U bent hier

2.2 Arbowet

Dit artikel is eerder verschenen als Themadossier Arbo Rendement
Publicatiedatum: september 2021

plan van 
aanpak

kaderwet

In de Arbeidsomstandighedenwet (Arbowet) staan regels voor werkgevers en werknemers om de gezondheid, veiligheid en het welzijn van werknemers te bevorderen. Zo moet de werkgever een RI&E, plan van aanpak en basiscontract hebben. Deze verplichtingen gelden voor alle plekken waar werk wordt verricht (dus ook voor verenigingen, stichtingen, deeltijd- en flexwerkers, oproepkrachten en personen met een nulurencontract). De Arbowet is een kaderwet. Dat betekent dat er geen regels in staan over concrete risico’s. Die zijn uitgewerkt in het Arbobesluit en de Arboregeling.

Arbobesluit en Arboregeling

sectoren

voorschriften

In het Arbobesluit staan de regels waar zowel werkgever als werknemer zich aan moet houden om arbeidsrisico’s tegen te gaan. Er staan ook specifieke regels in voor een aantal sectoren en categorieën werknemers. De Arboregeling is weer een verdere uitwerking van het Arbobesluit. Het gaat hierbij om gedetailleerde voorschriften. Bijvoorbeeld de eisen waar arbeidsmiddelen aan moeten voldoen of hoe een arbodienst zijn wettelijke taken precies moet uitvoeren. Ook deze regels zijn verplicht voor werkgever en werknemer.

Inspectie SZW controleert of werkgevers en werknemers zich houden aan de verschillende wetten, besluiten en regelingen op het gebied van werk.

Basiscontract

verplicht

werkplek

klachten-procedure

beroeps-ziekten

Werkgevers zijn verplicht een bedrijfsarts in te schakelen voor deskundige bijstand. Meerdere malen noemt de Arbowet de bedrijfsarts als kerndeskundige om werkgevers te ondersteunen bij hun zorgplicht rond veilig en gezond werken en verzuimbegeleiding. Om daaraan te voldoen sluiten werkgevers een arbocontract af met een arbodienst of bedrijfsarts. Hiervoor is instemming verplicht van de ondernemingsraad (OR) of personeelsvertegenwoordiging (PVT) in de organisatie. In een basiscontract staat onder meer dat:

  • de bedrijfsarts de werkplek moet kunnen bezoeken;
  • de werkgever een goede toegang regelt voor werknemers tot de bedrijfsarts (bijvoorbeeld via een open spreekuur);
  • werknemers de mogelijkheid moeten hebben om een second opinion bij een andere bedrijfsarts aan te vragen;
  • de bedrijfsarts of arbodienst een klachtenprocedure moet hebben;
  • kerndeskundigen moeten samenwerken met de preventiemedewerker en de ondernemingsraad;
  • de bedrijfsarts beroepsziekten opspoort, onderkent, diagnosticeert en deze meldt (patiënten blijven anoniem) aan het Nederlands Centrum voor Beroepsziekten (NCVB);
  • de bedrijfsarts de werkgever adviseert over preventie.

Een overtreding op de Arbowet kan leiden tot gezondheidsschade. In ernstige situaties doet Inspectie SZW onderzoek. De Inspectie controleert ook op onder andere de RI&E, het plan van aanpak en het basiscontract.