9.1 Zorgplicht

opzet of bewuste roekeloosheid

De zorgplicht houdt in dat de werkgever het werk zo moet inrichten en zulke maatregelen moet treffen dat werknemers in de uitoefening van hun werkzaamheden geen schade lijden. Een werkgever kan ook aansprakelijk worden gesteld voor eventuele schade die de werknemer in de uitoefening van zijn werkzaamheden lijdt (zie paragraaf 9.3), tenzij het de werkgever lukt om aan te tonen dat hij er alles aan heeft gedaan om de werknemer te beschermen of de schade in belangrijke mate het gevolg is van opzet of bewuste roekeloosheid van de werknemer.

Branchevoorschriften

veiligheidsvoorschriften

De inhoud van de zorgplicht is ook afhankelijk van de sector of branche waarin uw organisatie werkzaam is. Per sector of branche gelden namelijk verschillende veiligheidsvoorschriften. In de ene branche werken mensen bijvoorbeeld wel met gevaarlijke stoffen of worden ze blootgesteld aan trillingen, terwijl dat in de andere branche helemaal niet aan de orde is.

Om te kunnen voldoen aan de zorgplicht bent u verplicht om goed op de hoogte te zijn en blijven van de regels en voorschriften die specifiek in uw sector of branche gelden. Werkgevers- en werknemersorganisaties hebben in arbo­catalogi op sector-/brancheniveau uitgewerkt hoe de veiligheidsvoorschriften in de eigen sector of branche worden ingevuld.

9.1.1 Omgekeerde bewijslast

aantonen

Voor de zorgplicht geldt een omgekeerde bewijslast. Het is niet de taak van de werknemer of flexibele kracht om aan te tonen dat de werkgever of inlener zich niet aan de zorgplicht heeft gehouden. De werkgever of inlener moet juist aan­tonen dat hij zijn zorgplicht is nagekomen.

9.1.2 Arbowet

Ook de Arbeidsomstandighedenwet (Arbowet) legt de werkgever een ‘zorgtaak’ op. In artikel 3 van de Arbowet staat dat u als werkgever de taak heeft om te zorgen voor de veiligheid en gezondheid van alle werknemers en daaronder vallen dus ook werknemers zonder vast dienstverband.

arbobeleid

bron

Bovendien moet u een arbeidsomstandighedenbeleid voeren waarbij u:

• het werk zodanig organiseert dat daarvan geen nadelige invloed uitgaat op de veiligheid en gezondheid van werknemers;
• de gevaren en risico’s voor de veiligheid of de gezondheid van de werknemers zo veel mogelijk bij de bron voorkomt of beperkt en – als dat niet kan – andere, doeltreffende maatregelen treft (en alleen in het uiterste geval persoonlijke beschermingsmiddelen verstrekt);
• de inrichting van arbeidsplaatsen, werkmethoden en ­arbeidsmiddelen en de arbeidsinhoud zo veel mogelijk aanpast aan de persoonlijke eigenschappen van werknemers;
• monotone en tempogebonden arbeid zo veel mogelijk vermijdt of beperkt;
• doeltreffende maatregelen treft op het gebied van eerste hulp bij ongevallen, brandbestrijding en evacuatie van werknemers en andere aanwezige personen en doeltreffende contacten onderhoudt met externe hulpinstanties;
• werknemers in staat stelt om bij ernstig en onmiddellijk gevaar voor hun eigen veiligheid of die van anderen noodzakelijke en passende maatregelen te nemen.