8.2 Negatieve gevolgen
lager inkomen
Een cafetariaregeling is niet alleen maar rozengeur en maneschijn voor werknemers. Denk bijvoorbeeld aan de situatie dat zij hun IKB niet laten uitbetalen maar kiezen voor een alternatief, met dus een lager inkomen als gevolg. Dit kan negatief uitpakken als de werknemer een (hypothecaire) lening wil aanvragen.
bewust van gevolgen
Of denk aan de situatie dat een uitruil van loonbestanddelen negatief voor de werknemer doorwerkt in andere loongerelateerde regelingen. Het is van belang dat werknemers zich bewust zijn van de mogelijke negatieve (financiële) gevolgen van een cafetariaregeling. Zorg dat u hen daar goed over informeert!
Uw onderneming mag er onder voorwaarden voor kiezen om de uitruil van loonbestanddelen niet te laten doorwerken in loongerelateerde regelingen. Dit moet dan duidelijk in het cafetariareglement zijn opgenomen (zie ook paragraaf 6.1) en ook consequent worden doorgevoerd.
Vakantiebijslag
kan grondslag aantasten
Uw organisatie is de werknemer vakantiebijslag verschuldigd over al zijn brutoloon in geld. Het uitruilen van brutoloon voor een onbelaste vergoeding of verstrekking kan de grondslag voor zijn vakantiebijslag dus aantasten.
lagere bijslag
Stel dat een werknemer met een brutoloon van € 2.550 per maand gedurende de maanden juni tot en met september 2024 € 250 brutoloon uitruilt voor de verstrekking van een fiets. In juni 2025 krijgt hij zijn vakantiebijslag van 8% uitbetaald, die is opgebouwd over de voorgaande 12 kalendermaanden. Door de uitruil is de vakantiebijslag € 80 lager, zoals u in onderstaande tabel kunt zien.
Lagere bijslag met cafetariaregeling
| Zonder uitruil | Met uitruil | |
|---|---|---|
| Brutoloon juni t/m september ’24 | € 10.200 | € 9.200 |
| Brutoloon oktober ’24 t/m mei ’25 | € 20.400 | € 20.400 |
| Totaal brutoloon opbouwjaar | € 30.600 | € 29.600 |
| Vakantiebijslag (8%) | € 2.448 | € 2.368 |
doorwerking uitsluiten
Niet elke uitruil heeft gevolgen voor de vakantiebijslag van werknemers. Sowieso kan uw onderneming de doorwerking van een uitruil in de vakantiebijslag uitsluiten door dit op de juiste manier vast te leggen (zie ook paragraaf 5.5).
uitgesloten van grondslag
Verder zijn er geen gevolgen als de werknemer kiest voor een bron van de uitruil die is uitgesloten van de grondslag waarover uw onderneming de vakantiebijslag moet berekenen. De loonbestanddelen in geld die uitgesloten zijn van de grondslag waarover vakantiebijslag wordt berekend, zijn onder andere:
- eindejaarsuitkeringen;
- onkostenvergoedingen;
- uitkeringen bij bijzondere gelegenheden;
- winstuitkeringen.
sowieso geen gevolgen
Als de werknemer dus bijvoorbeeld zijn eindejaarsuitkering (deels) uitruilt voor een onbelaste vergoeding of verstrekking, heeft dit sowieso geen gevolgen voor de hoogte van zijn vakantiebijslag.
Wijs werknemers erop dat – mede afhankelijk van wat uw onderneming hierover heeft vastgelegd – er bij de keuze voor bepaalde bronnen als bron in de cafetariaregeling geen consequenties zijn voor de hoogte van de grondslag waarover hun vakantiebijslag wordt berekend.
Pensioen
Aangezien het voor een uitruil aangewezen eindheffingsloon tot het loon behoort – maar gericht is vrijgesteld of bij de werkgever is belast via eindheffing – maakt dit ook deel uit van het pensioengevend loon van de werknemer. Dit is alleen anders als de eindheffingsbestanddelen niet zijn geïndividualiseerd of als het gaat om een uitruil waarbij de werknemer kiest voor het inleveren van loon voor extra vakantiedagen. Dit heeft een negatief effect op de pensioengrondslag.
Uw onderneming kan een negatieve doorwerking van de cafetariaregeling in de pensioengrondslag van de werknemer onder voorwaarden uitsluiten, zodat hij er geen consequenties van ondervindt qua pensioenopbouw.
onder voorwaarden
tijdelijke verlaging
Het uitsluiten van de consequenties van een uitruil op het pensioengevend loon is slechts onder voorwaarden mogelijk. Deze voorwaarden zijn:
- Er is een schriftelijk vastgelegde cafetariaregeling waaraan minstens driekwart van alle werknemers – of minstens driekwart van de werknemers van een organisatorische of functionele eenheid van uw onderneming – kan deelnemen.
- Het gaat om een tijdelijke verlaging van het fiscale loon van de werknemer, en dus niet om een structurele verlaging ervan.
- Het gaat om een uitruil van loon voor uitsluitend vakantie-uren – wat dus een vermindering van de arbeidstijd inhoudt – voor hooguit 10% van de met de werknemer overeengekomen arbeidsduur.
Er is sprake zijn van een tijdelijke – en dus niet structurele – verlaging van het loon, als werknemers minstens één keer per jaar kunnen kiezen voor het al dan niet uitruilen van loonbestanddelen.
Toeslag
inkomen hoger
vastleggen
Als de werknemer met een keuzebudget kiest voor het laten uitbetalen ervan, kan dat extra loon negatieve gevolgen hebben voor eventuele toeslagen van de Belastingdienst. Omdat zijn inkomen door de uitbetaling van budget hoger wordt, komt het recht op huurtoeslag, kindgebonden budget of zorgtoeslag mogelijk geheel te vervallen. Het kan ook zijn dat de werknemer hierdoor nog slechts recht heeft op een lager bedrag aan huurtoeslag, kindgebonden budget, kinderopvangtoeslag of zorgtoeslag.
Uitkering
lager uitvallen
door UWV
Door gebruik van de cafetariaregeling kan het brutoloon van de werknemer wijzigen. Deze (tijdelijke) wijziging moet u vastleggen in de arbeidsovereenkomst of in een aanvulling daarop. Als gevolg hiervan kunnen (de grondslagen voor) uitkeringen en verstrekkingen aan de werknemer die zijn gebaseerd op het brutoloon lager uitvallen. Het kan hierbij gaan om:
- uitkeringen die worden betaald door uw onderneming, zoals de eindejaarsuitkering, vakantiebijslag (zie ook hiervoor) en het door te betalen loon bij ziekte van de werknemer;
- uitkeringen die worden betaald door UWV, zoals WW-uitkeringen en WIA-uitkeringen.