9.2 Werknemers controleren
privacyregels
Door het vele thuiswerken hebben leidinggevenden vaak minder zicht op wat de werknemers precies doen. In het begin van de coronapandemie nam de vraag naar monitoringsoftware dan ook snel toe. Werkgevers wilden toezicht houden op de werknemers die opeens massaal gingen thuiswerken. Inmiddels is niet alleen hybride werken in veel organisaties de norm, ook het digitaal controleren van werknemers komt regelmatig voor. Een werkgever mag werknemers echter niet zomaar (digitaal) monitoren; zulke controles zijn namelijk al snel in strijd met de privacyregels.
Voorwaarden
monitoren
Met speciale software kunnen werkgevers werknemers op allerlei manieren controleren. Zij kunnen bijvoorbeeld de toetsaanslagen opnemen om te kijken of iemand wel werkt, bezochte URL’s monitoren, een screenshot maken als de werknemer van venster wisselt, gebruik van printers en externe opslag monitoren of via de webcam en microfoon beeld en geluid opnemen.
Privacy
Om werknemers te controleren, moet de werkgever een gerechtvaardigd belang hebben dat zwaarder weegt dan de rechten en belangen van de werknemers, waaronder hun recht op privacy. De werkgever moet dat kunnen onderbouwen. Ook mag de werkgever zulke controlemiddelen alleen inzetten als hij geen minder ingrijpend middel tot zijn beschikking heeft.
Onderzoek naar privacy op de werkvloer
digitale middelen
Uit het CNV-onderzoek Privacy op de werkvloer (2025) blijkt dat de werkgever bij bijna één op de vijf werknemers (19%) met digitale middelen in de gaten houdt of zij aan het werk zijn. Bij 15% registreert de werkgever welke websites werknemers bezoeken en 41% weet niet of dat gebeurt. Bij ruim 23% hangen er camera’s op de werkplek.
Meer monitoring
zorgen
Niet alleen werknemers die veel met consumenten werken, zoals pakketbezorgers of callcentermedewerkers, worden nauwlettend in de gaten gehouden, ook bij kantoorfuncties neemt de digitale monitoring toe. Veel werknemers maken zich zorgen over hun privacy of over het feit dat de werkgever steeds meer digitale middelen tot zijn beschikking heeft om werknemers te monitoren.
Ondernemingsraad
voorleggen
Is de werkgever voornemens om de aanwezigheid, het gedrag of de prestaties van werknemers te gaan monitoren en is er een ondernemingsraad (OR) in de organisatie, dan moet de werkgever dat voorgenomen besluit eerst voorleggen aan de OR voor instemming. Daarvoor moet er een instemmingsverzoek volgens de Wet op de ondernemingsraden komen (zie ook rendement.nl/hrdossier). Als de OR ermee instemt, moet de werkgever ook de werknemers vooraf informeren over de controlemogelijkheden.
De werkgever moet ook eerst instemming aan de OR vragen als hij middelen inzet die de optie voor controle bieden. Dat hij die functies niet zal gebruiken of de regeling niet met dit doel wil invoeren, neemt de verplichting voor het vragen van instemming niet weg.