8.2 Werken aan goede gewoonten
gewoonten
Systematisch werken aan het ontwikkelen van goede gewoonten is voor uw ondernemingsraad een vruchtbare investering. U kent ongetwijfeld het nut van vaste gewoonten: regelmaat, verwachtingen op één lijn, efficiënte werkwijze en ga zo maar door. Ook een ondernemingsraad kan goede gewoonten ontwikkelen zodat alle betrokkenen weten waar ze aan toe zijn.
Ga voor uzelf na welke nutteloze gewoonten u erop na houdt. Doet dat ook eens voor uw OR. Doe dat wel samen met de andere leden; daarmee voorkomt u dat u collega’s tegen het zere been stoot. Welke gewoonten zijn makkelijk te elimineren?
werktijden
evalueer
Doe dat door bijvoorbeeld vaste werktijden af te spreken. Zorg er ook voor dat u bijeenkomsten voorbereidt en maak onderscheid tussen vergaderingen en bijpraten. Maak verder een planning en zorg dat iedereen afspraken nakomt. Leg daarnaast afspraken vast over de manier waarop u informatie deelt en hoe u de achterban betrekt bij het OR-werk. Wees open en eerlijk naar elkaar toe en evalueer regelmatig het OR-werk. Ten slotte is één van de beste gewoonten met het oog op de toekomst: bespreek en werk aan uw eigen deskundigheidsbevordering.
Nutteloze gewoonten?
nutteloze gewoonten
Veel mensen – dus ook werkgevers, leidinggevenden en ‘gewone’ werknemers – houden er onlogische gewoonten op na. Sterker nog: het zijn nutteloze gewoonten die een mens liever kwijt dan rijk zou moeten zijn. Misschien herkent u de volgende vormen: niet komen opdagen, steevast te laat komen, uitstelgedrag, belang zien in het onbelangrijke, te veel nadenken en niet in actie komen, snel ergens de negatieve kant van zien of afsluiten voor de mening van anderen. Mensen of groepen met deze gewoonten kunnen het heel druk hebben, maar bereiken weinig.
8.2.1 Achterbancontact
speerpunten
Om uw vertegenwoordigende rol goed te kunnen vervullen, heeft u draagvlak nodig. Staat de achterban niet achter de speerpunten en het werk van uw OR, dan kunt u net zo goed uw spullen pakken. Om draagvlak te creëren, moet u wel weten wat er speelt onder de achterban. Erop af dus!
Om een beeld te krijgen van de (wensen van de) achterban, is het goed om deze eens in kaart te brengen. Welke categorieën zijn er? Op welke vlakken is er veel diversiteit? Denk aan geloofsovertuiging, achtergronden, soorten arbeidsrelaties en noem maar op.
achterban
Vaak vergeten OR-leden dat ook een deel van de leidinggevenden en staffunctionarissen tot de achterban behoren. Juist die collega’s hebben kennis die het uitvoerende personeel niet heeft. Daarnaast hebben ook zij last van frustraties en waarschijnlijk heel andere dan lager in de organisatie. Kijk dus naar de verschillende afdelingen, lagen, maar ook soorten groepen werknemers. Probeer hen zo evenwichtig mogelijk te benaderen om een goed gevoel te krijgen met úw achterban.
Tweerichtingsverkeer
input
OR-jaarverslag
Het contact met de achterban werkt twee kanten op: uw ondernemingsraad heeft input nodig van de achterban om uw werk goed te kunnen doen en omgekeerd moet uw OR de achterban van tijd tot tijd informeren over uw medezeggenschapswerk en de resultaten ervan. Zorg ervoor dat beide richtingen met elkaar in balans zijn. Vraagt u alleen maar om input en koppelt u niets terug aan de achterban, dan kan uw achterban dat vervelend vinden. U kunt om input vragen via werkoverleg, een achterbanenquête of door het organiseren van afdelingsbezoeken. U kunt terugkoppelen via het OR-jaarverslag, een OR-nieuwsbrief of bijvoorbeeld via het werkoverleg.
Beoordeel met uw OR in hoeverre het tweerichtingsverkeer van het contact met uw achterban in balans is. Wat kan er beter? Gebruik hierbij ter ondersteuning de vaktools van OR Rendement uit het vaktooltraject ‘Communiceren met de achterban’ op rendement.nl/ordossier.
8.2.2 Het bouwen aan uw netwerk
expertise
Als lid van de OR en zeker als specialist in een OR-commissie is het belangrijk om mensen te kennen met ieder hun eigen expertise. Het is goed om uw netwerk te verrijken met mensen van binnen en buiten de organisatie die deskundig zijn op zo veel mogelijk verschillende thema’s. U heeft hen nodig om informatie en feiten te verzamelen maar ook om inzicht te verkrijgen als u een onderwerp moet analyseren en begrijpen. Deskundigen doen niets liever dan vertellen wat ze allemaal weten. Althans, de meesten dan. Vraagt u er op een nette manier naar, dan zullen de meesten u graag verder helpen. Heeft u dat zelf ook niet? U vindt ze binnen de staf, onder het personeel, bij andere ondernemingsraden, bij vakbonden of kennisinstituten.
taakgericht
Wilt u uw netwerk uitbreiden, probeer dan eens om dat via verschillende kanalen te regelen. U kunt zich aanmelden op LinkedIn-groepen, congressen of seminars bezoeken of bijvoorbeeld naar een beurs gaan.
8.2.3 De eenheid bewaken
eensgezind
Een ondernemingsraad is een taakgericht team. De taken worden opgedragen en opgedrongen door de wet, door de bestuurder, de achterban en door wat u zelf als OR belangrijk vindt. U ziet elkaar niet dagelijks en toch moet u het over allerlei zaken eens zijn. Medezeggenschap is een vorm van bedrijfspolitiek en daarbij moet u een gezamenlijke stem uitdragen. Een OR die niet eensgezind is, komt zwak over.
Teambuilding
vertrouwen
Dat maakt het des te belangrijker dat u elkaar persoonlijk leert kennen. Het volgen van een cursus is daarvoor een goede manier, bijvoorbeeld in de vorm van teambuilding. Denk maar aan een sportteam dat op trainingskamp gaat. U kunt dan bouwen aan openheid, eerlijkheid en onderling vertrouwen. Verder verdient het de aanbeveling om na een vergadering altijd direct te evalueren. Zeker als de vergadering moeizaam verliep. Zo haalt u de kou uit de lucht.
Peil bij de andere OR-leden hoe zij denken over het uitdragen van een eenduidige OR-mening. Heeft u daarover afspraken vastgelegd? Veel OR’en doen dat wel en kiezen er bijvoorbeeld voor om altijd eerst te overleggen vóór ze naar buiten treden met bepaalde boodschappen.
8.2.4 Gebruikmaken van het OR-scholingsrecht
kennisvergaring
Niemand kan van u als lid van de ondernemingsraad verwachten dat u kennis heeft op alle verschillende vlakken die de onderneming aangaan. Dat is onmogelijk en dat hoeft gelukkig ook niet. Dankzij uw netwerk en uw informatierecht komt u een heel eind. Toch is het goed om naast uw kennisvergaring ook te werken aan uw vaardigheden. Die kunnen u tenslotte helpen om zo effectief mogelijk uw medezeggenschapstaken uit te voeren en om aan de nodige informatie te komen.
Het wettelijk recht op scholing
artikel 18 WOR
De wetgever geeft u het recht op vijf dagen scholing en vorming per jaar als u lid bent van de OR. Bent u lid van een commissie dan krijgt u daarvoor drie dagen op uw conto. Wie lid is van de OR en zitting neemt in een commissie heeft opgeteld recht op acht dagen scholing per jaar. De bepaling hierover vindt u terug in artikel 18 van de WOR. U vindt de volledig wettekst van de WOR op rendement.nl/or/wor-online.