U bent hier

2.4 Ontwikkeling van een conflict

Dit artikel is eerder verschenen als Themadossier OR Rendement
Publicatiedatum: september 2020

Een conflict is een dynamisch proces. Het kan klein starten en kan flink escaleren en alles daartussen. Vaak zijn de betrokken partijen niet continu met elkaar in conflict, maar sluimert het conflict langere tijd op de achtergrond. Verschillende situaties die zich voordoen tijdens die periode beïnvloeden de situatie. De dynamiek van het conflict wordt zichtbaar in de communicatiepatronen tussen beide partijen.

Naarmate het conflict langer duurt, kan het in omvang en diepte groeien. Groei in omvang houdt in dat het aantal betrokkenen groeit, het aantal onderwerpen of het aantal strijdpunten. Groei in diepte houdt in dat het conflict verscherpt en dat de onderlinge verhouding verslechtert.

Het is natuurlijk goed om een conflict aan te pakken en te zoeken naar een oplossing, maar dat is niet altijd nodig. Het komt voor dat conflicten zich ‘vanzelf oplossen’. Omdat er flink wat tijd verstrijkt, omdat de omstandigheden veranderen of simpelweg omdat beide partijen elkaar niet meer ontmoeten.

De escalatieladder

Glasl (2002) omschreef in de escalatieladder de verschillende fasen van een conflict met daarbij de bijbehorende communicatiepatronen. Naarmate het conflict voortduurt, verscherpt het en verschuift het naar een andere fase. De drie fasen zijn elk onderverdeeld in verschillende treden, waarmee Glasl de langzame verschuiving duidelijk maakt.

De escalatieladder kent de volgende fasen.

  • Relationele fase: beide partijen ervaren een verschil in belangen en zien dit als een probleem waar ze samen uit willen komen. Ze willen zoeken naar oplossingen die voor beide partijen goed zijn.
  • Emotionele fase: de beleving van het conflict wordt anders. Partijen ervaren het conflict meer als strijd waar zij niet meer samen uit kunnen komen, maar waar winnaars en verliezers zijn. De tegenstrijdige standpunten staan op de voorgrond. Partijen willen niet zoeken naar een gezamenlijk oplossing, maar zelf de strijd winnen. Het belang van het behouden van een goede relatie verschuift naar de achtergrond.
  • Vechtfase: het wederzijdse wantrouwen tussen de partijen is sterk gegroeid. Het is voor beide partijen een doel op zich geworden om de ander kapot te maken. Als de partijen hier zelf nadeel van ondervinden, is dat van ondergeschikt belang. De partijen hebben de aard en oorzaak van het conflict niet meer in beeld.