8.2 Regels voor langdurend zorgverlof

ontoereikend

Kortdurend zorgverlof is voor een werknemer ontoereikend als een naaste langdurig ziek is. In zo’n geval kunnen werknemers aanspraak maken op langdurend zorgverlof. Deze verlofvorm geeft werknemers de mogelijkheid om onbetaald verlof op te nemen voor het verzorgen van een ernstig zieke naaste. In de wet is vastgelegd dat elke werknemer jaarlijks zesmaal zijn wekelijkse arbeidsuren voor onbetaald langdurend zorgverlof mag gebruiken.

Combinatie van verlofvormen

aansluiting

calamiteitenverlof

Een werknemer die langdurend zorgverlof opneemt, maakt mogelijk daarvoor of in aansluiting daarop gebruik van andere vormen van verlof. Zoals kortdurend zorgverlof, als niet meteen duidelijk is hoelang de ziekte gaat duren. Calamiteitenverlof kan ook een optie zijn, bijvoorbeeld voor de eerste ziektedag, als iemand acuut naar het ziekenhuis moet of om een begrafenis te regelen.

8.2.1 Zorgbehoevende partijen

noodzakelijk

Elke werknemer mag langdurend zorgverlof opnemen als hij de enige is die noodzakelijke zorg kan geven aan:

• de echtgenoot of partner;
• het eigen kind, het kind van de echtgenoot of een pleegkind;
• uitwonende kinderen;
• schoonouders;
• grootouders;
• broers en zussen;
• iemand die deel uitmaakt van het huishouden van de werknemer, met uitzondering van personen met wie de werknemer een arbeidsrelatie heeft (zoals een inwonende hulp in de huishouding);
• iemand met wie de werknemer een sociale relatie heeft, zoals goede vrienden of buren. Met als extra voorwaarde dat het gezien de aard van deze relatie logisch moet zijn dat de werknemer deze zorgtaak op zich neemt.

Werk combineren met mantelzorg

stimuleren

Mantelzorg is onbetaalde en vaak langdurige zorg voor zieke familieleden of vrienden. Het kan gaan om verzorging, maar ook om het doen van de wekelijkse boodschappen. Eén op de acht werknemers is mantelzorger. De overheid wil mantelzorg stimuleren en ziet graag dat mensen die zorg nodig hebben dat in hun eigen netwerk zoeken. Daarom is het project Werk & Mantelzorg in het leven geroepen. Meer informatie over het worden van een mantelzorgvriendelijke organisatie vindt u op werkenmantelzorg.nl.

Het Europees Parlement heeft in april 2019 ingestemd met een voorstel om werknemers die een familielid of iemand in hun huishouden met een ernstige medische aandoening of leeftijdsgebonden handicap verzorgen, minimaal vijf dagen per jaar zorgverlof aan te bieden. Het voorstel moet door het kabinet binnen drie jaar zijn geïmplementeerd in de Nederlandse wetgeving. Of een werknemer doorbetaald krijgt tijdens dit mantelzorgverlof en zo ja, wie die kosten gaat dragen, is nog niet bekend.

8.2.2 Langdurend zorgverlof aanvragen

akkoord

voorwaarde

Een werknemer die aanspraak wil maken op langdurig zorgverlof, moet dat minimaal twee weken van tevoren melden aan zijn werkgever. Hierna moet de werkgever uiterlijk een week voor de ingangsdatum aan hem bekendmaken of hij akkoord is. Hij mag – als hij dat nodig vindt – om extra informatie vragen om zijn beslissing goed te kunnen nemen. Dat moet hij schriftelijk doen, binnen een week na het ingediende verzoek. Voorwaarde is wel dat de werknemer deze informatie snel paraat kan hebben. De werkgever mag zijn beslissing uitstellen met hetzelfde aantal dagen dat de gevraagde informatie uitblijft. Dit kan betekenen dat ook het verlof hetzelfde aantal dagen later pas in kan gaan.

8.2.3 Beslissing meedelen aan werknemer

termijn

Een week voor de beoogde ingangsdatum moet uw werkgever zijn beslissing aan de medewerker doorgeven. Het is handig als hij dat schriftelijk doet, zodat er voor beide partijen een document is om op terug te vallen. Vergeet de werkgever deze termijn, dan gaat het verlof in volgens het verzoek van de medewerker. Het is ook mogelijk dat een werkgever een langdurend zorgverlofverzoek niet of niet helemaal zo wil inwilligen als de werknemer voorstelt. Zijn redenen daarvoor moet hij dan aan de werknemer kenbaar maken.

Weigeren van verlof

schade

terminaal

Werkgevers kunnen langdurend zorgverlof weigeren vanwege zwaarwegende bedrijfs- of dienstbelangen. Dat is het geval als de schade voor de organisatie enorm zou zijn. Daarbij blijft het de vraag of dat verstandig is, zeker als een werknemer een terminaal zieke verzorgt. Het is niet ondenkbaar dat deze werknemer zich vervolgens dan maar ziek meldt. Dit heeft extra financiële consequenties voor de werkgever. Of de werknemer stapt naar de kantonrechter om zijn verlof op te eisen. Elke rechter neemt een ernstige situatie in de privésfeer van een werknemer zeer serieus en zal kritisch zijn op de argumenten van de werkgever.

8.2.4 Lengte van het verlof

eindigen

Elk kalenderjaar hebben werknemers recht op onbetaald langdurend zorgverlof voor zesmaal de wekelijkse arbeidsduur. Zo maakt de WAZO het voor elke werknemer mogelijk om zes volle weken lang zorg te verlenen, of een werknemer nu twee, drie of vijf dagen per week werkt.

Verlof eindigt in principe als de verlofperiode voorbij is. Als het verlof al eerder niet meer nodig is – vanwege genezing of overlijden van de naaste – kunnen werkgever en werknemer afspreken hoe ze hun afspraak aanpassen en hoe de werknemer weer terugkeert naar zijn reguliere werkritme.

Invulling eigen keuze

voorkeur

Een werknemer moet langdurend verlof aaneengesloten opnemen. Hoe hij dat invult, is zijn keuze. De ene werknemer kan er de voorkeur aan geven om zich zes weken achter elkaar volledig aan de verzorging te wijden. Een ander kiest er misschien eerder voor om 24 weken lang minder uren te werken. Uiteraard maken beide werknemers deze afspraak in overleg met de werkgever. Daarbij moeten ze de eventuele andere afspraken uit de cao in het achterhoofd houden, want zij moeten zich aan deze cao-afspraken houden.

Langer zorg nodig

complicatie

Het is niet gezegd dat langdurend zorgverlof altijd voldoende is. Soms duurt het verzorgen van een zieke naaste langer dan voorzien. Of treden er na verloop van tijd complicaties op waardoor opnieuw zorg nodig is.

Heeft een naaste opnieuw zorg nodig, dan kunnen werkgevers best bereid zijn om de werknemer langer verlof te geven. Dat zal echter op een andere manier moeten, want de termijn voor langdurend zorgverlof mag niet worden overschreden.

Meelevende collega’s

overdragen

Vaak leven collega’s enorm mee met een medewerker die naast zijn werk een zware zorgtaak heeft. Zij willen graag iets betekenen voor de medewerker en dat kan, als uw werkgever daarmee instemt. De collega’s kunnen één of meerdere bovenwettelijke vakantiedagen overdragen aan de medewerker. Die kan de vakantiedag opnemen voor zorgtaken en krijgt daarvoor betaald.

waarde

Uw werkgever moet de regeling goed vastleggen en nadenken over de waarde van de uren die de collega’s doneren. Vakantiedagen overdragen kan namelijk op twee manieren:

• Berekening op urenbasis: een collega doneert (ongeacht zijn salaris) één vakantie-uur waarvoor de mantelzorgende medewerker één vrij uur kan opnemen.
• Berekening naar waarde: als de schenkende collega het dubbele verdient van de mantelzorgende medewerker, kan de werkgever besluiten om de mantelzorgende werknemer voor elk geschonken uur twee vakantie-uren toe te kennen.