1.1 Het doel van subsidies

De overheid gebruikt ruwweg twee methoden om allerlei ontwikkelingen in de gewenste richting te sturen: beperken door een sanctiebeleid en stimuleren met behulp van subsidies. Met wetten en verboden probeert de overheid bepaalde ontwikkelingen of gedragingen te ontmoedigen. Met stimuleringsregelingen, zoals subsidies, wil ze juist enthousiasmeren. Zo stimuleert de overheid werkgevers om mensen bij te scholen, te investeren, te exporteren, onderzoek te doen naar nieuwe technologieën en deze toe te passen.

1.1.1 Wat is een subsidie?

subsidie-ontvanger

Kijken we naar het begrip subsidie in zijn meest zuivere vorm, dan betaalt de overheid in feite een deel van de kosten die een organisatie als subsidieontvanger voor een bepaald project heeft gemaakt. Het gaat daarbij wel om activiteiten die de overheid wenselijk of nuttig vindt. De Algemene wet bestuursrecht definieert een subsidie als volgt: ‘De aanspraak op financiële middelen, door een bestuursorgaan verstrekt met het oog op bepaalde activiteiten van de aanvrager, anders dan de betaling van aan het bestuursorgaan geleverde goederen of diensten.’ Hoewel er ook particuliere instellingen en fondsen zijn die sommige activiteiten subsidiëren, beperkt dit themadossier zich tot de overheidssubsidies, tenzij anders aangegeven.

1.1.2 Begrippen

subsidie-plafond

beschikking

cumulatie

subsidie-vaststelling

resultaat-verplichting

inspanningsverplichting

eind-­beschikking

Als je op zoek gaat naar mogelijke subsidies, krijg je te maken met een aantal specifieke begrippen. De meeste spreken voor zich, maar voor het gemak zetten we er hier een aantal op een rij.

• subsidieplafond; dit is het beschikbare budget voor de gehele regeling. Afhankelijk van de subsidie kan het plafond worden toegekend voor een bepaalde periode (meestal een jaar) of voor de totale looptijd van een subsidieregeling. Is dit budget op, dan kan er geen subsidie meer worden verstrekt.
• beschikking; het besluit van de subsidiërende instantie of jouw organisatie in aanmerking komt voor de door jou aangevraagde subsidie. Een beschikking kan positief of negatief zijn. Een beschikking wordt ook wel de subsidietoekenning genoemd.
• cumulatie; dit is het op elkaar stapelen van subsidies. De meeste subsidieregelingen bevatten bepalingen die deze manier van subsidie aanvragen onmogelijk maken. Wel is het vaak mogelijk om een fiscale stimuleringsregeling te koppelen met een ‘gewone’ subsidie.
• subsidievaststelling; dat is het moment waarop wordt gekeken in hoeverre de subsidieaanvrager heeft voldaan aan de voorwaarden waaronder deze de subsidie toegezegd heeft gekregen. Hierbij is het belangrijk of het ging om:
  • een resultaatverplichting; de aanvrager moet meetbare resultaten bereiken om in aanmerking te komen;
  • een inspanningsverplichting; de aanvrager moet er alles aan doen de gestelde doelen te behalen. Het is dus mogelijk dat jouw organisatie minder aan subsidie krijgt dan haar aanvankelijk was toegezegd.
• eindbeschikking; het besluit waarin staat wat het uiteindelijke subsidiebedrag is dat wordt uitgekeerd.