U bent hier

2.3 Soorten oorzaken

Dit artikel is eerder verschenen als Themadossier Arbo Rendement
Publicatiedatum: maart 2021

drie 
categorieën

stress

Hoewel er eindeloos veel oorzaken voor arbeidsongevallen mogelijk zijn, kunt u deze opdelen in drie categorieën:

  • Technische factoren, bijvoorbeeld door het werken met onjuiste apparatuur en gereedschappen of verkeerde werkmethoden volgen.
  • Organisatorische factoren, bijvoorbeeld door gebrek aan kennis en ervaring of stress en vermoeidheid.
  • Gedragsfactoren, bijvoorbeeld onvoldoende motivatie om beveiliging te gebruiken of onderschatten van de risico’s.
  • Een ongeval wordt altijd veroorzaakt door één of meerdere van bovenstaande factoren. Ze kunnen zowel basisoorzaak als aanleiding van het ongeval zijn.

    Technische factoren

    controleren

    Technische problemen of gebreken kunnen opeens tot een gevaarlijke situatie leiden of gezondheidsschade opleveren. Denk aan kortsluiting die brand veroorzaakt, de noodstop op een gevaarlijk machine die niet werkt, een kapotte of ontbrekende veiligheidskap of een afzuiging voor gevaarlijke stoffen die hapert. Deze oorzaken zijn te voorkomen door technische hulpmiddelen en arbeidsmiddelen periodiek uitgebreid te controleren. Goede checklists zijn hiervoor een nuttig hulpmiddel. Ook moet duidelijk zijn wie verantwoordelijk is voor het onderhoud en de controle van de arbeidsmiddelen.

    Organisatorische factoren

    concentratie

    Werknemers denken zelf vaak minder snel aan organisatorische factoren, maar ook die spelen een grote rol bij ongevallen. Werknemers die te lang doorwerken en daardoor hun concentratie verliezen, lopen extra risico. Ook onvoldoende organisatie van structureel onderhoud aan machines en persoonlijke beschermingsmiddelen kan een rol spelen.

    Gedragsfactoren

    instructies opvolgen

    Tot slot zijn er de gedragsfactoren. Veilig gedrag is cruciaal bij het voorkomen van arbeidsongevallen. Werknemers moeten hun ogen goed openhouden en veiligheidsinstructies opvolgen. Doen ze dat niet, bijvoorbeeld omdat het werk sneller gaat zónder die veiligheidskap of dat tilhulpmiddel, dan is de kans groot dat het een keer misgaat.

    Koppel gedragsfactoren nooit los van het technisch en organisatorisch falen. Dat vertroebelt namelijk het zicht op het samenspel van oorzaken.