1.1 Vele vormen
beeldscherm
Arbeidsbelasting bestaat in vele vormen, van het tillen van zware goederen tot het halen van deadlines en van het belasten van ogen achter een beeldscherm tot mantelzorgers die door de druk thuis ook op het werk stress ervaren. Wettelijk wordt onderscheid gemaakt tussen fysieke en psychosociale arbeidsbelasting.
Verveling voorkomen
verveling
Waar u aan de ene kant moet voorkomen dat werknemers te zwaar worden belast, is het andere uiterste ook niet goed. Te veel arbeidsbelasting kan in een uiterst geval tot een burn-out leiden, een tekort aan belasting en uitdagingen kan uitmonden in een zogenoemde bore-out. De continue verveling wordt gezien als de ‘nieuwe kantoorziekte’. Hoewel de gevolgen van een bore-out deels overeenkomen met een burn-out, is het vaak geen reden om ziek thuis te zitten. De oplossing is echter eenvoudiger gezegd dan gedaan: uitdagender werk regelen.
1.1.2 Onderscheid
Er is een duidelijk onderscheid tussen fysieke en psychosociale arbeidsbelasting. Omdat de twee vormen verschillende oorzaken kennen en dus ook om een andere aanpak vragen, worden ze opgesplitst.
Fysieke belasting
klachten
RSI/KANS
Bij fysieke klachten denkt u terecht aan rugklachten of slijtage aan knieën door zwaar werk, maar fysieke belasting zorgt voor veel meer klachten. Volgens TNO doen vier op de tien werknemers in Nederland dagelijks fysiek belastend werk, 35% maakt regelmatig herhalende bewegingen terwijl bijna 20% regelmatig kracht moet zetten tijdens een werkdag. Daardoor ontstaan klachten aan het bewegingsapparaat, arm, nek en schouders en aan de rug. Dat is een aanzienlijk deel van de fysieke problemen die mensen tijdens hun werk oplopen. Doordat mensen tegenwoordig veel zittend werk achter een computer uitvoeren, neemt RSI/KANS ook nog toe: 37% van de beeldschermwerkers heeft klachten aan de arm, nek en schouder. Daarnaast zijn beroepsziekten zoals gehoorschade of ‘dode’ handen ook het gevolg van een hoge arbeidsbelasting.
TNO berekende dat beroepsziekten aan het bewegingsapparaat jaarlijks € 800 miljoen aan verzuimdagen kost. Daarnaast ontstaat één op de vijf gevallen van arbeidsongeschiktheid door klachten aan het bewegingsapparaat.
Psychosociale belasting
Arbowet
Naast de fysieke belasting is er de zogenoemde psychosociale arbeidsbelasting (PSA) waar de Nederlandse beroepsbevolking mee te maken heeft. Die belasting is niet in percentages te verdelen, omdat iedere werknemer op een bepaalde manier wel psychosociaal wordt belast tijdens zijn werkzaamheden. De wetgever onderkent het gevaar van PSA. In 2007 werd het begrip ‘psychosociale arbeidsbelasting (PSA)’ aan de Arbowet toegevoegd. Onder PSA vallen de factoren die bij de werknemer stress veroorzaken, zoals:
- agressie en geweld;
- arbeidsconflicten;
- seksuele intimidatie;
- pesten;
- werkdruk.
werkdruk
grensoverschrijdend gedrag
De gevolgen van PSA zijn vaak ingrijpend en kunnen leiden tot langdurige uitval van de werknemer. In drie op de tien gevallen is werkdruk de oorzaak, blijkt uit een onderzoek van TNO. Daardoor krijgen de werknemers problemen in hun privésituatie, kunnen ze niet meer voldoen aan de psychische eisen van het werk of kampen ze met een burn-out. Ook problemen met collega’s, leidinggevenden en klanten veroorzaken dergelijke beroepsziekten. Zowel de werkgever als de werknemer is verplicht om grensoverschrijdend gedrag en werkdruk weg te nemen. De grootste rol daarin is weggelegd voor de werkgever, maar ook de werknemer zelf speelt hierin een rol.
Slechts 44% van de werkgevers vindt werkdruk een belangrijk gevaar op het werk. Nog geen 5% van de werkgevers denkt dat agressie en geweld bij hun op het werk tot gezondheidsrisico’s leiden, blijkt uit onderzoek van TNO.