10.2 Perceptie
warm
Onderzoekers zijn het erover eens dat de twee belangrijkste dimensies van sociale evaluatie (het onbewuste beoordelen van de ander) zijn:
- Hoe warm (betrouwbaar) vind ik de ander?
- Hoe competent (capabel) schat ik de ander in?
Deze twee eigenschappen zijn zo belangrijk omdat ze twee cruciale vragen beantwoorden:
- Wat zijn de bedoelingen van deze persoon met mij?
- Kan deze persoon naar deze intenties handelen?
beoordeling
Deze beoordeling bepaalt onze emotionele en gedragsmatige reacties op andere mensen en groepen. Natuurlijk hebben mensen ook tal van andere eigenschappen, maar deze zijn lang niet zo invloedrijk als warmte en competentie.
De twee dimensies (warmte en competentie) zijn verantwoordelijk voor meer dan 90% van de eerste positieve of negatieve indruk die mensen van elkaar vormen.
groepen
Er zijn daarmee vier categorieën waarin u sociale groepen kunt indelen:
- niet warm en niet competent;
- wel warm maar niet competent;
- niet warm maar wel competent;
- wel warm en wel competent.
De Universiteit Utrecht, Princeton en trainingsbureau Nobbe Mieras onderzochten de perceptie van verschillende groepen in Nederland. Werknemers gaven aan hoe zij denken dat (1) mensen in de samenleving over bepaalde groepen denken en (2) mensen in hun organisatie over bepaalde groepen denken. Daaruit volgde dat Nederlandse mannen competenter, maar minder warm worden gevonden dan vrouwen. Bij mensen met een migratieachtergrond is het beeld dat zij minder warm en competent zijn dan mensen zonder migratieachtergrond. Hoogopgeleiden worden competenter maar minder warm gevonden dan laagopgeleiden.
Kijkend naar de eigen organisatie staan de groepen dichter bij elkaar, vooral wat betreft warmte. Toch is het beeld ook hier dat bijvoorbeeld mannen en mensen zonder migratieachtergrond competenter zijn dan andere groepen, zoals vrouwen en mensen met migratieachtergrond.
De beste positie is uiteraard de rechterbovenhoek, waar mensen zitten die als competent én warm (betrouwbaar) worden beoordeeld.