4.3 Datagedreven cultuurverandering

Een andere belangrijke succesfactor is het geheel van gedeelde waarden, normen en gedragingen, kortom: de organisatiecultuur. Veranderende omstandigheden, zoals een fusie of een wijziging in de strategie of organisatiestructuur, kunnen vragen om een cultuurverandering. Veel geplande cultuurtrajecten lopen echter spaak. Hierdoor vertraagt de snelheid en wendbaarheid van een organisatie, raken werknemers gedemotiveerd en worden de doelen van de transformatie niet gehaald. Dit alles kan uiteindelijk leiden tot:

• verhoogd verzuim;
• verhoogd verloop;
• lage productiviteit;
• minder klanttevredenheid.

Cultuur onderzoeken

leiderschapsstijl

Vaak wordt gezegd dat cultuur niet meetbaar is. Zij uit zich onder meer in leiderschapsstijl, het volgen van regels en procedures en hoe werknemers met elkaar omgaan. Zij uit zich ook in symbolen, zoals de huisstijl, kleding of het kantoor. Dat kunt u allemaal wel meten. Of u meet direct de onderliggende werkwaarden: welke zijn aanwezig en welke juist niet, gecombineerd met de door uw werknemers gewenste werkwaarden. Daarmee kunt u vaststellen welke elementen van de bestaande cultuur uw organisatie moet koesteren en aan welke elementen uw organisatie nog moet werken.

Cultuurscan

bereidheid

Employer Net Promoter Score

maatwerk

Om een cultuurverandering te ondersteunen met data, combineert u voorgaande vragen met vragen over de bereidheid om te veranderen. Ook voegt u eventuele vragen toe die de grondslag vormen voor de kengetallen waarop u de cultuurverandering wilt sturen, zoals bevlogenheid en de mate waarin uw werknemers uw organisatie als werkgever zullen aanbevelen. Dat laatste wordt gemeten met de eNPS, de Employer Net Promoter Score. Meer hierover leest u in hoofdstuk 8. Met behulp van een nulmeting, effectmetingen en eventueel aanvullende analyses krijgt u inzicht in de ontwikkeling van de cultuur. Hiermee kunt u zeer specifieke cultuurinterventies starten en monitoren. Door doelgroepgericht te werken in plaats van volgens een algemene aanpak, zorgt u voor maatwerk en neemt de kans op een geslaagde cultuurverandering enorm toe. De werknemers voelen zich namelijk gehoord en de interventies sluiten goed aan op hun behoeftes.

Cultuurmatch

waarde van een organisatie

De mate waarin de waarden die een individuele werknemer belangrijk vindt, passen bij de waarden van een organisatie, wordt de cultuurmatch genoemd. In diverse organisaties en in het Nederlandse eNPS-onderzoek van AnalitiQs is een sterke samenhang gevonden tussen de cultuurmatch en in hoeverre een organisatie als werkgever wordt aanbevolen. Ook het verloop en verzuim zijn vaak lager naarmate de cultuurmatch sterker is. Dit betekent onder andere dat u de cultuurmatch prima kunt inzetten bij het selectieproces om de juiste mensen te werven. Maar daarover meer in hoofdstuk 5.