6.5 Gebruikmaken van analysemodellen

handvat

Kengetallen zijn zeer nuttig. Maar lang niet altijd bestaat de informatie uit cijfers of uit kwantitatieve gegevens. U kunt dan gebruikmaken van analysemodellen. Dergelijke modellen zorgen voor een helder beeld en eigenlijk is er voor alle soorten informatie wel een passend handvat. Een analysemodel kan u bijvoorbeeld helpen om een helder beeld te krijgen van wat de bestuurder wil met zijn beleidsvoornemens en wat hij van de OR verwacht. Bovendien helpt het model de raad om vervolgens een standpunt te formuleren.

6.5.1 Voordelen van analysemodellen

kijk

schematisch

Het gebruik van analysemodellen heeft meerdere voordelen:

• De ondernemingsraad krijgt een bredere en objectievere kijk op het onderwerp.
• De OR kan eigen referentiekaders en vooroordelen gemakkelijk loslaten door op een gestructureerde, vaak schematische manier naar de informatie te kijken.
• De OR kan gemakkelijker zijn vaste denkpatronen los-laten.

6.5.2 Keuze maken

stappenplan

Er zijn veel verschillende analysemodellen beschikbaar voor de verwerking van informatie. Daarom is het belangrijk dat u de juiste keuze maakt. Hiervoor kunt u onderstaand stappenplan doorlopen.

Aanleiding

Allereerst moet u bepalen wat de aanleiding voor de keus voor een analysemodel is. Om wat voor soort informatie gaat het? Wat wil de raad met deze informatie?

Adviesruimte

moment

Als tweede stap moet u uitzoeken welke advies- of beïnvloedingsruimte er is voor de OR. Houd hierbij rekening met het moment waarop de OR bij de beleids- en besluitvorming wordt betrokken. Ook de fase van beleidsvorming is van belang. Vervolgens kan de OR bepalen of hij nog invloed heeft op het wat en waarom of dat alleen het hoe en de gevolgen nog aan de orde zijn.

Rol van de OR

invloed

proactief

volgend

toetsend

Vervolgens is de rol die de ondernemingsraad zelf wil spelen aan de orde. Die rol kan namelijk invloed hebben op de definitieve keuze van een analysemodel. Er zijn grofweg drie rollen die de raad kan spelen:

• Een proactieve rol: de ondernemingsraad brengt zelf onderwerpen in of denkt in een vroeg stadium van de beleidsontwikkeling mee. De raad opereert dan op strategisch niveau.
• Een volgende rol: de OR volgt de stappen die de bestuur-der neemt om tot een voorgenomen besluit te komen en krijgt daar alle informatie over.
• Een toetsende en controlerende rol: de OR toetst achteraf of het voorgenomen besluit aan alle voorwaarden voldoet en of de bestuurder met de juiste middelen het juiste doel heeft bereikt.

Andere factoren

ervaring

zwaarte

Als vierde stap moet u een lijstje zaken nalopen die mogelijk ook nog invloed hebben op de keuze voor een bepaald analysemodel. Denk bijvoorbeeld aan de volgende punten:

• De ervaring en deskundigheid die de OR heeft met het hanteren van bepaalde modellen.
• De complexiteit van het onderwerp. Beleid kan soms veel aspecten hebben, bestaan uit diverse voornemens, meerdere deelonderwerpen of verschillende fasen.
• De zwaarte van het probleem: het effect dat het probleem heeft op de organisatie en de werknemers.
• De grootte van de groep die het betreft.
• De tijd die nog beschikbaar is voor een gedegen analyse.

Keuze model en toepassing.

toepassen

Als u alle stappen heeft doorlopen, kunt u een keuze maken voor een definitief analysemodel en het model vervolgens gaan toepassen. Veelvoorkomende modellen zijn:

• Checklist beoordeling beleidsplan;
• De W’s;
• Zes denkhoeden van De Bono;
• Omgevingsanalyse;
• SWOT-analyse;
• Visgraat (oorzaak-gevolgmodel);
• Krachtenveldanalyse;
• Doelboomanalyse;
• Brainstormen;
• 7S-model.