10.2 Kasstroomoverzicht en financiële verslaglegging
De meestgebruikte kasstroommethode is de indirecte methode. Deze is onder te verdelen in verschillende onderdelen. Dat zijn:
- de operationele kasstroom. Deze toont de winst-en-verliesrekening op kasbasis;
- de investeringskasstroom. Deze geeft inzicht in de veranderingen in de langlopende activa op kasbasis;
- de financieringskasstroom. Deze toont de mutaties in de financiering (de langlopende schulden en het eigen vermogen).
10.2.1 De operationele kasstroom
De kasstroom uit operationele activiteiten geeft inzicht in de inkomsten uit de verkoop van goederen en diensten en de uitgaven voor de inkoop. Bij het berekenen van de operationele kasstromen wordt geen rekening gehouden met posten van de winst-en-verliesrekening die geen invloed hebben op de uitgaven en inkomsten. Denk aan afschrijvingen, goodwill of latente belastingclaims.
EBIT
Omdat het voor een buitenstaander vaak moeilijk is om inzicht te krijgen in het operationele resultaat van een organisatie, doordat allerlei bijzondere baten en lasten invloed hebben op de uiteindelijke winstcijfers, zijn er een aantal Angelsaksische winstbegrippen. Hiermee wordt de winstgevendheid van een organisatie uitgedrukt. Denk aan een begrip als EBIT – Earnings Before Interest and Tax – ofwel de winst of het bedrijfsresultaat voor de rentelasten en belastingen.
EBITDA
Een ander begrip is EBITDA, wat staat voor: Earnings Before Interest, Taxes, Depreciation and Amortization, of wel de winst voor aftrek van rente, belastingen, afschrijvingen op activa en afschrijvingen op leningen en goodwill. Beide begrippen worden gebruikt als prestatie-indicator voor de winst die een organisatie haalt met haar operationele activiteiten zonder dat de kosten en opbrengsten van de financiering erin verwerkt zijn. Beursgenoteerde organisaties gebruiken de EBITDA vaak om de doelstelling voor het lopende boekjaar te formuleren.
10.2.2 Kasstroom en investeringen
Het belang van de informatie uit de verschillende kasstroomoverzichten voor aandeelhouders, investeerders en andere partijen is niet te onderschatten en in die zin een belangrijke aanvulling op de winst-en-verliesrekening en de balans. Zo biedt de investeringskasstroom inzicht in de uitgaven en inkomsten in verband met de investeringen en desinvesteringen in het betreffende boekjaar. Hiermee kan een aandeelhouder zien in hoeverre er is geïnvesteerd in kapitaalgoederen zoals machines, panden enzovoorts.
Een negatieve investeringskasstroom is geen reden voor ongerustheid. Het staat vaak voor een groeiambitie. Een positieve investeringskasstroom kan juist aanleiding zijn om de jaarcijfers nog eens kritisch te bekijken en om de redenen te achterhalen van de lagere investeringen.
10.2.3 Kasstroom en financiering
De financieringskasstroom kijkt naar de inkomsten en uitgaven die betrekking hebben op de financiering van de bedrijfsactiviteiten. De financieringskasstroom geeft inzicht in de ontwikkeling van de financiële verplichtingen die u bent aangegaan of juist heeft afgelost. Het gaat hierbij om zowel eigen vermogen als vreemd vermogen. Daarnaast biedt dit kengetal inzicht in de ontwikkeling van de kosten van de financiering. Denk ook aan herfinanciering van de schulden om de financieringskosten te verlagen.
Groeiambities
Bij groeiambities is vaak extra kapitaal nodig en is deze kasstroom positief. Lost de organisatie af of wordt er dividend uitgekeerd, dan is de kasstroom negatief. Om grip te krijgen op de achterliggende motivatie, is het zaak om de financieringskasstroom in samenhang met de investeringskasstroom te analyseren.
Is bijvoorbeeld de financiering met vreemd vermogen gestegen en is er in hetzelfde jaar minder geïnvesteerd dan daarvoor, dan is dat een teken dat de behoefte aan werkkapitaal is gestegen.