8.3 Globale inschatting

inschatting

Met de risicomatrix uit hoofdstuk 1 kunt u een globale inschatting maken van het risico. Hieronder leest u hoe hoog het risico van de stof is bij een lage, matige en hoge dosis.

goed beeld vormen

De risicomatrix vormt het denkkader. Anders dan bij de andere arborisico’s vult u de risicomatrix niet heel concreet in, maar licht u een aantal begrippen toe die u in staat stellen om een goed beeld te vormen van het risico. De mate van contact gaat over de hoeveelheid aan biologisch materiaal dat in het lichaam komt. De ‘aard’ slaat op het type van biologische factor (zie hieronder).

Stappenplan

U kunt het volgende stappenplan gebruiken om in te schatten of er risico’s zijn.

vrijkomen

De eerste stap is om te kijken met welke stoffen binnen uw organisatie wordt gewerkt, welke vrijkomen en welke op voorraad worden gehouden. Er zijn twee categorieën.

• Stoffen en producten die uw organisatie verwerkt, gebruikt of op voorraad houdt. Of stoffen die werknemers misschien wel maken. Vaak zijn ze te herkennen aan een gevaarsetiket.
• Dampen, gassen en stofdeeltjes die vrijkomen bij bewerkingen. Voorbeelden zijn damp van het sealen van plastic, stofdeeltjes die vrijkomen bij leegschudden van zakken of schuren of slijpen.

veiligheidsinformatieblad

bewerken

Wat zijn de gevaren van de stof of het product waar werknemers mee werken? Een belangrijke bron is het veiligheidsinformatieblad (VIB). Uw leverancier moet dit meeleveren bij de stoffen en producten die u afneemt. In paragraaf 2 van het VIB leest u wat de gevaren van het product zijn en de zogenoemde H-zinnen (Hazard-zinnen). Bij stoffen wordt vaak met vijf klassen van gevaar gewerkt: de stoffen in groep A vormen weinig gevaar en die in E veel gevaar. Met de H-zinnen in de hand kunt u het gevaar inschatten.

arbocatalogi

Bij het bewerken van materialen (hakken, slijpen, verwarmen, verbranden) komen dampen, gassen of stofdeeltjes vrij, Hiervan is geen VIB. Dan is het risico lastig vast te stellen. Kijk op internet of u iets kunt vinden in arbocatalogi. Of raadpleeg een arbeidshygiënist om u te informeren.

toegangs­routes

huid­bescherming

Kunnen de stoffen of producten op of in het lichaam van de werknemers komen? De chemische stoffen moeten een ‘toegang’ hebben tot het lichaam. Als die toegang er niet is, is er geen risico. U moet dus nagaan voor de producten en stoffen of de werkzaamheden leiden tot een toegangsroute. Er zijn drie verschillende toegangsroutes denkbaar. Soms leiden meerdere routes tot besmetting of blootstelling.

• Inademen: gassen, vluchtige stoffen en stofdeeltjes worden ingeademd. Ontstaan die bij het werk? En zo ja, zijn er dan maatregelen (afscherming, afzuiging) waardoor het niet wordt ingeademd?
• Direct huidcontact: leiden de taken tot direct huidcontact? En zo ja, is er dan huidbescherming?
• De mond: is er een slechte hygiëne en eten, drinken of roken werknemers met vieze handen of in een omgeving waar vervuiling is?

houvast

De dosis inschatten is lastig. Hierop zijn veel factoren van invloed. Voor houvast kunt u – met een grote slag om de arm – de onderstaande tabel gebruiken waarmee u een grove inschatting kunt maken.

*Vluchtig: het kookpunt is lager dan 180 graden.

Schatten of meten van het risico

kwantificeren

Is er volgens de globale inschatting een risico? Dan moet u dit kwantificeren. Dat wil zeggen dat u schat hoe hoog de concentratie is die werknemers in uw organisatie inademen of binnenkrijgen via huidcontact. Deze blootstelling toetst u aan normen via een meetprogramma, of u laat een beoordeling maken met schattingsmodellen.