2.1 Regels
cao
In een cao kan bijvoorbeeld staan dat een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd niet is toegestaan als:
- er geen tijdelijke noodzaak voor is, bijvoorbeeld een tijdelijke opleving van de markt;
- de arbeidsovereenkomst volgt op een andere arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd;
- de arbeidsovereenkomst voor langer dan een bepaalde duur wordt aangegaan.
2.1.1 Objectief bepaalbaar einde
van rechtswege
kalenderdatum
objectief bepaalbaar
Bij een tijdelijk contract is het moment van eindigen vooraf bepaald: in de overeenkomst is vastgelegd op welk moment de overeenkomst van rechtswege eindigt: meestal vermeldt u in de overeenkomst een einddatum of een bepaalde looptijd (bijvoorbeeld een bepaald aantal dagen, weken, maanden of jaren). Een afgesproken kalenderdatum is vaak het handigst om op te nemen in het contract, maar bij een project kunt u bijvoorbeeld ook afspreken dat het contract eindigt op het moment dat het project (aantoonbaar) is afgerond (zie paragraaf 2.1.4). Het einde van een tijdelijk contract moet in ieder geval objectief bepaalbaar zijn: het mag niet afhankelijk zijn van de wil van de werkgever (of de werknemer).
Let op: verschaft de arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd onvoldoende duidelijkheid over de einddatum van het contract, dan kan de rechter oordelen dat u een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd heeft afgesloten!
aanzegtermijn
Wilt u het dienstverband na de afgesproken datum of overeengekomen looptijd niet voortzetten, dan is tussenkomst van UWV of de kantonrechter in principe niet nodig. Wel geldt sinds enige tijd een zogeheten aanzegtermijn (zie paragraaf 2.2.3) voor arbeidsovereenkomsten die zes maanden of langer hebben geduurd.
Tijdelijk contract bij ziektevervanging
Als een werknemer langere tijd ziek is, kunt u hem tijdelijk vervangen. Biedt u de vervanger een tijdelijk contract aan, dan is het verstandig om een einddatum of maximale duur af te spreken. Daarmee voorkomt u dat een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd ontstaat als de zieke niet herstelt of komt te overlijden. Door een einddatum of maximale duur op te nemen, eindigt het contract van rechtswege als de zieke werknemer zodanig is hersteld dat hij zijn werk weer (geheel of gedeeltelijk) kan doen of als de genoemde datum of termijn is verstreken.
2.1.2 Keten van contracten
ketenbepaling
Biedt u na het verstrijken van de einddatum of looptijd een nieuwe arbeidsovereenkomst aan, dan ontstaat een reeks of keten van arbeidsovereenkomsten. Tijdelijke contracten kunt u niet onbeperkt verlengen: op een bepaald moment heeft de werknemer volgens de wet namelijk recht op een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd. De regels voor de zogenoemde ketenbepaling zijn met de komst van de Wet werk en zekerheid aangescherpt (zie paragraaf 2.2.4).
2.1.3 Tussentijds opzeggen
Een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd mag in principe niet tussentijds worden opgezegd. De overeenkomst is immers bedoeld om een bepaalde tijd te duren; daarop moet zowel de werkgever als de werknemer kunnen rekenen. Tussentijds opzeggen is alleen mogelijk als:
- er sprake is van wederzijds goedvinden: de werkgever en de werknemer willen geen van beiden de arbeidsovereenkomst voortzetten;
- een bepaling over tussentijds opzeggen in de arbeidsovereenkomst staat: zowel de werkgever als de werknemer mag dan van deze optie gebruikmaken;
- de werkgever een ontslagprocedure start (bij UWV of de kantonrechter) en toestemming krijgt voor ontslag. De werknemer kan het ontslag via de kantonrechter aanvechten als hij het oneens is met het ontslag.
Als u tussentijds opzeggen mogelijk maakt in een tijdelijk contract, moet u zich houden aan de opzegregels. Er geldt dan bijvoorbeeld een opzegtermijn en u heeft een ontslagvergunning of toestemming voor ontslag nodig.
2.1.4 Projectovereenkomst
risico
Een variant op de arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd is de projectovereenkomst. Dat is een arbeidsovereenkomst waarvan de einddatum niet precies vaststaat. De projectovereenkomst biedt uitkomst bij projecten of werkzaamheden waarvan u de duur vooraf niet precies kunt inschatten. Stel dat u – in plaats van een projectovereenkomst – een tijdelijk contract biedt en het project verloopt veel vlotter dan u had verwacht, dan zit u met een tijdelijk contract aan de werknemer vast terwijl het project al is afgerond. Andersom is er ook een risico: het contract van de werknemer loopt af terwijl het project nog niet is voltooid (en een tijdelijk contract kunt u niet onbeperkt verlengen).
Met de projectovereenkomst beperkt u die risico’s, want als het project ten einde komt, eindigt ook de arbeidsovereenkomst van de werknemer.
Aandachtspunten bij de projectovereenkomst
Als u voor een projectovereenkomst kiest, moet u zorgen dat u daarin de volgende zaken specifiek omschrijft:
- voor welk project u de werknemer aanneemt;
- welke werkzaamheden de werknemer gaat verrichten;
- dat die werkzaamheden een tijdelijk karakter hebben;
- onder welke voorwaarden het project of de werkzaamheden als voltooid of afgerond worden beschouwd.
Ook in dit geval is het verstandig om in de projectovereenkomst een uiterste einddatum of maximale looptijd af te spreken. U sluit dan een arbeidsovereenkomst voor de duur van het project, maar regelt tegelijkertijd dat de arbeidsovereenkomst op een zeker moment eindigt.