15.3 De rol van notulen
Het maken van notulen heeft verschillende doelen:
- Het is een verslag van de bijeenkomst, ook voor de degenen die niet aanwezig waren.
- Het verslag dient als geheugensteun voor alle deelnemers.
- Het verslag legt gemaakte afspraken vast.
- Het verslag vormt – met name bij (periodieke) stafvergaderingen – de basis voor nieuwe vergaderingen of acties.
- Het verslag archiveert of documenteert de besluiten.
15.3.1 Wettelijke basis
In de wet zijn weinig bepalingen te vinden waarin een verplichting voor organisaties is vastgelegd tot het (openbaar) maken van notulen van hun (bestuurs)vergaderingen. De verplichting geldt wel voor bijeenkomsten van de:
- ondernemingsraad;
- medezeggenschapsraad;
- VvE-vergaderingen;
- algemene ledenvergadering van een vereniging;
- algemene vergadering van een coöperatie.
Dit betekent echter niet dat u zich verder nergens iets van hoeft aan te trekken en gewoon uw gang kunt gaan. Veelal volgt de verplichting uit de statuten van de organisatie. Ook als er niets is vastgelegd, zal de rechter scherp toezien of de belangen van direct betrokkenen niet worden geschaad.
Wet openbaarheid van bestuur (WOB)
Het recht op inzage in overheidsstukken is geregeld in de Wet openbaarheid van bestuur (WOB). De hoofdregel hierbij luidt dat overheidsinformatie altijd openbaar is, tenzij de WOB of andere wetgeving bepaalt dat de gevraagde informatie niet geschikt is om openbaar te maken. Wie meer wil weten over de besluitvorming dan in de openbare stukken is terug te vinden, kan een overheidsorganisatie vragen om bepaalde informatie openbaar te maken. Hiervoor moet u een WOB-verzoek indienen. Het kabinet heeft een voorstel van wet ingediend tot wijziging van de Wet openbaarheid van bestuur (WOB) in verband met aanvullingen ter voorkoming van misbruik.
15.3.2 Ondernemingsraad
Een ondernemingsraad is verplicht om een verslag van zijn vergaderingen openbaar te maken. Uit de jurisprudentie blijkt dat een werknemer het recht heeft om te weten hoe zijn medezeggenschapsrechten binnen de onderneming worden ingevuld. De ondernemingsraad is dan ook verplicht notulen of in elk geval verslagen van de vergaderingen te maken en aan de werknemers kenbaar te maken, voorzover de geheimhoudingsplicht niet in het geding is. In artikel 14 van de Wet op de ondernemingsraden staat dat de achterban de mogelijkheid moet hebben om de verslagen van de vergaderingen te bekijken.
Het bovenstaande betekent niet dat u de volledige notulen aan de achterban moet verstrekken. U kunt ook een korte samenvatting geven en bijvoorbeeld via intranet de mogelijkheid bieden om de volledige notulen in te zien.
15.3.3 Vennootschap
De enige bepaling die is opgenomen in Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek – en die uitsluitend geldt ten aanzien van de algemene vergadering van aandeelhouders (AVA) – is de verplichting van het bestuur om aantekeningen bij te houden van de door de AVA genomen besluiten. Het bijhouden van dergelijke aantekeningen is echter iets anders dan het opmaken van notulen. Als minimumeis wordt in de jurisprudentie gesteld dat de aantekeningen vermelden:
- wie aanwezig zijn;
- hoeveel stemmen ieder kan uitbrengen;
- hoe de stemmen verlopen;
- welke besluiten zijn genomen.
Uitnodiging AVA
Een vennootschap is verplicht om minimaal één keer per jaar verantwoording af te leggen aan haar aandeelhouders tijdens de jaarlijkse algemene vergadering van aandeelhouders (AVA). Deze moet plaatsvinden binnen zes maanden na afloop van het boekjaar. Alle aandeelhouders moeten per brief worden opgeroepen voor de aandeelhoudersvergadering. De uitnodiging moet in beginsel vijftien dagen voor de dag van de AVA worden verzonden. In deze zogenoemde oproepingsbrief vermeldt u de agenda.
Als de uitnodiging niet tijdig is verzonden, kunnen alleen rechtsgeldige besluiten worden genomen als alle stemgerechtigden zijn vertegenwoordigd op de vergadering. De besluiten moeten bovendien unaniem worden genomen. Is niet voldaan aan deze twee voorwaarden, dan is een genomen besluit vernietigbaar door iedere belanghebbende of de bv zelf. Hierbij geldt een vervaltermijn van één jaar vanaf het moment dat het besluit kenbaar gemaakt is. De vernietiging van een besluit kan slechts worden uitgesproken door de rechtbank van de vestigingsplaats van de organisatie.
Als er sprake is van meningsverschillen tussen de aandeelhouders, is het van belang om hen tijdig voor de AVA op te roepen. Bij meningsverschillen is de kans klein dat er unaniem wordt gestemd en dus is er een risico – bij een te late oproep – dat de besluiten worden betwist.
Besluitenlijst
Ook al bestaat er zoals aangegeven geen wettelijke verplichting om notulen op te maken van de AVA, gezien de vervaltermijn voor vernietiging van besluiten is het toch raadzaam dat u notulen opstelt. Deze kunnen summier zijn. Als bestuur van een bv bent u slechts verplicht om een besluitenlijst bij te houden. Deze besluitenlijst moet voor de aandeelhouders ter inzage worden gelegd op het kantoor van uw organisatie. Het niet bijhouden van de besluitenlijst levert een economisch delict op.
Voorbeeld notulen AvA
Van de Algemene Vergadering van de te <...> gevestigde besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid <naam> gehouden op <d.d.> te <adres>.
Agenda
1. Opening
Na opening van de vergadering stelt de voorzitter vast, dat het gehele aandelenkapitaal vertegenwoordigd is, dat geen pandrecht is gevestigd op de aandelen, noch dat enig recht van vruchtgebruik is gegeven. Rechtsgeldige besluiten kunnen mitsdien worden genomen. Hierna constateert de voorzitter dat er geen beletselen aanwezig zijn om welk besluit dan ook wettig te nemen, aangezien het gehele aandelenkapitaal is vertegenwoordigd.
2. Vaststelling jaarrekening 20xx
De jaarrekening 20xx wordt besproken en hierna met algemene stemmen vastgesteld. Het voorstel winstbestemming zoals opgenomen in de jaarrekening 20xx wordt hiermee bekrachtigd. De winst ad €... wordt toegevoegd aan de overige reserves. Het verlies ad €... wordt in mindering gebracht op de overige reserves.
3. Decharge directie
Aan de directie wordt onder dankzegging decharge verleend voor het in 20xx gevoerde beheer.
4. Benoeming accountant
15.3.4 Vereniging van Eigenaren
Het komt vaak voor dat VvE-bestuurders op eigen houtje beslissingen nemen bij het verlenen van opdrachten en aangaan van overeenkomsten, zonder de VvE-leden in de besluitvorming te betrekken. In de VvE-modelreglementen is meestal een bepaling opgenomen die het bestuur verplicht aan iedere eigenaar alle inlichtingen te verstrekken over de administratie van het gebouw en het beheer van de fondsen. Op grond van deze bepaling is het bestuur verplicht om inzage te geven in de notulen, jaarstukken, bankrekeningen, verzekeringen en ook aangevraagde offertes. Het bestuur mag deze inzage niet weigeren. Inzage in de stukken is belangrijk om het bestuur te kunnen controleren.
Bewijskracht notulen
Hoewel er geen wettelijke verplichtingen voor zijn, moet u de (ondersteunende) bewijskracht van notulen in juridische procedures niet onderschatten. De rechter in een geding zal meer waarde hechten aan de notulen naarmate hetgeen is besproken gedetailleerder en uitgebreider is omschreven. Ook het enkele feit dat notulen zijn vastgesteld, kan een rol spelen bij de bewijsrechtelijke waarde die een rechter daaraan toekent.