3.1 Oplegging looncessie
op verzoek
Een looncessie kan zowel op verzoek van de schuldeiser als op initiatief van de werknemer gebeuren. Schuldeisers zullen echter niet altijd zomaar akkoord gaan met een betalingsregeling die de werknemer voorstelt. Vaak zal een schuldeiser alleen met zo’n betalingsregeling instemmen als de werknemer een zogenoemde ‘akte van cessie’ ondertekent. De werkgever moet ook daaraan verplicht meewerken.
Akte
notaris
ontbinden
De werknemer en de schuldeiser kunnen de akte van cessie samen (onderhands) opstellen of dit door de notaris laten doen. Voor de inhoud van de akte is vooral van belang dat de vordering voldoende duidelijk wordt omschreven. In de akte moet dus in elk geval worden opgenomen wie de vordering overdraagt, wie de vordering krijgt en op wie de vordering rust, en uiteraard waar de vordering uit bestaat. Een akte van cessie kan niet zomaar door één van de partijen worden opgezegd. Alleen een bevoegde rechter kan de akte ontbinden. Hiervoor moeten dan gegronde redenen bestaan.
Als zowel de werknemer als de schuldeiser de akte van cessie ondertekent, komt op u de verplichting te rusten om uitvoering te geven aan deze afspraak tot looncessie.
Bescherming werknemer
bestaans-minimum
De werknemer geniet bescherming in de zin dat hij wettelijk gezien door de overdracht van zijn loonvordering op uw onderneming niet zijn bestaansminimum mag aantasten (zie het kader hiernaast). Ook uw onderneming geniet bescherming. Zo mag u door het afspreken van de looncessie niet in een slechtere positie dan ervoor belanden.
Mededelingsvereiste
verplicht
kwijting
Verder is in de wet een mededelingsvereiste opgenomen. Dit vereiste houdt in dat u ervan op de hoogte moet worden gebracht als de werknemer zijn loonvordering op uw onderneming overdraagt aan een derde, te weten zijn schuldeiser. Pas na deze mededeling bent u verplicht om de vordering in het vervolg aan de schuldeiser te voldoen. Zolang u niet op de hoogte bent gebracht van de overdracht van de vordering, wordt u kwijting verleend voor eventuele betalingen die u aan de werknemer doet. De schuldeiser met wie de werknemer de overdracht van zijn loonvordering op uw onderneming afspreekt, wordt beschermd tegen onbevoegd handelen van de werknemer.
Houd rekening met de beslagvrije voet
geld overhouden
nietig
Net zoals bij een loonbeslag het geval is, moet de werknemer ook bij een looncessie voldoende geld overhouden om van te kunnen leven. Daarom is bij een looncessie ook een beslagvrije voet van toepassing (zie hoofdstuk 10). In artikel 7:633 van het Burgerlijk Wetboek is dit vastgelegd via de beperking dat een werknemer zijn loonvordering op de werkgever tot maximaal de beslagvrije voet kan overdragen. U mag dus nooit meer afdragen van het nettoloon dan tot aan de beslagvrije voet. Als de afspraken tot overdracht van de loonvordering op uw onderneming ertoe leiden dat de werknemer minder dan de beslagvrije voet overhoudt, is de looncessie nietig.
Preferent
benadeling
Door de looncessie verkrijgt de schuldeiser een soort preferente positie ten opzichte van eventuele andere schuldeisers (zie paragraaf 11.3). Als andere schuldeisers namelijk loonbeslag opleggen terwijl er een looncessie speelt, is er minder nettoloon over om te vorderen. Er gaat immers eerst al een deel naar de schuldeiser van de cessie toe – hierop is geen beslag te leggen – en er moet rekening worden gehouden met de beslagvrije voet.
actio de pauliana
Een looncessie kan daarom een benadeling zijn van andere schuldeisers. Zij kunnen hiertegen in opstand komen. De andere schuldeisers kunnen een zogeheten actio de pauliana instellen om de looncessie ongedaan te maken. Ze moeten dan wel kunnen aantonen dat de schuldeiser met wie de werknemer de looncessie heeft afgesproken, wist – of had kunnen weten – dat hierdoor andere schuldeisers benadeeld zouden worden.
Elke schuldeiser die het niet eens is met een eerder afgesproken looncessie, moet zelf een actio de pauliana instellen. Een collectief beroep hierop doen is niet mogelijk.