3.3 Communiceren over risico’s
gedragen
U kunt uw werk als arboprofessional tot in de puntjes uitvoeren. Maar u kunt nooit helemaal in uw eentje zorgen voor veilige werkomstandigheden. Daar hoeft u ook helemaal niet naar te streven, sterker nog: het is beter van niet. Het is juist de bedoeling dat maatregelen en oplossingen om veilig te werken ook worden ‘gedragen’ binnen uw organisatie. Dit betekent dat niet alleen het management en de leidinggevenden er achter moet staan, maar ook de werknemers. Zij spelen de doorslaggevende rol, want zij moeten uw veiligheidsmaatregelen toepassen tijdens het uitvoeren van hun werkzaamheden.
risico’s
Daarom is het van groot belang dat uw medewerkers volledig op de hoogte zijn van de risico’s die ze lopen en de maatregelen die de werkgever daartegen heeft genomen. Ze moeten ook weten welke maatregelen ze zelf nog moeten nemen om zo veilig mogelijk te kunnen werken.
afzuiging
Communiceer helder en volledig met uw medewerkers over de risico’s die ze lopen. Dit is een absolute voorwaarde voor veilig werken. U kunt tenslotte wel beschermende maatregelen nemen – bijvoorbeeld door een afzuiging te laten installeren die gevaarlijke dampen goed afzuigt – maar als medewerkers niet weten dat ze de afzuiging altijd moeten gebruiken, neemt het gevaar nauwelijks af.
Sla de handen ineen met de OR
Als u moeite heeft om werknemers mee te krijgen of niet weet hoe u de communicatie moet aanpakken, roep dan de hulp in van de ondernemingsraad. Arbeidsomstandigheden zijn namelijk één van de belangrijkste aandachtspunten van de OR.
Speciaal
bevorderen
De Wet op de ondernemingsraden (WOR) geeft de OR op dit vlak zelfs een speciale taak. In artikel 28, lid 1 WOR staat dat de OR de naleving van de regels op het gebied van arbeidsomstandigheden zo veel mogelijk moet bevorderen. Stelt u een nieuwe regeling in op het gebied van arbeidsomstandigheden, bijvoorbeeld een bepaalde maatregel uit uw plan van aanpak? Dan moet uw werkgever de OR eerst om instemming vragen voor u de maatregel door kunt voeren.
Communicatiebeleid
aanpassen
Een goed communicatiebeleid voor risico’s is in ieder geval strategisch opgezet. U hangt dus niet een werkinstructie op het prikbord en gaat ervan uit dat iedereen die leest, begrijpt én uitvoert. U moet uw communicatie aanpassen aan de medewerkers, zodat u iedereen bereikt en de boodschap effectief overbrengt. Denk dus na over de doelgroep die u wilt bereiken: wat is hun achtergrond, opleiding, taalkennis en hoe gaan uw medewerkers op de vloer met elkaar om?
Voorbeelden om medewerkers aan te spreken
spiegel
De volgende voorbeelden geven u misschien wat inspiratie om goed door te dringen tot de medewerkers. Een arboprofessional zette bijvoorbeeld bij de ingang van de loods een spiegel met de vraag: ‘Kun jij jezelf in de spiegel aankijken en zeggen dat je alle persoonlijke beschermingsmiddelen aan hebt?’ Dit vestigde steeds opnieuw de aandacht van werknemers op het gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen.
Checklist
stilleggen
communicatietheorie
De veiligheidskundige van een andere organisatie hing bij een gevaarlijke machine een korte checklist. Als de bediener bij het nalopen daarvan merkte dat een onderdeel niet in orde was, had hij de macht om de machine stil te leggen en het probleem te rapporteren aan zijn leidinggevende. Deze aanpak resulteerde in minder ongevallen en bijna-ongevallen.
Ontdooien, bewegen, bevriezen
U kunt bij risicocommunicatie werken met een communicatietheorie die bestaat uit de stappen ‘ontdooien, bewegen en bevriezen’:
- Probeer eerst werknemers te ontdooien: leer ze de ingesleten patronen af en laat zien hoe ze het werk veiliger kunnen doen.
- Dan worden ze bereid om te bewegen, hun gedrag aan te passen en op hun werkplek veiligheid voorop te stellen.
- Daarna is het moment aangebroken om dit goede gedrag te bevriezen.