3.4 Wat kunnen collega’s doen?
Praten over alledaagse dingen is makkelijk, zoals over een vakantie, het weer, of het gezin. Pijnlijke onderwerpen gaan werknemers het liefst uit de weg, dat bespreken ze liever niet op de werkvloer. Dat kan het lastig maken voor collega’s en de rouwende werknemer om in gesprek te gaan.
3.4.1 Bespreekbaar maken
ondersteunen
Hoe kunnen de andere werknemers dan omgaan met een rouwende werknemer? Het helpt om dat bespreekbaar te maken bij de leidinggevende van de rouwende werknemer. Die kan aangeven waar de werknemer behoefte aan heeft en hoe andere werknemers hem het beste kunnen ondersteunen. Dit voorkomt dat de werknemer zich niet gehoord of gezien voelt. Vindt de werknemer het lastig om iets aan te geven, dan kan een collega als zijn back-up functioneren.
Deze collega kan anderen vertellen waar de rouwende werknemer behoefte aan heeft. Ook wil de werknemer misschien niet met alle collega’s praten, maar dan is er wel één persoon waar hij zijn verhaal kwijt kan.
3.4.2 Eigen gedachten
aanname
De rouwende werknemer en collega’s ervaren hun eigen gedachten. De ene werknemer weet immers niet wat een ander denkt en vaak worden er aannames gedaan of vult iemand iets in voor een ander (zie de afbeelding op pagina 36).
3.4.3 Behoeften van de rouwende werknemer
communicatie
Collega’s kunnen veel steun bieden aan een werknemer in rouw. Het is alleen wel lastig in te schatten waar de werknemer nu behoefte aan heeft. Collega’s kunnen, ongeacht hun goede intenties, namelijk niet weten of ze het juiste doen, omdat ieders behoefte anders is. Goede communicatie kan een werknemer veel steun geven. Laat de werknemer daarom aangeven wat hij nodig heeft en wat kan helpen.
Aanwezigheid
activiteit
Een lunchwandeling met een collega kan bijvoorbeeld helpen als de rouwende werknemer onrustig is, behoefte heeft aan frisse lucht of een luisterend oor. Ook de kracht van stilte kan goed werken. Het is niet altijd nodig om te praten, ook alleen aanwezigheid kan van meerwaarde zijn. Afleiding en steun kunnen ook zitten in een kopje koffie drinken, een potje tafeltennis of een andere activiteit. Voor iedereen is de impact van een verlies verschillend en elk persoon reageert anders, geen situatie is hetzelfde. Het is aan de werknemer hoe hij hiermee wil omgaan.
Oprechte aandacht voor rouwende werknemer
interesse
Vaak maken collega’s het groter dan het is, want door een eenvoudig iets kan de werknemer al geholpen zijn. Daarin is oprechte aandacht belangrijk, oprechte interesse voor de ander. Er zijn een aantal dingen die collega’s altijd wel kunnen zeggen:
- Hoe gaat het? Wil
- je er verder niet over praten, dan is dat ook prima.
- Waar heb je behoefte aan, waar kunnen wij rekening mee houden?
- Wat heb je nodig?
Zelfdoding
depressie
onbegrip
Helaas zijn er ook mensen die zelf uit het leven stappen. 90% van hen kampt met psychische problemen, zoals een depressie. Het beëindigen van het leven kan een gevolg zijn van bijvoorbeeld een traumatische ervaring, psychische stoornissen, chronische ziekten, grote financiële schulden, eenzaamheid of een combinatie van factoren. Deze mensen zien het leven niet meer zitten: het is te zwaar, te donker, er is geen uitzicht meer. Het is goed om te beseffen dat er verschillen zijn tussen rouw na zelfdoding en rouw na een natuurlijk overlijden.
- Een overlijden door zelfdoding is meestal onverwachts, de werknemer heeft het totaal niet zien aankomen, het is een grote schok.
- De werknemer heeft zijn dierbare misschien zelf gevonden: de manier waarop kan traumatisch zijn.
- Reacties van de omgeving kunnen minder empathisch zijn: er is vaak onbegrip of mensen vinden het egoïstisch.
- De omgeving vindt het vaak lastig om ermee om te gaan.
- Het kan voorkomen dat de werknemer continu blijft zoeken naar een verklaring.
- De werknemer kan schuldgevoelens hebben.
Rouw na zelfdoding
rouwcoach
Is er sprake van rouw na zelfdoding en wilt u werknemers hulp bieden, dan kunt u ze naar de volgende instanties doorverwijzen:
- Zelfmoordpreventielijn 0800 0113, als de werknemer of collega hulp nodig heeft.
- Slachtofferhulp Nederland 0900 0101
- Een rouwcoach die suïcidaliteit meeneemt kan hierin ook ondersteunen.