4.4 Controle thuiswerkplek
verantwoordelijk
onderzoeken
U heeft eerder in dit hoofdstuk kunnen lezen over de juiste inrichting van de thuiswerkplek. De werkgever is verantwoordelijk voor gezonde en veilige werkomstandigheden. Omdat de werkgever verantwoordelijk is voor de kwaliteit van de thuiswerkplek, kan hij aan de werknemer vragen of de organisatie de thuiswerkplek mag (laten) onderzoeken. De thuiswerker is echter niet verplicht om de werkgever – of iemand die namens de organisatie de thuiswerkplek wil inspecteren – in zijn huis toe te laten.
Gezagsverhouding werkgever en werknemer
weigeren
Het is de vraag of de werknemer zich vanwege de gezagsverhouding wel vrij voelt om ‘nee’ te zeggen als de werkgever vraagt langs te mogen komen voor een controle van de thuiswerkplek. Nog los van het feit dat de werknemer zo’n verzoek mag weigeren, is het niet duidelijk of een werkgever het überhaupt mag vragen. Alleen een rechter kan deze vraag duidelijk beantwoorden.
gezondheidsproblemen
inspecteur
De werkgever doet er – of hij van de werknemer nu op de thuiswerkplek langs mag komen of niet – goed aan om duidelijk te maken dat gezondheidsproblemen kunnen worden voorkomen door goede voorlichting over de beste werkhouding te geven. Nog verstandiger is het om de thuiswerker te voorzien van een specifiek op hem toegesneden advies door een arbodeskundige.
Inspectie SZW
Een inspecteur van Inspectie SZW heeft toegang tot alle plekken waar werknemers in uw organisatie arbeid verrichten. U denkt hierbij misschien vooral aan de kantoorruimtes, de fabriekshal en opslagruimtes. Maar ook vervoermiddelen, zoals vrachtwagens en bedrijfsauto’s, en thuiswerkplekken mag de inspecteur bekijken.
huis betreden
praktijk
grondrecht
In artikel 24 lid 3 van de Arbowet staat dat Inspectie SZW bevoegd is om zonder toestemming van de bewoner een huis te betreden. Daarbij moet u wel de Algemene wet op het binnentreden in het oog houden. Volgens die wet mag Inspectie SZW dit alleen doen met een schriftelijke machtiging van de advocaat-generaal van het ressortsparket, de officier van justitie of de hulpofficier van justitie. Voor een controle van de inrichting van een thuiswerkplek zal in de praktijk geen huisbezoek nodig zijn. Er zijn andere, minder ingrijpende mogelijkheden denkbaar om te controleren of de wettelijke vereisten ten aanzien van thuiswerken worden nageleefd. Iedere Nederlandse burger heeft tenslotte het grondrecht op ‘eerbiediging van zijn persoonlijke levenssfeer’. Er moet sprake zijn van een bijzonder zwaarwegende reden om dit grondrecht aan de kant te zetten.
Proportionaliteitsvereiste en subsidiariteitsvereiste
inbreuk
Inspectie SZW moet bij de uitvoering van de wettelijke taken rekening houden met het proportionaliteitsvereiste en het subsidiariteitsvereiste. Het proportionaliteitsbeginsel (ook wel ‘evenredigheidsbeginsel’ genoemd) houdt in dat de mate van inbreuk op een individueel belang proportioneel moet zijn ten opzichte van het doel van die maatregel. De inbreuk mag nooit groter zijn dan noodzakelijk is voor het beoogde doel.
minst zware maatregel
Het subsidiariteitsbeginsel houdt in dat een toezichthouder altijd de minst zware maatregel moet kiezen om zijn wettelijke verplichtingen uit te voeren. Daar voldoet het ‘slechts’ controleren van een thuiswerkplek niet aan. U kunt er daarom gerust van uitgaan dat Inspectie SZW niet bij werknemers thuis zal komen.
Foto’s en video’s
tips
Een werkgever kan de werknemer ook vragen of hij een foto of een video van zijn thuiswerkplek wil maken, zodat een arboprofessional tips kan geven om de werkplek te verbeteren. Ook in dat geval geldt dat de werknemer mag weigeren. Werkt hij mee, dan mag de werkgever het materiaal alleen gebruiken om de werkplek te controleren en niet voor andere doeleinden.