1.2 Rechten en plichten
verantwoordelijk
Gedurende de ziekte van een werknemer heeft zowel u als de werknemer diverse rechten en plichten. Beide partijen zijn verantwoordelijk voor de re-integratie in de loondoorbetalingsperiode van 104 weken (de wachttijd voor een WIA-uitkering).
Werknemer
actief
ander passend werk
Zieke werknemers hebben de plicht om actief mee te werken aan hun herstel – en mogen dit niet vertragen of tegenwerken – en zo snel mogelijk weer aan het werk te gaan. Dit kan bijvoorbeeld betekenen dat de werknemer (tijdelijk) ander passend werk uitvoert. De spelregels rond ziekte staan als het goed is in de arbeidsovereenkomst of bijvoorbeeld het personeelshandboek. Het is belangrijk dat de werknemers deze regels kennen.
Vastleggen nieuwe werksituatie is van belang
opnieuw uitvallen
Als werknemers tijdens hun ziekte minder dagen of uren werken of aangepast werk uitvoeren, is het verstandig om de nieuwe situatie vast te leggen na afloop van de periode van 104 weken.
Normale werk
Als de werknemers daarna opnieuw uitvallen wegens ziekte, hebben zij namelijk alleen recht op loon over hun ‘normale werk’ (de zogeheten bedongen arbeid). Het is dus belangrijk dat u hierover afspraken maakt met de werknemers en hun arbeidsovereenkomst aanpast aan de nieuwe situatie, naar wat hun normale werk is geworden.
Maatregelen treffen
zonder deugdelijke reden
opschorten
U mag maatregelen treffen voor werknemers die zich bij ziekte niet aan de regels houden. Zo heeft de werknemer bijvoorbeeld geen recht op loondoorbetaling als hij zich onterecht ziek meldt, de ziekte met opzet heeft veroorzaakt of bij een aanstellingskeuring valse informatie heeft verstrekt over het gebrek dat de oorzaak is van de ziekte. Verder heeft de werknemer geen recht op loondoorbetaling gedurende de periode dat hij:
- zijn genezing belemmert of vertraagt;
- zonder deugdelijke reden de interne of externe passende arbeid niet verricht die u aanbiedt;
- zonder deugdelijke reden niet meewerkt aan de door u (of een deskundige) gegeven voorschriften of getroffen maatregelen, die de werknemer in staat moeten stellen om passende arbeid te verrichten;
- zonder deugdelijke reden weigert mee te werken aan het opstellen, evalueren en bijstellen van een plan van aanpak (zie ook paragraaf 2.1.4);
- zonder deugdelijke reden zijn WIA-aanvraag later dan de deadline hiervoor indient (zie ook paragraaf 3.1.4).
Verder mag u de loondoorbetaling opschorten gedurende de periode waarin de werknemer nalaat om de informatie te verstrekken die voor het recht op loon nodig is.
Voor het niet (volledig) doorbetalen van het loon of het opschorten van de loondoorbetaling tijdens ziekte, moet u de werknemer wel onmiddellijk laten weten dat er sprake is van een situatie die dit rechtvaardigt.
Advies vragen
Als de re-integratie vastloopt en de werknemer en u er samen niet meer uitkomen, kan de werknemer advies vragen aan zijn vakbond of een andere belangenorganisatie. De werknemer heeft ook de mogelijkheid om UWV – tegen betaling – een onafhankelijk en deskundig oordeel over de situatie te laten vellen: het zogeheten deskundigenoordeel (zie paragraaf 1.3 en 8.2.3).
Stappenplan
andere partijen
Tijdens de ziekte van werknemers heeft u zich te houden aan een bepaald stappenplan. Deze stappen bestaan uit diverse meldingen die gedaan moeten worden en documenten die moeten worden opgesteld en bewaard gedurende de 104 weken, waarbij soms andere partijen betrokken zijn (zie hoofdstuk 2 en 3). Als de re-integratie vastloopt, heeft ook u de mogelijkheid om UWV – tegen betaling – om een deskundigenoordeel te vragen (zie paragraaf 1.3 en 8.2.3).
Ziektekosten verhalen op derde partij
veroorzaker
Als een werknemer ziek is geworden door het handelen of nalaten van een derde partij, heeft u de mogelijkheid de schade te verhalen op die veroorzaker. Dit is het zogeheten regresrecht. In zo’n situatie heeft u dus een loondoorbetalingsverplichting tijdens de ziekte, maar kunt u het doorbetaalde loon en bijvoorbeeld re-integratiekosten verhalen op de veroorzaker van de ziekte. In de praktijk is dit meestal de verzekeringsmaatschappij van die partij.
Vakantiedagen
afgeschreven
toestemming
U mag bovenwettelijke vakantiedagen inzetten bij ziekte van werknemers. Dat houdt in dat de ziektedagen van het vakantiesaldo van de werknemer worden afgeschreven. Dit mag echter alleen als over deze mogelijkheid afspraken zijn vastgelegd in bijvoorbeeld de individuele of collectieve arbeidsovereenkomst óf – bij afwezigheid van zulke afspraken – als u hiervoor toestemming heeft van de werknemer. En als een werknemer gedurende zijn normale arbeidsuren andere arbeid verricht terwijl hij ziek is, mag u de daarmee verdiende inkomsten in mindering brengen op het door te betalen loon.