8.4 Conflicten met de bestuurder
achterban relatie
Raakt u in conflict met de bestuurder, dan heeft dat ook effect op de achterbanrelatie. Communicatie met de werknemers wordt ingewikkelder als de bestuurder niet wil meewerken of u zelfs dwarsboomt.
Medewerking weigeren
budget
geheimhouding
Conflicten en meningsverschillen komen uiteraard in gradaties. In het ergste geval staat de bestuurder ronduit vijandig tegenover de medezeggenschapsraad. Dan kan hij het de raadsleden flink lastig maken om hun werk nog goed te doen. Uw OR moet immers bij de bestuurder aankloppen als ergens extra budget voor nodig is of om organisatiekanalen te gebruiken om te communiceren met de achterban. Maar het kan nog verder gaan dan weigering tot medewerking. Denk aan het achterhouden of te laat doorgeven van informatie, het censureren van artikelen die de OR schrijft voor het personeelsblad of OR-leden onnodig vaak een geheimhoudingsplicht opleggen.
Geheimhouding
adviestraject
De OR krijgt veel bedrijfsgevoelige informatie onder ogen. Een bestuurder kan de OR in dat geval een geheimhoudingsplicht opleggen (artikel 20 WOR). Die geheimhouding mag de OR niet beperken in zijn werk, bijvoorbeeld als deze geldt voor een heel adviestraject. De OR kan de achterban dan niet informeren of raadplegen. Daarom mag de bestuurder alleen geheimhouding opleggen als hij hier een goede reden voor heeft. Legt de bestuurder uw OR onnodig vaak geheimhouding op, dan gaat u hierover met hem in gesprek. Achterhaal wat de reden is voor zijn gedrag en leg uit dat het achterbancontact belangrijk is voor uw OR-werk.
Niet alleen OR-leden zijn verplicht tot geheimhouding, ook leden van OR-commissies, deskundigen die door de OR(-commissie) zijn uitgenodigd, en de ambtelijk secretaris.
Leg u er niet bij neer
doorzettingsvermogen
Een OR die wordt tegengewerkt in het communiceren met de achterban moet het er echter niet zomaar bij laten zitten. Juist tijdens conflictsituaties is het belangrijk dat de OR van zich laat horen, zodat werknemers weten dat de raad zich niet zomaar neerlegt bij eisen van de bestuurder. Dat vergt echter wel veel creativiteit en doorzettingsvermogen.
Sturing door bestuurder
nieuwsbrief
censuur
beleid
Het is ook mogelijk dat er niet zozeer sprake is van een openlijk conflict, maar wel van te veel sturing door de directie. Te veel sturing kan zich uiten in het vooraf willen lezen van nieuwsbrieven, vergaderverslagen of andere berichten: de bestuurder wil zich ervan verzekeren dat de boodschap binnen het beleid past. Waak ervoor dat die controle leidt tot censuur! Heel vreemd is dat niet: het is nou eenmaal de kern van de functie van bestuurder om de touwtjes in handen te (willen) hebben. Dan kan het soms verleidelijk zijn om ook de OR te sturen richting de kant waar de bestuurder met zijn beleid heen wil. Dat gebeurt lang niet altijd bewust, maar kan wel tot frustratie leiden onder OR-leden. Want de OR heeft uiteraard ook een duidelijke eigen mening, en wordt daarin niet graag bijgestuurd.
Gesprek aangaan
vrijheid
Ervaart de ondernemingsraad te veel sturing (of in ieder geval pogingen daartoe), dan is het verstandig om dit zo snel mogelijk met de bestuurder te bespreken. Zolang de spanningen nog niet te hoog zijn opgelopen, kan er in alle redelijkheid een gesprek over worden gevoerd. Hopelijk ziet de bestuurder dan in dat hij de raad meer vrijheid moet geven. Een andere mogelijkheid is om steun te zoeken bij collega’s die de communicatie met de achterban mede faciliteren, zoals communicatiemanagers.
Wisseling van bestuur
reorganisatie
Géén relatie hebben is soms net zo onwerkbaar als het hebben van een slechte relatie. Zijn er veel reorganisaties en veranderingen in een organisatie, dan is de kans groot dat ook het bestuur geregeld wisselt. Voor de ondernemingsraad is het dan bijna onmogelijk om een goede verstandhouding met de bestuurder te krijgen; er is amper een kans om elkaar goed te leren kennen, laat staan om een goede samenwerking op te bouwen. De ondernemingsraad kan een gebrekkige relatie met de bestuurder opvangen door een goede relatie op te bouwen met andere contactpersonen: mensen binnen de organisatie die uw OR meer continuïteit kunnen bieden, bijvoorbeeld op de afdeling communicatie of HR.
Met weinig toch veel bereiken
communicatieplan
Krijgt de OR weinig ruimte van de bestuurder, dan moet er een nieuw communicatieplan komen: hoe kan de raad met weinig budget en bewegingsruimte toch zo effectief mogelijk boodschappen verspreiden? Welke middelen zijn daarvoor beschikbaar? En ook: hoe kan de communicatie worden aangepakt zonder de relatie met de bestuurder nóg meer onder druk te zetten? In de tussentijd kunt u altijd blijven proberen om de relatie te verbeteren.