9.4 Ondernemingsraad
veto
De ondernemingsraad heeft een toetsende en controlerende rol als het gaat om de voortgang van de preventie en het arbobeleid. Zo heeft de OR instemmingsrecht en overeenstemmingsrecht. De werkgever kan het instemmingsrecht nog aanvechten bij de rechter, overeenstemmingsrecht is een soort veto. De werkgever moet dat accepteren.
Instemmingsrecht
De OR heeft instemmingsrecht (Wet op de ondernemingsraden art. 27 lid 1d) over delen van het arbobeleid:
- de regelingen en beleidswijzingen over arbo en verzuim;
- het contract met de arbodienst;
- de RI&E en het plan van aanpak;
- het verzuimbeleid;
- de PAGO (de manier waarop en de frequentie van het onderzoek);
- de organisatie van de bhv;
- de positie en aanstelling van de preventiemedewerker.
Overeenstemmingsrecht
kantonrechter
Overeenstemmingsrecht is aan de orde bij de keuze voor een maatwerkoplossing voor arbozorg, bijvoorbeeld de keuze tussen een contract met een arbodienst of alleen met een zelfstandige bedrijfsarts. Dit recht is zwaarder dan instemmingsrecht en is niet bij de kantonrechter aan te vechten. Met andere woorden: zonder overeenstemming van de ondernemingsraad kan de werkgever geen wijzigingen doorvoeren. De raad heeft daarmee een soort veto-stem.
In heel veel organisaties gaat dit mis en wordt een voorgenomen contract met een bedrijfsarts ter instemming aan de OR voorgelegd. Dat klopt niet. Let op dat de OR hierop het veel zwaardere overeenstemmingsrecht heeft.
9.4.1 Arbocommissie
De medezeggenschap binnen een organisatie is een belangrijke samenwerkingspartij. In veel gevallen gaat het dan om de ondernemingsraad. Daar kunt u veel aan hebben. Zo hebben ondernemingsraden het recht om een vaste commissie in te stellen op arbogebied: een arbocommissie. Deze commissie wordt ook wel een VGWM-commissie genoemd (veiligheid, gezondheid, welzijn en milieu). De arbocommissie vult de taken van de OR in op het gebied van arbo, alleen de daadwerkelijke stemming ligt nog bij de volledige raad. De OR kan u vragen om zitting te nemen in de arbocommissie.
Daarnaast is het mogelijk dat er vanuit het bedrijf een (bedrijfs)arbocommissie is ingesteld. Deze wordt ingesteld door het management. Het komt voor dat één zetel in deze bedrijfsarbocommissie ter beschikking wordt gesteld aan de OR. Ook u kunt uitgenodigd worden.