2.4 Definitie van risico en gevaar
subjectief
Wat is een risico en wat is een gevaar? Die termen zijn vaak onderhevig aan subjectieve beoordelingen van werknemers, maar zijn heel duidelijk van elkaar te scheiden en makkelijk te herkennen.
2.4.1 Definitie van gevaar
effect
Gevaar: een bepaalde situatie kan verwondingen opleveren. Denk bijvoorbeeld aan een wiebelende trap die makkelijk kan omvallen. De definitie van gevaar is dus: een bron van mogelijke verwondingen of schade aan gezondheid, milieu of eigendommen. Een gevaar is een combinatie van een scenario (de situatie, in dit geval de trap) en een effect (het effect dat deze situatie heeft, bijvoorbeeld iemand valt van de wiebelende trap en breekt een arm).
2.4.2 Definitie van risico
kans
Risico is een combinatie van scenario, effect en de kans dat het mis gaat. In het voorbeeld van de wiebelende trap is de trap gevaarlijk en brengt een risico met zich mee: de kans dat een werknemer valt.
Risico bevat het aspect ‘kans’. Een gevaar geeft het mogelijke gevolg van een situatie met een risico weer, los van de kans daarop.
Risico-evaluatie
inschatten
Als preventiemedewerker bent u belast met de risico-evaluatie. Dat is het proces, waarin op basis van risicobeoordeling bepaald wordt of het gewenste niveau van beperking van de risico’s is bereikt. Dat klinkt ingewikkeld, maar is dat niet. Opnieuw het voorbeeld van de trap: als preventiemedewerker schat u het risico in dat werknemers van de trap vallen. Dat is in dit voorbeeld groot. Vervolgens gaat u maatregelen nemen om dat risico te verkleinen. Bijvoorbeeld door de trap te vervangen of te verstevigen. Is dat niet mogelijk, dan wordt een hoogwerker ingezet of een veilige rolsteiger.
Risicobeperking is voldoende als het in overeenstemming is met de wettelijk eisen waarbij de stand van de techniek zoveel mogelijk is meegenomen.
Stand van de techniek
noodzakelijk
Een machine van het bouwjaar 1960 is voor uw organisatie nog prima in staat producten te maken. Er ontbreken op deze oude machine echter beveiligingen, zoals afschermingen. Daardoor kunnen werknemers met hun handen klem komen te zitten. Die afschermingen zijn wel noodzakelijk voor de veiligheid. Nieuwe machines worden wel standaard uitgerust met de afschermingen. U moet dus beoordelen of de oude machine aangepast kan worden. Kan dat niet en is het niet mogelijk om de machine te vervangen, dan moeten er andere veiligheidsmaatregelen worden genomen.