U bent hier

3.4 Veilig gedrag en veilige omgeving

Dit artikel is eerder verschenen als Themadossier Arbo Rendement
Publicatiedatum: maart 2021

U kunt medewerkers nooit volledig beschermen tegen alle mogelijke risico’s op de werkvloer. Maar als u ze aanleert zich veilig te gedragen en risico’s te herkennen, wordt de kans dat het misgaat ineens een heel stuk kleiner.

lasplaats

Veilig gedrag is op zich heel belangrijk, maar u mag dit natuurlijk nooit loskoppelen van de verantwoordelijkheid van uw organisatie om te zorgen voor een fysiek (en mentaal!) veilige werkomgeving. Het heeft bijvoorbeeld weinig zin om van een lasser te vragen om zich veilig te gedragen en zijn persoonlijke beschermingsmiddelen altijd te gebruiken, terwijl er totaal geen infrastructuur op de lasplaats is om lasrook goed af te zuigen.

Veilig gedrag is alleen mogelijk als er draagvlak voor is bij zowel uw werkgever als de leidinggevenden als de werknemers. U leest hier meer over in hoofdstuk 10.

Checklist voor communicatie

doelgroep

betrokken

zenden

Als arboprofessional die communiceert over risico’s doet u er verstandig aan om daarbij aan het volgende te denken:

  • Wat wilt u bereiken met de communicatie op het gebied van aandacht, kennis, houding en gedrag?
  • Wat belemmert of stimuleert de doelgroep van uw communicatiebeleid? Welke stijl zal de volledige doelgroep aanspreken?
  • Wie moet de boodschap overbrengen? Bedenk dat de boodschap lang niet altijd door een deskundige overgedragen moet worden, ook collega’s en de leidinggevende kunnen een goede rol vervullen.
  • Geniet u de steun van de hogere leiding? Zonder deze steun is alle communicatie tenslotte gedoemd te mislukken.
  • Zijn uw medewerkers betrokken bij uw plan? Het is slim om dit vanaf het begin te doen en uw plannen ook samen met hen te testen. Denk hierbij ook aan de ondernemingsraad.
  • Bedenk dat u er met het ‘zenden’ van een boodschap nog niet bent. Als werknemers uw beleid moeten accepteren, is het nuttig om ook bijvoorbeeld trainingen, coaching en regelmatige gesprekken te organiseren.

Veilig gedrag stimuleren

beïnvloeden

Het ministerie van SZW heeft een aantal praktische tips verzameld voor iedereen die aan de slag wil met veiligheidscultuur. De uitgangspunten hiervan zijn:

  • beïnvloed veiligheidsgedrag;
  • beloon goed gedrag;
  • betrokkenheid (top)management is essentieel;
  • borg de veiligheidscultuur in een structuur;
  • laat medewerkers zelf nadenken;
  • leer van elkaar;
  • los veiligheidsproblemen operationeel op;
  • maak resultaten zichtbaar;
  • norm van de leidinggevende is norm van de medewerkers;
  • zoek de weerstanden en los ze op.
  • incidenten

    successen

    U kunt als arboprofessional een bepalende rol spelen in het creëren en stimuleren van veilig gedrag bij de medewerkers. De volgende tips kunnen u op weg helpen.

    • Zorg ervoor dat arbo een onderdeel wordt van de functionerings- en beoordelingsgesprekken met medewerkers. Dan kunnen steeds terugkerende incidenten – bijvoorbeeld over het niet dragen van veiligheidsschoenen – ook besproken worden tussen medewerker en leidinggevende.
    • Spreek in het werkoverleg over arbo. Voer goede verbeterpunten die medewerkers aankaarten ook uit, zodat ze zien dat u hun adviezen en ideeën serieus neemt.
    • Deel successen met de medewerkers. Geef bijvoorbeeld aan hoe lang er al geen ongevallen zijn voorgekomen.