8.3 De externe jaarrekening
De jaarrekening is het belangrijkste onderdeel van de externe verslaglegging. Deze bestaat uit een balans en een winst-en-verliesrekening, ook wel resultatenrekening genoemd.
8.3.1 De balans
financiële kengetallen
Op de balans worden de passiva en activa van de onderneming vermeld. De activa zijn de bezittingen en kapitaalgoederen van de onderneming. De passiva betreft het vermogen dat is verkregen om de activiteiten van uw organisatie te financieren, waarbij een onderscheid wordt gemaakt tussen eigen vermogen en vreemd vermogen. Bij eigen vermogen gaat het niet alleen om geld dat door de eigenaren ter beschikking is gesteld, maar ook om risicodragend, achtergesteld vermogen dat bijvoorbeeld is binnengehaald door middel van crowdfunding of venture capital. Vreemd vermogen is ter beschikking gesteld door schuldeisers: leningen van banken en onbetaalde rekeningen van crediteuren en leveranciers. Met behulp van de balans kunnen verschillende financiële kengetallen van de organisatie worden berekend, zoals de liquiditeitsbegroting).
Voorzieningen, bestaande uit verplichtingen en risico’s waarvan de omvang en/of het tijdstip van nakoming onzeker is, behoren ook tot het vreemd vermogen. Denk aan reorganisaties, groot onderhoud, risico’s uit (schade)claims of pensioenverplichtingen.
8.3.2 De resultatenrekening
opbrengsten en kosten
De winst-en-verliesrekening wordt ook wel de resultatenrekening genoemd, omdat deze een overzicht biedt van de opbrengsten en kosten van de organisatie gedurende het boekjaar.
Voorbeeld resultatenrekening
| Opbrengsten | € 500.000 |
| Kosten | € 390.000 |
| Bedrijfsresultaat | € 110.000 |
| Rentelasten | € 45.000 |
| Dividend | € 10.000 |
| Winst voor belasting | € 55.000 |
| Belasting | € 11.000 |
| Nettowinst | € 44.000 |
verbonden
De balans en de resultatenrekening zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Of u het vermogen (balans) of het resultaat (winst-en-verliesrekening) als uitgangspunt neemt, uiteindelijk moet de winst hetzelfde zijn. Bij de winst-en-verliesrekening is de winst het verschil tussen de opbrengsten en kosten, terwijl vanuit de balans de winst kan worden herleid uit het verschil tussen het eigen vermogen aan het begin en einde van het boekjaar, gecorrigeerd voor kapitaalstortingen en kapitaalonttrekkingen.
Waarderingsgrondslagen
historische kostprijs
vervangingswaarde
De hoogte van de winst is mede afhankelijk van de waardering van de activa en het vreemd vermogen. Denk aan de waarde in de boeken van duurzame productiemiddelen en van de voorraden. De keuze van de waarderingsgrondslag bepaalt de hoogte van de winst. Daarbij kan worden gekozen voor:
- de historische kostprijs: het bedrag dat bij aanschaf is betaald;
- de vervangingswaarde: de actueel geldende marktprijs.