10.2 Arbeidsvoorwaarden bij verlof
In de Wet arbeid en zorg (WAZO) zijn diverse verlofvormen vastgelegd die het combineren van werk en zorgtaken eenvoudiger moeten maken. Het opnemen van verlof kan gevolgen hebben voor het loon, maar kan ook invloed hebben op andere arbeidsvoorwaarden, zoals het pensioen. Bij een aantal verlofvormen betaalt UWV een uitkering:
10.2.1 Zwangerschaps- en bevallingsverlof
100% van het maximumdagloon
(reis)kostenvergoeding
Als een werkneemster zwangerschapsverlof opneemt, krijgt ze een uitkering ter hoogte van 100% van het zogeheten dagloon, maar niet meer dan 100% van het maximumdagloon (€ 256,54 bruto per dag). Verdient ze meer, dan kan de werkgever het meerdere aanvullen. Een cao of eigen regeling kan dit zelfs verplichten. Tijdens het zwangerschapsverlof bouwt de werkneemster gewoon vakantiedagen en pensioen op. UWV zorgt voor het vakantiegeld bij de uitkering. (Reis)kostenvergoedingen moeten na een aantal verlofweken stoppen, maar soms mag dat gelijk (zie rendement.nl/salarisdossier). Na de bevalling start het bevallingsverlof.
De uitkering van het bevallingsverlof is gelijk aan die van het zwangerschapsverlof: 100% van het (maximum)dagloon. Tijdens het bevallingsverlof bouwt de werkneemster ook vakantiedagen en pensioen op. Het zwangerschaps- en bevallingsverlof duren samen minimaal 16 weken.
10.2.2 Adoptie- of pleegzorgverlof
eventuele aanvulling
Werknemers die een adoptie- of pleegkind in huis nemen, hebben recht op maximaal zes weken verlof. De uitkering is 100% van het (maximum)dagloon. Verdient iemand meer, dan gelden voor een eventuele aanvulling van de uitkering dezelfde regels als bij zwangerschaps- en bevallingsverlof. Ook de regels voor andere arbeidsvoorwaardelijke rechten zijn hetzelfde als bij zwangerschaps- en bevallingsverlof.
10.2.3 Aanvullend geboorteverlof
cao
Werknemers van wie de partner is bevallen hebben na één week geboorteverlof recht op aanvullend geboorteverlof van vijfmaal de wekelijkse arbeidsduur. UWV verstrekt de werknemer tijdens dit verlof een uitkering van 70% van het dagloon van de werknemer, maar niet meer dan 70% van het maximumdagloon. Wel kan de cao bepalen dat de werkgever de uitkering aanvult tot 100%. Het aanvullend geboorteverlof heeft geen invloed op de opbouw van (wettelijke) vakantiedagen, maar mogelijk wel op de pensioenopbouw.
Neem contact op met de pensioenuitvoerder om helderheid te krijgen over de opbouw van pensioen tijdens het aanvullend geboorteverlof (als er niets in de cao staat).
10.2.4 Ouderschapsverlof
9 weken
gevolgen pensioen
Iedere werknemer kan ouderschapsverlof opnemen voor ieder eigen kind of adoptie-, stief- of pleegkind, op voorwaarde dat het kind bij de werknemer woont en nog geen 8 jaar is. Het wettelijke verlofrecht bedraagt in totaal 26 maal de arbeidsduur per week. Voor 9 weken – van het in totaal 26 weken durende verlof – in het eerste levensjaar van het kind kan de werknemer een uitkering van 70% van het dagloon van de werknemer en maximaal 70% van het maximumdagloon van UWV ontvangen. De werknemer bouwt wettelijk gezien alleen vakantiedagen op over dit betaalde verlof. De gevolgen voor het pensioen verschillen per uitvoerder.
Verlofvormen zonder uitkering van UWV
onmiddellijke onderbreking
opbouw vakantiedagen
Naast de verlofvormen met een uitkering van UWV kent de WAZO ook verlofvormen zonder uitkering:
- Kortdurend zorgverlof is bedoeld voor de noodzakelijke verzorging van onder meer een ziek kind of een zieke partner of ouder. De werknemer behoudt tijdens het verlof recht op 70% van het (maximumdag)loon en minimaal het minimumloon.
- Langdurend zorgverlof is voor de noodzakelijke verzorging van een naaste die ziek of hulpbehoevend is, of de verzorging van een naaste die levensbedreigend ziek is. Dit verlof duurt maximaal zes weken en is in principe onbetaald.
- Calamiteitenverlof is aan te vragen bij ‘onvoorziene of zeer bijzondere omstandigheden die een onmiddellijke onderbreking van de arbeid vergen’, zoals een overlijdensgeval of lekkage thuis. Het calamiteiten- en ander kort verzuimverlof kent geen vaste duur. Het gaat om een ‘korte, naar billijkheid te berekenen tijd’. De werkgever betaalt tijdens het verlof het loon volledig door.
- Geboorteverlof geeft werknemers van wie de partner is bevallen recht op volledig betaald verlof van maximaal één keer de arbeidsduur per week.
De opbouw van vakantiedagen gaat tijdens deze verlofvormen door, ook bij onbetaald langdurend zorgverlof. De pensioenopbouw kan bij zorgverlof wel ontbreken.
Algemeen
vakantiegeld
Zolang de werknemer bij een verlofvorm loon ontvangt, gaat in principe de opbouw van vakantiedagen, pensioen en vakantiegeld door. Voor aanvullend geboorteverlof en onbetaald verlof kunnen de pensioenregelingen per werkgever verschillen. Bij langdurige, volledige afwezigheid door verlof (maar ook door vakantie of ziekte) mogen (reis)kostenvergoedingen alleen nog in de eerste maand van afwezigheid en de daaropvolgende maand doorlopen.
checklist
Naast al het voorgaande zijn er uiteraard nog meer arbeidsvoorwaarden die kunnen veranderen bij (langdurige) afwezigheid. Werkgevers doen er daarom goed aan om een checklist op te stellen, zodat ze per situatie kunnen nagaan welke arbeidsvoorwaarden ze moeten aanpassen. Ook helpt dat bij het informeren van de werknemers over de gevolgen.