U bent hier

6.3 Wijzigingsbeding

Dit artikel is eerder verschenen als Themadossier OR Rendement
Publicatiedatum: maart 2022

Uw bestuurder kan ook een wijzigingsbeding opnemen in het personeelsreglement. Dit geeft de mogelijkheid om (vaak secundaire) arbeidsvoorwaarden voor alle werknemers tegelijk te veranderen of te harmoniseren. Maar uw bestuurder moet altijd een goede reden hebben voor een wijziging, of hij nu wel of geen beding heeft.

Laat u niet meteen ontmoedigen door een wijzigingsbeding, het is zeker geen vrijbrief om allerlei arbeidsvoorwaarden te wijzigen!

6.3.1 Met wijzigingsbeding

toestemming

Het wijzigingsbeding komt aan bod in artikel 7:613 BW. Met zo’n beding kan uw bestuurder arbeidsvoorwaarden onder voorwaarden aanpassen zonder toestemming van de werknemer. Ook hierbij moet sprake zijn van een redelijke, billijke wijziging vanwege een zwaarwegend bedrijfsbelang. De kans dat de rechter het gelijktrekken van arbeidsvoorwaarden tussen overgenomen en oorspronkelijke werknemers als een zwaarwegend bedrijfsbelang ziet, is minimaal.

Toetsing

geen excuus

De toets door de rechter is bij een arbeidsovereenkomst mét eenzijdig wijzigingsbeding iets lichter dan zonder. Maar onthoud: het beding is voor uw bestuurder geen excuus om zonder instemming van de werknemers de arbeidsvoorwaarden zomaar te wijzigen. Uw OR moet altijd nagaan of de wijziging redelijk en billijk is en uw organisatie moet een duidelijk belang hebben bij de wijziging.

6.3.2 Zonder wijzigingsbeding

goede redenen

Mét een eenzijdig wijzigingsbeding kan uw bestuurder dus niet zomaar arbeidsvoorwaarden van werknemers wijzigen. Is er geen wijzigingsbeding, dan betekent dit ook weer niet dat hij geen enkele mogelijkheid heeft om regelingen te wijzigen zonder instemming van de werknemers. Natuurlijk blijft staan dat hij altijd goede redenen moet hebben voor een wijziging.

Juridisch

zwaarwichtig belang

belangrijke factoren

Of er nu wel of geen beding is, uw bestuurder moet altijd een goede reden hebben voor de wijziging. Wat is dan de functie van een wijzigingsbeding? Dit is vooral een juridische kwestie. Als er een beding is, moet uw organisatie een zwaarwichtig belang hebben bij de wijziging, waarvoor het belang van de werknemer moet wijken (artikel 7:613 BW). Dit beoordeelt de rechter. Is er geen beding, dan moet uw bestuurder eveneens een belangrijke reden hebben voor de wijziging. Komt de kwestie voor de rechter, dan kan hij twee dingen doen:

  • De zaak beoordelen volgens artikel 7:613 BW. Dan kijkt de rechter of de werkgever een zwaarwichtig belang heeft bij de wijziging.
  • De zaak beoordelen volgens de principes van goed werkgeverschap en goed werknemerschap. Deze staan in artikel 7:611 BW. Deze bepaling verplicht werknemers in te gaan op voorstellen van de werkgever en werkgevers om voorstellen met gegronde reden(en) te doen. Redelijkheid en billijkheid zijn hierbij belangrijke factoren.

Heeft uw bestuurder wel een wijzigingsbeding, dan toetst de rechter over het algemeen ook wat lichter dan zonder wijzigingsbeding.

Harmoniseren met de uitsterfconstructie

natuurlijk ­verloop

Sommige werkgevers kiezen voor een zogenoemde uitsterfconstructie als ze de arbeidsvoorwaarden willen aanpassen of harmoniseren. Dit houdt in dat de huidige werknemers hun arbeidsvoorwaarden gewoon behouden, maar dat deze niet meer aan nieuwe werknemers worden aangeboden. Door het natuurlijke verloop van werknemers zullen de oude arbeidsvoorwaarden uiteindelijk verdwijnen. Meer hierover leest u in paragraaf 8.2.