9.2 Coachen en motiveren
begeleiden
verdrinken
Het goed en effectief kunnen begeleiden van medewerkers is een belangrijke vaardigheid voor leidinggevenden. Veel medewerkers vinden het prettig om de vrijheid te krijgen, maar het is natuurlijk niet de bedoeling dat u hen laat zwemmen (en verdrinken). Als uw medewerkers vol enthousiasme aan de slag gaan, komt dat het eindresultaat vrijwel altijd ten goede. Kortom: als leidinggevende zult u bijna altijd aandacht moeten besteden aan het coachen en motiveren van uw werknemers.
De kunst van het coachen
Een manager die coachend leidinggeeft, moet de kunst verstaan om op de juiste manier te balanceren tussen sturen en loslaten. Een goede coach:
- stimuleert en inspireert;
- geeft medewerkers vertrouwen en verantwoordelijkheid;
- gaat uit van de kwaliteiten van een medewerker;
- weet medewerkers aan het denken te zetten;
- levert geen oplossingen, maar stimuleert werknemers om zelf oplossingen te verzinnen;
- heeft zijn deur open staan, zodat hij toegankelijk is;
- verstaat de kunst om zijn medewerkers een spiegel voor te houden;
- is in staat om een werkproces te analyseren;
- maakt uiteindelijk zichzelf overbodig.
9.2.1 Coachen
kant-en-klare opdrachten
vraagbaak
Een coachende stijl van leidinggeven is een manier om medewerkers met een grote mate van zelfstandigheid te laten werken. Als u deze werkwijze hanteert, geeft u niet simpelweg kant-en-klare opdrachten: u vraagt juist aan medewerkers om zelf hun hersens te laten werken. Het is de bedoeling dat zij zelf de problemen oplossen waar ze tegenaan lopen. U blijft als coach op de achtergrond aanwezig en fungeert als adviseur en vraagbaak. Op die manier zorgt u voor sturing en helpt u medewerkers om zich binnen de organisatie te ontwikkelen.
9.2.2 Training
opleiding
Goede coachingvaardigheden zijn niet bij iedereen van nature aanwezig. Het is daarom het overwegen waard om eerst een opleiding te volgen. U heeft dan de keuze uit tal van aanbieders. Welke het moet worden, hangt in de eerste plaats af van uw scholingsbehoefte en de prijs. Een andere afweging is de kwaliteit van het scholingsinstituut. Vraag daarom of de beoogde cursusaanbieder beschikt over een betrouwbaarheidscertificaat.
Cedeo geeft de certificaten voor particuliere opleidingen af. Verder wil de Nederlandse Raad voor Training en Opleiding (NRTO), de brancheorganisatie voor particuliere trainings- en opleidingsbureaus, na de zomer van 2016 een eigen keurmerk lanceren: het NRTO-kwaliteitslabel.
9.2.3 Motiveren
actie
inhoud
belang
feedback
zelfstandigheid
Als u een medewerker motiveert, zet u hem aan tot actie. Hoe u dit het best doet, is in elke situatie verschillend. Wel zijn er een aantal algemene ingrediënten die u kunt inzetten om medewerkers te motiveren en te enthousiasmeren:
- Geef aandacht aan de inhoud van het werk. Dit eerste punt is van groot belang als u uw medewerkers enthousiast wilt krijgen voor het werk dat ze doen. Als een medewerker werk doet dat slecht bij hem past of dat hem niet interesseert, neemt zijn motivatie zienderogen af. Daarnaast moet het werk genoeg afwisseling bieden.
- Leg medewerkers uit wat het belang is van het werk. De meesten vinden het prettig of belangrijk dat het er iets toe doet wat ze presteren. Soms is dit heel helder, maar in veel gevallen is het directe ‘nut’ van een taak niet meteen zichtbaar. In zo’n geval kunt u bijvoorbeeld aangeven waarom een goede uitvoering van de taak belangrijk is voor de organisatie.
- Geef medewerkers feedback. Positieve feedback is van groot belang om het gevoel van een werknemer dat hij competent is, te versterken. Vervolgens moet u medewerkers ook ruimte bieden voor ontwikkeling. Eigen verantwoordelijkheid en zelfstandigheid zijn belangrijke voorwaarden om mensen gemotiveerd te maken en houden. Geef werknemers dan ook de kans om zelf problemen op te lossen en te excelleren!
Inspirerend leiderschap
Steeds meer organisaties komen tot het inzicht dat inspirerend leiderschap cruciaal is voor de bevlogenheid van medewerkers en daarmee voor het succes van de organisatie als geheel. Dit inzicht past bij de trend ‘transformationeel leiderschap’. Deze vorm van leiderschap gaat uit van de gedachte dat werknemers zichzelf moeten motiveren, maar dat zij dat niet alleen doen op basis van extrinsieke factoren zoals het salaris of de auto van de zaak. Ook andere zaken spelen een rol, zoals aandacht voor hun specifieke talenten of het volgen van een inspirerende visie die de organisatie uitdraagt.