5.4 Bevoegdheden inspecteur
doel
gedragscode
Om de wet te handhaven en misstanden op te sporen, beschikken inspecteurs over veel bevoegdheden. Deze bevoegdheden staan uiteraard wel in dienst van het doel: een goede controle op de arbeidsomstandigheden uitvoeren. De inspecteur moet zich daarnaast altijd aan de gedragscode van de Arbeidsinspectie houden (zie hoofdstuk 5.6).
5.4.1 Vragen stellen
De kans is groot dat de inspecteur vragen wil stellen aan werknemers. Zij weten natuurlijk het beste hoe de arbeidsomstandigheden zijn.
relevant
doorspitten
De werkgever moet toestaan dat de inspecteur informatie verzamelt door met werknemers te spreken. Ook moet hij accepteren dat de inspecteur zelf bepaalt aan wie hij vragen stelt. Het heeft dus weinig zin om een woordvoerder naar voren te schuiven die de werkgever zelf heeft geselecteerd en geïnstrueerd. Overigens mag de inspecteur alleen vragen stellen die relevant zijn voor zijn onderzoek.
5.4.2 Inzage
De inspecteur mag allerlei documenten doorspitten, zolang ze het doel van zijn onderzoek dienen. De werkgever of werknemers mogen hem inzage niet weigeren. Documenten waar hij bijvoorbeeld naar kan vragen, zijn:
- identiteitsbewijzen (kopieën van paspoorten van de werknemers);
- de loonadministratie;
- de werktijdenregistratie.
Materiaal meenemen
foto’s
Als de inspecteur documenten nader wil onderzoeken, kan hij hiervan kopieën maken. Dit geldt niet alleen voor papieren documenten, maar ook voor computerbestanden. Ook voorwerpen mag hij meenemen. De kans bestaat dus dat een aantal werknemers tijdelijk zonder computer zit. Het heeft geen zin om hiertegen te protesteren. De inspecteur kan op de werkplek ook monsters nemen, bijvoorbeeld van gevaarlijke stoffen waar werknemers mee werken.
toegang
Daarnaast mag hij foto’s maken in uw organisatie. Zeker als er een arbeidsongeval heeft plaatsgevonden, kan het nuttig zijn om foto’s van de locatie te hebben. Maar ook bij een algemene controle kan de inspecteur foto’s maken van de situatie op de werkplek.
5.4.3 Toegang
De inspecteur heeft toegang tot alle plekken waar werknemers in uw organisatie arbeid verrichten. U denkt hierbij misschien vooral aan de kantoorruimtes, de fabriekshal en opslagruimtes.
In theorie mag een inspecteur een thuiswerkplek controleren, maar in de praktijk gebeurt dit niet. Meer hierover leest u in paragraaf 3.2.3.
Maar ook vervoersmiddelen, zoals vrachtwagens en bedrijfsauto’s, mag de inspecteur bekijken.
Loonadministratie mee met de inspecteur
illegaal
De inspecteur kan besluiten om de loonadministratie in beslag te nemen. Dit mag de Arbeidsinspectie doen als er vermoedens zijn dat uw werkgever werknemers onderbetaalt of illegaal te werk stelt. Weigert uw werkgever de loonadministratie mee te geven? Dan geeft de inspecteur een termijn waarbinnen de werkgever de kans krijgt om alsnog mee te werken en zijn loonadministratie af te geven. Doet hij dit niet, dan riskeert de werkgever een boete of zelfs een dagvaarding.
Argwaan
grondiger
Weigering wekt natuurlijk nog meer argwaan bij de inspecteur. Heeft de inspecteur de loonadministratie eindelijk in handen, dan zal hij die nog veel grondiger bekijken dan wanneer de werkgever de documenten zonder protest had meegegeven.