvoorbeeld voor het opstellen van de RI&E en het uitvoeren van het plan van aanpak (of medewerking verlenen aan een externe partij die RI&E opstelt) heeft u bepaalde vaardigheden nodig. Om die en andere wettelijke preventietaken goed uit te voeren, moet u over de volgende competenties beschikken:

• kennis en inzicht hebben in bedrijfsprocessen;
• benaderbaar zijn;
• betrokken zijn;
• betrouwbaar zijn;
• materiedeskundig zijn;
• analytisch zijn;
• omgevingsbewust zijn;
• informatie kunnen vinden en toepassen;
• kunnen werken met digitale RI&E-tools.

Voorlichten

voorlichten moet

Een andere taak die de preventiemedewerker moet invullen, is het voorlichten van werknemers en werkgever. Daarvoor moet de preventiemedewerker over de volgende competenties beschikken:

• communicatief vaardig (voor het presenteren);
• voorlichten;
• adviseren;
• zelfvertrouwen;
• integriteit;
• pro-actief;
• kennis over de organisatie en werkzaamheden in combinatie met de arbowetgeving.

Samenwerken

­samenwerken met ­management

Tot slot moet de preventiemedewerker samenwerken met het management en de OR voor het vormgeven en naleven van het arbobeleid. Om goed invulling te geven aan die taak, moet de preventiemedewerker over de volgende competenties beschikken:

• integriteit;
• communicatief vaardig;
• onafhankelijk;
• adviesvaardig;
• organisatiesensitief;
• analytisch vermogen;
• visie;
• samenwerken;
• pro-actief;
• overtuigingskracht.

1.3.1 Vaardigheden benoemen en ontwikkelen

Arbowet

In de Arbowet is dus bepaald dat de werkgever deskundige werknemers moet inschakelen die hem bijstaan in de uitvoering van zijn verplichtingen op grond van de Arbowet. Dat betekent dat preventiemedewerkers voldoende geschoold en vaardig moeten zijn om hun taken goed uit te voeren.

1.3.2 Opleiding

deskundig moet

Hoewel de functie van een deskundige werknemer (dus de functie van preventiemedewerker) letterlijk in de wet (artikel 13 van de Arbowet) staat beschreven, wordt er geen letterlijke eis voor de scholing genoemd. De wetgever heeft wel bepaald dat de werknemers die de werkgever op preventiegebied bijstaan, deskundig moeten zijn. Hoewel er geen opleiding is genoemd, kan scholing voor de preventiemedewerker toch niet meer uitblijven.

Praktische tool

profiel op maat

Hoewel de wet een duidelijk uitgangspunt geeft, heeft de werkgever meerdere opties om daar invulling aan te geven. Op de site van Inpreventie.nl kunt u een profiel op maat maken door aan te klikken hoeveel werknemers er in uw organisatie werken en bij welke branche uw organisatie hoort. Denk daarbij bijvoorbeeld horeca, gezondheidszorg, onderwijs of metaal. Als u dat heeft aangeklikt volgt direct een profielresultaat met een tijdsindicatie.

Voorbeeld

drie risico’s

betekenis werkdruk

Een horecabedrijf met minder dan negen medewerkers en drie risico’s (werkdruk, tillen en gevaarlijke stoffen) krijgt een preventieadvies met een tijdsbesteding van ongeveer twee uur per week. Daarnaast geeft de tool uitleg over de risico’s. Zo wordt er ingezoomd op de basistaken voor bijvoorbeeld werkdruk:

• inzicht krijgen in wat werkdruk nu betekent voor dit horecabedrijf;
• welke maatregelen er nodig zijn;
• welke basiskennis en –vaardigheden er nodig zijn om werkdruk te bestrijden.

1.3.3 Het werkveld van de preventiemedewerker

harde ­verbetering

De preventiemedewerker is de gesprekspartner van de werkgever op het gebied van arbo en veiligheid. Daarbij is het cruciaal dat u het plan van aanpak bij de RI&E blijft volgen. Wat is er dan nodig om de verbetermaatregelen te realiseren? Daarbij kunt u onderscheid maken tussen ‘harde’ en ‘zachte’ verbeteringen.

• Een harde verbetering: een grote opslag met brandgevaarlijke stoffen explosievrij inrichten.
• Een zachte verbetering: het gedrag van medewerkers beïnvloeden. Zij kunnen niet in een aangrenzende ruimte stiekem roken! U moet de rokers daarvan bewust maken.

Gesprekspartner

spanningen

De preventiemedewerker is de gesprekspartner van de ondernemingsraad (OR) of de personeelsvertegenwoordiging (PVT). Het is voor preventiemedewerkers in het begin moeilijk om deze rol te vervullen. Zo kunnen er spanningen zijn tussen de werkgever en de OR. Of er zijn spanningen tussen de verschillende fracties van vakbonden binnen de OR. In alle gevallen geldt dat u hier niet tussen moet komen te staan en dat u geen partij kiest.

Om tafel met de arbodienst

verzuim

koppelen

De preventiemedewerker is er om risico’s op de werkvloer aan te pakken. Om dat te bereiken is het dan goed om het huidige verzuim eens onder de loep te nemen. De arbodienst heeft daar zicht op, die kan bijvoorbeeld de oorzaken van verzuim delen, uiteraard geanonimiseerd. Kennis van de oorzaken van verzuim helpt de preventiemedewerker om verbanden te leggen en beleid op te stellen. Daardoor zijn bijvoorbeeld veelvoorkomende rugklachten ineens te koppelen aan het zware tillen op de werkvloer. Dat risico van zwaar tillen heeft u ook al benoemd in het plan van aanpak bij de RI&E.

Samenwerken met de bedrijfsarts

plan van ­aanpak

Grote kans dat de bedrijfsarts, vaak in dienst van de arbodienst, uw RI&E en het bijhorende plan van aanpak heeft getoetst. Hij is dus ook op de hoogte van de risico’s binnen uw organisatie.

informatie geven

Maar de bedrijfsarts kan ook om de tafel gaan met de ondernemingsraad. Die uitwisseling is waardevol, omdat de bedrijfsarts kan benadrukken hoe onontbeerlijk bijvoorbeeld de aanschaf van tilhulpmiddelen is om zwaar tillen te voorkomen. Dat kan de werkgever net over de streep trekken, omdat het direct een positieve invloed op het verzuim kan hebben.
De bedrijfsarts heeft dankzij de Arbowet ook de mogelijkheid om bedrijfsbezoeken af te leggen. Een dergelijk bedrijfsbezoek kunt u direct benutten om een gesprek aan te gaan. Als preventiemedewerker kunt u de bedrijfsarts informatie geven over het plan van aanpak en de grote risico’s die worden aangepakt. De bedrijfsarts kan juist weer tips geven om die RI&E beter in te vullen.