8.7 Adviesrecht bij een externe adviesopdracht

tijdige betrokkenheid

De ondernemingsraad heeft het recht om advies te geven als de bestuurder een extern persoon of bureau om advies wil vragen over een onderwerp dat valt onder het adviesrecht van de OR. Dit adviesrecht draagt bij aan een tijdige betrokkenheid van de OR bij belangrijke besluitvormingsprocessen. Zowel de keuze van de deskundige als de formulering van de opdracht zijn adviesplichtig.

8.7.1 Voorbarig advies?

betrokken

Ondernemingsraden missen nogal eens de mogelijkheid advies te geven over een opdracht aan een extern bureau omdat ze simpelweg niet weten dat het besluit hiervoor adviesplichtig is. Ook vinden sommige OR-leden zelf dat een adviesaanvraag in dat stadium voorbarig is. Dat is jammer, want het is een uitstekende manier om vroegtijdig bij mogelijke ingrijpende veranderingen te worden betrokken en mee te kunnen denken. Die kans moet de ondernemingsraad niet laten lopen.

Niet zomaar

Ga er maar gerust van uit dat de bestuurder niet zomaar geld uitgeeft aan een extern bureau. Het inhuren van kennis is een voor de hand liggende reden, maar externe autoriteiten worden ook vaak als boodschapper van onaangename mededelingen gebruikt.

scherp

Het is raadzaam als de OR in deze situatie scherp te blijft. Want als de bestuurder zijn voorgenomen besluiten wil legitimeren op bevindingen van derden, staat er iets te gebeuren. In de praktijk gebeurt dit vaak als een organisatie aan de vooravond staat van een fusie, reorganisatie of faillissement.

8.7.2 De inhoud

opdracht

In de adviesaanvraag moeten een aantal gegevens staan. De aanvraag moet duidelijkheid scheppen over:

• de adviesopdracht;
• de ingehuurde persoon of het adviesbureau;
• de vermoedelijke kosten.

vrijblijvend

In de adviesaanvraag moet ook duidelijk staan hoe de bestuurder om zal gaan met de uitkomsten van het rapport. Zijn die vooralsnog vrijblijvend of verbindt hij zich er op voorhand aan?

inzage

Voor de OR is het verstandig om afspraken om te maken over de rol van de ondernemingsraad zowel tijdens het onderzoekstraject als daarna. Wordt de OR gehoord? En krijgt de OR inzage in het volledige rapport van de deskundige?

8.7.3 Aandachtspunten bij een externe adviesopdracht

extern bureau

reden

bindend

Hieronder een aantal aandachtspunten en vragen voor het geval dat uw bestuurder aankondigt een extern bureau om advies te willen vragen:

• Wees op uw hoede als de bestuurder een externe deskundige wil inschakelen. Vraag goed door naar de reden en claim het adviesrecht zodra blijkt dat het onderwerp waarmee de adviseur zich gaat bezighouden valt onder de opsomming van adviesplichtige besluiten in artikel 25 lid 1 van de WOR.
• In de adviesaanvraag moet de opdracht aan de externe deskundige duidelijk zijn opgeschreven. Wat wordt er precies gevraagd? Welke voorwaarden en beperkingen gelden er?
• Gebruik het overleg ook om de rol van de raad in de toekomst vast te leggen. Zorg ervoor dat de OR te zijner tijd een volledig en ongecensureerd rapport van de deskundige krijgt, desnoods onder geheimhouding.
• Kijk of in het onderzoek werknemers worden gehoord en beoordeel of u vindt dat de raad zelf de gelegenheid moet krijgen om met de deskundige te spreken.
• Om te voorkomen dat de directie een duur maar onaangenaam advies in de bureaulade laat verdwijnen, is het aan te bevelen om vooraf duidelijk af te spreken in welke mate het advies bindend is.

Uitleg in de overlegvergadering

overleg

Zorg ervoor dat er na het verschijnen van het rapport overleg plaatsvindt dat gericht is op de verdere stappen. Overweeg daarbij de opsteller van het rapport uit te nodigen in de overlegvergadering waarin de resultaten worden besproken. Vervolgens kunt u met de bestuurder het gesprek aangaan over de acties en maatregelen die hij naar aanleiding van het uitgebrachte advies gaat ondernemen.